کرامت انسانی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و پیامدهای آن
دکتر حسین مهرپور
اصل دوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مقام بیان مبانی نظام حکومتی جدید دینی، شش مبنا را بیان کرده که مبنای ششم آن کرامت انسانی است. این مبنا قاعدتاً لوازم و مقتضیات و آثار خاص خود را خواهد داشت؛ از یک سو، ریشه در تعبیر قرآنی دارد و از سوی دیگر، قطعاً گنجاندن آن در عداد مبانی نظام جمهوری اسلامی نمی تواند متأثّر از مباحث بین المللی در زمینه حقوق بشر در منشور ملل متحد و اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق های بین المللی حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نباشد.
در این مقال، ضمن بررسی جایگاه کرامت انسانی در اسناد بین المللی حقوقی بشری، و تبیین نوع بیان کرامت انسانی در متون دینی اسلام و نیز اعلامیه حقوق بشر اسلامی قاهره (مصوب 1990 م)، به سراغ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده و معتقدیم گنجاندن این اصل، بی عنایت به مفهوم متداول آن در نظام جهانی حقوق بشر و برای توجه دادن به شناسایی و رعایت حقوق همه اقوام و اتباع ملت ایران نبوده بلکه توجه به این نکته هم در فهم اصول قانون اساسی به خصوص در زمینه حقوق ملت و هم در تدوین و تصویب قوانین عادی و رویه های اجرایی و اداری کشور، تأثیرگذار خواهد بود.
[[page 94]]