عدالت و کرامت انسانی در اندیشه امام خمینی
جناب آقای سید کاظم سید باقری
میان عدالت و کرامت انسانی، پیوندی متقابل حاکم است. عدالت بدون حفظ کرامت انسانی، ناممکن به نظر می رسد و بدون حفظ روحیه بزرگانۀ آدمی نمی توان جامعه ای را به عدالت اجتماعی رساند. در جامعه مطلوب، همه امور بر اساس حفظ کرامت افراد بنا می شود و با عدالت می توان به آن نمونه مطلوب رسید. امام خمینی(ره) نیز تأکید داشت که همه برادر و برابرند و معیار برتری، تنها کرامت است. انقلاب اسلامی، گامی بلند در جهت حفظ و تحقق کرامت انسانی در جامعۀ ایران برداشت؛ چنانکه امام(ره) هم بر مقام شامخ انسان و هم به منظور حفظ آن بر تشکیل حکومت اسلامی و اجرای عدالت اجتماعی تأکید می ورزید. ایشان بر این باور بود که حکمت آفریدگار به زندگی عادلانه تعلق گرفته است و آنگاه که نظام عدل بر پا شود، همگی در برابر قانون مساوی می باشند؛ زیرا که همه به یکسان از نعمت کرامت برخوردارند.
در این نوشته، پیوند عدالت و کرامت انسانی از دیدگاه امام خمینی(ره) مورد بررسی قرار گرفته است. دغدغه و سؤال اساسی آن است که از نظرگاه اندیشه اسلامی و امام(ره)، عدالت چه نقشی در حفظ و تحقق کرامت انسانی دارد؟ فرضیه نوشته آن است که از دیدگاه اندیشه اسلامی و امام(ره)، عدالت دارای ظرفیت هایی چون: براندازی فقر، برابرسازی فرصت ها، محدود کردن قدرت مطلق، محدود کردن انباشت سرمایه، برآوردن عزتمندانۀ نیازها و ایجاد رفتارهای صادقانه است که هر یک می تواند به نوبۀ خود، زمینه ساز حفظ کرامت ذاتی و تحقق کرامت اکتسابی انسان در جامعه باشد.
[[page 101]]