آیا دولت فرانسه توانست مبارزات امام را محدود کند؟

آنچه باعث شد که فرانسه هرگز نتواند امام را محدود نماید، شروعی داشت که از نجف آغاز شده بود و مرحوم سید احمد خمینی آن را نقل کرده است.

کد : 42467 | تاریخ : 15/11/1391

بنا به اظهارات برخی مخالفین انقلاب اسلامی، شاه وقتی مطلع شد که امام به پاریس رفته اند خوشنود شد. چون تصور می کرد اولا ایشان به بلوک غرب رفته و از اینکه او خود وابسته به غرب می باشد می تواند جدی ترین مخالف خود را نیز پناهنده به غرب  وانمود کند. دیگر آنکه چنین تصور می کرد که ژورنالیسم شفاف غرب موجبی خواهد شد که مواضع امام خمینی(س) که به تصور شاه متحجرانه بود، مورد تمسخر غربیان قرار گیرد و به حاشیه رانده شود. با اینحال این نگرانی را نیز داشت که سخنان امام(س) فراگیرتر شود و انقلاب قوام بیشتر بگیرد. لذا از دولت فرانسه خواست تا امام(س) را محدود کند. دولت فرانسه نیز به اطرافیان امام اعلام کرد که در این کشور اجازه انجام مصاحبه و انتشار اعلامیه ندارید. اما آنچه باعث شد که فرانسه هرگز نتواند امام را محدود نماید، شروعی داشت که از نجف آغاز شده بود و مرحوم حاج احمد آقا آن را به این صورت زیر شرح داده اند:

«پس از مصاحبه امام با لوموند (در نجف)، طى تماسهاى مکرر از طرف روزنامه‏ ها و مجلات و رادیو تلویزیون هاى کشورهاى مختلف، تقاضاى مصاحبه شد. تقاضاى زیاد براى مصاحبه از تشنگى افکار جهان سیاست از اوضاع ایران و همچنین ابعاد فکرى امام حکایت مى‏ کرد. آن مصاحبه به قدرى قاطع و روشن بود که در آن شرایط که ایران را جزیره آرامش مى‏ دانستند تردیدهاى بسیارى را به وجود آورد. همه مى‏ خواستند بدانند که امام در گوشه اتاقى 2 در 3 چگونه دم از انفجارى عظیم مى‏ زنند و چگونه انقلاب بزرگ اسلامى را نوید مى‏ دهند. از طرف دیگر، بیشتر از سایر دولت هاى منطقه، دو دولت ایران و عراق سخت به وحشت افتادند، چرا که امام در عراق بودند و ایران را هدایت مى‏ کردند. عراقى‏ ها رسماً پیغام دادند که امام حق مصاحبه ندارند و اگر کسى خواست با ایشان مصاحبه کند باید ما را در جریان امر قرار دهد. همزمان با این فشارها تقاضاى رادیو- تلویزیون فرانسه را براى مصاحبه پذیرفتیم. پیش از ورود هیأت خبرنگاران فرانسوى به عراق، دستگاههاى امنیتى عراق از جریان امر مطلع گشتند و با تمام وجود مجهز شدند تا از این مصاحبه جلوگیرى نمایند. من به دوستان بسیار خوبم جریان را گفتم و قرار گذاشتیم به گونه‏ اى عمل کنیم که آنها از آنچه بناست انجام گیرد مطلع نشوند.

مأموران امنیتى عراق خیابانى را که به منزل امام ختم مى ‏شد و همچنین کوچه‏ اى را که منزل امام در آن بود به شدت کنترل مى‏ کردند. توسط یکى از فرنگیان به خبرنگاران اطلاع دادیم که در موقع ورود از مسیرى حرکت کنند که تحت کنترل نیست؛ و قرار گذاشته شد که در کوچه‏ اى از دورافتاده ترین‏ کوچه ‏هاى نجف با خبرنگاران ملاقات و از آنها خواسته شود که از درِ دیگر منزل امام که تقریباً آزاد بود وارد شوند. آنها دستگاه هاى فیلمبردارى خود را در خیابان گذاشته بودند که به علت سنگینى بار ناچار مى‏ بایست از خیابان اصلى آورده مى‏ شد. پس از انتقال دستگاه هاى فیلمبردارى به منزل و اطلاع مأمورین از این مسأله، دیرى نپایید که درِ خانه به صدا درآمد و چند تن از مأموران وارد منزل شدند و مى‏ خواستند مانع ایجاد مصاحبه شوند. پس از ورود آنها، در منزل را به رویشان قفل کردم. آنها تازه متوجه شدند که در منزل ما زندانى شده‏اند و هیچ کارى از آنها ساخته نیست. هر چه کردند نگذاشتم بروند. مصاحبه که تمام شد، خبرنگاران رفتند. چندى بعد در را باز کردم و آنها نیز با عجله منزل و یا زندانشان را ترک کردند. خبر آمد که خبرنگاران را در بغداد دستگیر کرده ‏اند ولى آنها نوارها را به صورتى رد کرده بودند.

به دنبال این کار، مسئله برخورد عراق با امام و دست‏ اندرکاران این گونه کارها بسیار تند و خشن شد و دیرى نپایید که امام راهى کویت شدند و سپس به فرانسه عزیمت کردند. دولت فرانسه مصاحبه امام را ممنوع الانتشار اعلام کرد و به هیچ کس اجازه مصاحبه نداد. هنوز مصاحبه‏ اى که رادیو- تلویزیون فرانسه با امام انجام داده بود منتشر نشده بود، روزى دیدم آن مصاحبه در روزنامه فیگارو به چاپ رسیده است. و بعدها شنیدم فیگارو این مصاحبه را معادل پانصد هزار تومان از رادیو- تلویزیون خریدارى کرده است.

شروع مصاحبه‏ هاى امام هم داستانى شنیدنى دارد که یک بار دیگر آن را نقل کرده ‏ام. شروع مصاحبه‏ ها به صورت مذاکرات انجام گرفت؛ بدین صورت که سؤال و جوابى نبود بلکه سردبیر لوموند و یا فیگارو و یا دیگران خدمت امام مى ‏رسیدند و صحبتهایشان را با امام منتشر مى‏ کردند و خودشان مى‏ گفتند این آن چیزى نیست که دولت ممنوع اعلام کرده است. تا افکار عمومى مردم فرانسه به صورتى درآمد که دولت فرانسه ناچار از آزادى مصاحبه‏ ها شد.» (صحیفه امام، ج3، صص 467- 466)

در پاسخ به سئولات دیگر نیز به ابعاد دیگری از چگونگی رفتار دولت فرانسه با امام خمینی(س) پرداخته شده است که تکرار آنها ضرورتی ندارد ولی بازگویی این نکته در اینجا ضرورت دارد که در 20 آذر 57 آقای «کلود شایه» از طرف وزارت امور خارجه فرانسه خدمت امام رسید و بسیار محترمانه محدودیت هایی که دولت فرانسه برای امام قائل شده را اعلام کرد. متن این گفتگو در صحیفه امام، ج5، صص210- 208 آمده است.

در نهایت دولت فرانسه اجازه داد که یک هواپیما برای بازگشت امام به میهن چارتر شود و دلیل عمده آن این بود که تصور می کرد با رفتن امام از فرانسه، آن کشور از مشکلات تامین امنیت و فشارهای کشورهای غربی و آمریکا در کنترل امام(س) رها خواهد شد. با اینحال امام خمینی(س) محدودیت هایی که در ابتدا و در حین رهبری انقلاب توسط دولت فرانسه برای ایشان پیش آورده را کان لم یکن و نادیده گرفتند و هنگام عزیمت به تهران اینگونه از دولت و ملت فرانسه تشکر کردند:

«بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

در این موقع که پس از چهار ماه توقف پرحادثه در خاک فرانسه، براى خدمت به وطنم مى‏ خواهم اینجا را ترک کنم، لازم مى‏ دانم از دولت فرانسه که وسایل امنیت و آزادى بیان را براى این جانب مهیا نمود، و از اهالى محترم که با حس انسان دوستى علاقه خود را به آزادى و استقلال کشور ایران اظهار داشتند تشکر کنم. امید است مهمان‏نوازى دولت و ملت فرانسه و حس آزادیخواهى آنان را فراموش نکنم. و از زحماتى که به همسایگان و اهالى نوفل لوشاتو دادم معذرت مى‏ خواهم. امید است احترامات این جانب را بپذیرند.» (صحیفه امام، ج6، ص6)

انتهای پیام /*