معرفی چند پایان نامه پیرامون انقلاب اسلامی و امام خمینی

انقلاب اسلامی را راستای قرائت جدید ما از مفاهیمی چون استقلال، آزادی، عدالت، تقیه، امر به معروف ونهی از منکر و نیز ارائه تفسیری جدید از عاشورا که در اندیشه سیاسی شیعه کلیدی ترین مباحث سیاسی است تحقق پذیرفت.

کد : 42496 | تاریخ : 20/11/1391

باز اندیشی گفتمان انقلاب در اندیشه سیاسی امام خمینی(س)          

پژوهشگر: علی ملکی

رشته تحصیلی: علوم سیاسی

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد/ 1383           

محل تحصیل: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم      

استاد راهنما: نجف لک زایی 

استاد مشاور: مصطفی ملکوتیان                     

چکیده: گفتمان انقلاب اسلامی در اندیشه سیاسی امام خمینی ناظر به تحول اندیشه‌ای است که توسط امام خمنیی در باز اندیشی و احیای گزاره‌های دینی از جمله آزادی، ‌عدالت، استقلال، ... و در نهایت تلاش برای تحقق حکومت اسلامی (ولایت فقیه) صورت گرفت پژوهش حاضر در صدد این بود که که بتواند فرضیه اصلی پژوهش را (گفتمان انقلاب در بازاندیشی فکر شیعی توسط امام خمینی صورت گرفت) از منظر اندیشه‌ای مورد بررسی واثبات نماید تحقیق حاضر ضمن بررسی واثبات آن در بخش های نخستین به تحقق گفتمان انقلاب در اندیشه مدرن و نیز در اندیشه سیاسی اسلام و علمای معاصر پرداخته است. نگارنده در مقدمه طرح تحقیق  را بیان کرده است که به اصول دوازده گانه روش تحقیق معروف است سوال اصلی که برای این پژوهش درنظر گرفته شده عبارت است از: گفتمان انقلاب اسلامی چیست و چگونه تحقق بافت؟ جواب فرضی و موقتی که به این سوال داده شده این است: گفتمان انقلاب در باز اندیش فکر شیعی توسط امام خمینی تحقق یافت. به منظور پاسخ  به این سوال ابتدا ضمن ارائه تعاریف از مفاهیمی چون: 1. گفتمان انقلاب 2. باز اندیشی یا احیای فکر شیعی 3. فکر شیعی و ... در بخش اول به موضوع انقلاب دراندیشه های مدرن ونیز رد اندیشه اسلام دراندیشه علمای معاصر از قبیل نائینی و مطهری پرداخته شده است که دراندیشه هر کدام شکل گیری انقلاب برای تحقق آزادی و عدالت ونیز استقلال در جامعه صورت می‌گیرد. در بخش دوم نگارنده برآن بوده تا به بازتاب اندیشه سیاسی اسلام در شکل گیری انقلاب اسلامی بپردازد که نقش وتاثیر اسلام ودر نهایت بازتاب آن درتحقق حکومت اسلامی در ایران دردرجه اول قرار می‌گیرد چرا که این انقلاب در باز اندیشی اندیشه سیاسی شیعه به منصه ظهور رسید. به این ترتیب در بخش سوم نویسنده به گفتمان‌های انقلاب علل و عوامل پیدایی و پویایی آنها پرداخته است که ناکار آمدی گفتمان اصلاح و واکنش نسبت به تقیه از این موارد است و در بخش بعدی این پژوهش میانی اندیشه سیاسی شیعه و امام خمینی تحت عناوین مختلفی چون تحول اندیشه دینی مبانی اندیشه امام واندیشه ولایت فقیه و... مورد مداقه قرار گرفته است. در پاپان یک نتیجه گیری داریم که بیان این واقعیت است: انقلاب اسلامی را راستای قرائت جدید ما از مفاهیمی چون استقلال، آزادی، عدالت، ‌تقیه، امر به معروف ونهی از منکر و نیز ارائه تفسیری جدید از عاشورا  که در اندیشه سیاسی شیعه کلیدی ترین مباحث سیاسی است تحقق پذیرفت.

 ***

رویکرد امام خمینی(س) به نهضت امام حسین(ع) و تاثیر آن بر شکل گیری انقلاب اسلامی ایران 

پژوهشگر: زینب نادعلی زاده

رشته تحصیلی: ت‍اریخ‌ ان‍ق‍لاب‌اس‍لامی    

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد/ ١٣٨٦           

محل تحصیل: تهران، پ‍ژوه‍ش‍ک‍ده ‌ام‍ام‌ خ‍مینی(س‌) و ان‍ق‍لاب‌ اس‍لامی   

استاد راهنما: غلامحسین زرگری نژاد  

استاد مشاور: حسن حضرتی 

چکیده: رساله حاضر با عنوان «رویکرد امام خمینی(س) به نهضت امام حسین(ع) و تأثیر آن بر شکل گیری انقلاب اسلامی ایران» در پی پاسخ گفتن به این سؤال است که امام خمینی از چه منظری به واقعه عاشورا می‌نگرد و اصولا چنین نگرشی تا چه اندازه در پیروزی انقلاب اسلامی در ایران مؤثر واقع شده است؟ و در تبیین این مسئله از چارچوب نظریه «گفتمان» کمک می‌گیرد تا ارتباط تشکیل حکومت اسلامی و تغییر رژیم پیشین را بررسی کند.پس از مطالعه مقدماتی پیرامون موضوع مورد نظر، فرضیه این رساله بر این مبنا قرار گرفت که رویکرد امام خمینی به عاشورا یک رویکرد حماسی و انگیزه بخش و مبتنی بر تلاش برای تغییر وضع موجود است که متضمن تحول دراساس حکومت پیشین بوده است. این پژوهش در دو بخش این موضوع را بررسی کرده است. بخش نخست مروری است در ادبیات حوزه عاشورا و سابقه نظریه‌پردازی در باب علل و انگیزه‌های قیام امام حسین(ع) که برای تبیین بهتر موضوع، دیدگاههای عمده و نگاه های مختلف از گذشته و حال مورد شناسایی قرار گرفت و در قالبی تطبیقی و مقایسه‌ای چرایی و فلسفه رخداد عاشورا در چند دیدگاه عمده دسته‌بندی و سپس به رویکرد امام خمینی به این حادثه پرداخته شد و پس از مقایسه و بررسی تفاوت و شباهت های دیدگاه ها مشخص گردید که عنصر عاشورا در گفتمان براندازی امام خمینی معنایی متفاوت از سایرین دارد. و در ادامه و در بخش دوم تأثیر نگرش امام خمیینی به حادثه عاشورا مورد بررسی قرار گرفت و به این نتیجه رسید که امام خمینی با بهره‌ گیری از شورانگیزترین تعابیر عاشورایی و فرهنگ سازی در سطح وسیعی از توده‌ها،‌ زمینه‌های تحول و نهضت و مقاومت بر ضد حکومت پهلوی را فراهم و نیز موجبات بسیج و همراهی مردم را برای پیروزی انقلاب در ایران و تشکیل حکومت اسلامی ایجاد نموده است.

 ***

بررسی صدور انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی(س)   

پژوهشگر: رحیم وظیفه شعاع           

رشته تحصیلی: علوم سیاسی 

مقطع تحصیلی: کارشناسی/ ١٣٧٢     

محل تحصیل: قم، دانشکده عقیدتی سیاسی شهید محلاتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی     

استاد راهنما: محمداسماعیل خدادادی    

چکیده: در تحقیق حاضر بنیادهای اصلی نظریه صدور انقلاب اسلامی و نیز دیدگاه امام(س) در این باره مورد بررسی قرار گرفته است.نویسنده ضمن بررسی صدور انقلاب در برخی از تئوریهای سیاسی جهان نظریات موجود در مورد صدور انقلاب اسلامی ایران را به این ترتیب مطرح می کند: نخست نظریه عملگرایی در قالب اسلام است. پیروان این نظره معتقدند که باید از کلیه امکانات موجود برای حیات و رشد در جامعه بین‌المللی بهره جست. به اعتقاد این گروه هدف از تمسک به اسلام اقتدار هر چه بیشتر ایران است. در حالی که امام(س) هدف از حکومت اسلامی را اجرای منویات و دستورات خداوند می‌داند. نظریه دوم تز حکومت عملی اسلام است. طرفداران این دیدگاه معتقدند که هر حاکم وسع او به اندازه قلمرو اوست و باید رفع مشکلات و فقر مردم داخل کشور را در اولویت قرار دهد؛ زیرا امکانات نقد و بررسی قرار داده است و مبنای آن را موافق با مختصات حکومت اسلامی نمی‌داند. نظریه سوم نظریه ام القرا است این نظریه بیشتر متمایل به تفکرات آرمان گرایانه و متوجه وظایف اسلامی حکومت است و در ضمن گوشه چشمی نیز به واقعیت‌های اجرایی و عملی در امر زمامداری و حکومت در دنیای کنونی دارد.نظریه چهارم عبارت است از انجام تکالیف الهی بدون عنایت به عواقب بلند مدت آن. اساس این نظریه را انجام وظیفه شرعی بدون توجه به عواقب و نتایج آن تشکیل می‌دهد. طرفداران این نظریه اعتقاد دارند که اگر برادران مسلمان سایر نقاط جهان استغاثه بلند کنند باید به هر قیمتی به یاری آنان شتافت و تعلل در این امر جایز نیست.اما امام(س) معتقدند که مسئله صدور انقلاب از آن جهت ضرورت دارد که محصور ماندن انقلاب در حوزه‌های جغرافیایی و عدم صدور آن موجبات شکست انقلاب اسلامی را فراهم می‌آورد. عقیده امام بر این نظریه استوار است که اساس انقلاب اسلامی بر بیداری و روشنگری مردم جهان بنا نهاده شده است و معنی واقعی انقلاب نیز در بیداری ملت ها و دولت ها نهفته است،‌ و یکی از شعارهای استراتژیک امام در انقلاب اسلامی وحدت سیاسی الهی و همبستگی در جهان اسلام بود.نگارنده سپس به بیان اهداف خط مشی امام در صدور انقلاب، عوامل مؤثر در صدور انقلاب،‌ ابزارها و موانع صدور انقلاب پرداخته است. به اعتقاد محقق، امام(س) نجات مسلمین را در گرو یافتن اسلام واقعی می‌دانستند از این رو اهداف بلند مدت انقلاب اسلامی ایجاد حکومت جهانی اسلام بوده است. امام(س) برای تحقق این هدف گام های عملی بسیار مهمی برداشتند و در این راه از ابزارهای کارسازی همچون حوزه علمیه و سپاه... برای گذر از موانع داخلی و خارجی سود جستند که در پایان نامه حاضر به شرح آنها پرداخته شده است.

 ***

 نهضت آزادی و تعامل آن با امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی        

پژوهشگر:  بتول هوازاده جوی آبادی  

رشته تحصیلی: ت‍اریخ‌ ان‍ق‍لاب ‌اس‍لامی   

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد/ ۱۳۸۹           

محل تحصیل: تهران، پ‍ژوه‍ش‍ک‍ده ‌ام‍ام‌ خ‍مینی(س‌) و ان‍ق‍لاب‌ اس‍لامی   

استاد راهنما: محسن بهشتی سرشت     

استاد مشاور: ع‍لیرض‍ا م‍لایی ت‍وانی                 

چکیده: نهضت آزادی ایران از جمله گروه‌های سیاسی است که در سال 1340 هـ.ش تأسیس شد. اهمیت این گروه را می‌توان در انگیزه مذهبی موسسان آن دانست. اعضای گروه از جمله روشنفکران مذهبی به شمار می‌آمدند. نهضت آزادی تنها گروه مذهبی – سیاسی با سبقه روشنفکری است که بعد از انقلاب مشروطه شکل گرفت. این گروه در فعالیت‌های خود تعامل با امام و مراجع دینی را مدنظر داشتند.

به همین دلیل در بین دیگر گروه های سیاسی از تفاوت و تمایز برخوردار بودند. همراهی و همکاری آنها با امام از جریان انقلاب سفید آغاز شد و این تعامل تا زمان تبعید امام خمینی ادامه داشت. بعد از تبعید امام از ایران، جریان‌های سیاسی من‌جمله نهضت آزادی ارتباطشان با امام قطع شد. اما نهضت آزادی خارج کشور که مواضع یکسان و مشابهی با شاخه نهضت آزادی داخل کشور داشت،‌ ارتباطش را با امام همچنان حفظ کرد. افرادی مانند ابراهیم یزدی، مصطفی چمران و قطب‌زاده با رهبر انقلاب در ارتباط بودند. این گروه در راستای پیروزی انقلاب نقش بسزا و موثری ایفا کرد. بعد از انقلاب هم تا نیمه سال 58 با وجود مشکلات فراوان در پیشبرد اهداف انقلاب با امام همراه بود.

تسخیر سفارت آمریکا در 13 آبان 58 باعث استعفای دولت موقت و کناره‌گیری از نهضت آزادی از امام و انقلاب شد. این پژوهش سعی دارد به چگونگی روند تعامل نهضت آزادی با امام و انقلاب اسلامی بپردازد.

***

آرمانهای انقلاب اسلامی در اندیشه پایه‌گذاران (امام خمینی، شریعتی، بازرگان، طالقانی، 58-40)

پژوهشگر: علی محمد صالحی           

رشته تحصیلی: علوم سیاسی 

مقطع تحصیلی: دکتری/ 1381         

محل تحصیل: تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی   

استاد راهنما: عماد افروغ     

استاد مشاور: مسعود غفاری  

چکیده: در این تحقیق آرمانهای انقلاب اسلامی و جایگاه آن در اندیشه پایه‌گذاران انقلاب که به زعم نویسنده امام ، شریعتی، طالقانی و بازرگان هستند مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

 ***

قرآن و انقلاب اسلامی (با تاکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی و شهید مطهری)

پژوهشگر: اعظم مجیدی نژاد

رشته تحصیلی: علوم سیاسی

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد/ ۱۳۸۷           

محل تحصیل: قم، دان‍ش‍گ‍اه‌ ب‍اق‍رال‍ع‍ل‍وم(ع‌)           

استاد راهنما: نجف لک زایی 

استاد مشاور: غلامرضا بهروز لک     

چکیده: در این پژوهش، پژوهشگر درصدد پاسخ گویی به این پرسش اساسی است که تاثیرات آموزه های قرآن بر تکوین انقلاب اسلامی با بررسی دیدگاههای حضرت امام خمینی و آیت الله مطهری در چه زمینه هایی بوده است. لذا فرضیه ای تدوین شد تا بتوان در قالب آن به این سوال پاسخ مناسب داده شود. این فرضیه عبارت از این است که با بررسی دیدگاه امام خمینی و شهید مطهری به این نتیجه می رسیم که قرآن و آموزه های آن بر احساس نارضایتی مردم از فضای موجود و شکل گیری تصور فضای مطلوب و نفی وضع موجود و در نتیجه شکل گیری و تکوین انقلاب اسلامی تاثیر گذار بوده است. چارچوب نظری مناسبی انتخاب شد تا بتوان جنبه های مختلف این فرضیه را تبیین و بررسی نمود. این نظریه، نظریه ی انقلاب استاد مطهری است. معلم شهید در نظریه ی انقلاب خود توضیح می دهد که هنگامی یک انقلاب رخ می دهد که مردم از وضع حاکم ناراضی و ناخشنود باشند و وضع مطلوبی را آرزو کنند، در حالی که داراری روحیه پرخاشگری و طرد ظلم نیز باشند. بنابراین این الگو دارای سه مفهوم است: ‎۱- تصور وضع مطلوب یا جامعه یا آرمانی؛ ‎۲- نارضایتی از وضع حاکم موجود؛ ‎۳- حس پرخاشگری و روحیه طرد ظلم. در این پژوهش با استفاده از این چارچوب نظری، ابتدا دیدگاه امام خمینی و آیت الله مطهری درباره تاثیر آموزه های قرآن بر به وجود آمدن نارضایتی از وضع موجود و نفی آن واکاویده شد که از نظر ایشان آسیب های موجود در جامعه از قبیل رژیم طاغوتی و عدم تشکیل حکومت حق، دوری از تعالیم رهایی بخش قرآن کریم، جدایی دین از سیاست، از خود بیگانگی و... و ظلم و اختناق با استناد به آیات الهی زمینه های ایجاد نارضایتی در میان توده مردم را فراهم نموده بود. در بخش بعدی شکل گیری تصور فضای مطلوب از دیدگاه اندیشمندان مورد نظر با استفاده از قرآن توضیح داده شد. بر اساس اندیشه دینی سیاسی امام خمینی و استاد مطهری ترسیم الگوی مطلوب یکی دیگر از عناصر انقلاب است تا ملاکی برای ارزیابی وضع نامطلوب باشد. به زعم ایشان مطلوب نهایی مدینه ای فاضله است که تنها در سایه تشکیل حکومت اسلامی استقرار می یابد. بنابراین روش ساختن ابعاد مختلف حکومت مطلوب اسلامی از جمله؛ ضرورت وجود چنین حکومتی، مشروعیت آن و ماهیت و اصول و اهداف حکومت اسلامی بر مبنای آموزهای قرآن محور مباحث این بخش را تشکیل می دهند. در پایان و در فصل آخر از این تحقیق، روحیه طرد و و انکار وضع موجود و نفی ظلم از نگاه امام خمینی و استاد مطهری با استناد به آیات قرآن مجید بررسی گردید. جهاد و امر به معروف و نهی از منکر با استفاده از آموزه های قرآنی دو اصلی هستند که دو متفکر این پژوهش آنها را وسیله ای می دانند برای گذر از وضع نامطلوب و رسیدن به وضع مطلوب.

 ***

ن‍ق‍ش‌ روح‍انیت‌ در ظه‍ور ان‍ق‍لاب‌ اس‍لامی           

پژوهشگر: زه‍را خیرآب‍ادی   

رشته تحصیلی: علوم سیاسی

مقطع تحصیلی: کارشناسی/ ۱۳۸۶     

محل تحصیل: بیرجند، م‍درس‍ه‌ ع‍ل‍میه‌ ح‍ض‍رت‌ ن‍رج‍س(س‌)  

استاد راهنما: ح‍میدرض‍ا وردی  

چکیده: در این پایان نامه نویسنده به بررسی نقش علما و روحانیون در پیشبرد انقلاب اسلامی پرداخته است و در بخش عمده ای به بررسی جایگاه و نقش امام خمینی در روند پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است.

***

نقش امام خمینی(س) در پیروزی انقلاب اسلامی 

پژوهشگر: محمد محمدی     

رشته تحصیلی: علوم سیاسی 

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد/ 1385           

محل تحصیل: تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات    

استاد راهنما: ملک یحیی صلاحی

استاد مشاور: سیدعلیرضا ازغندی       

چکیده: درمیان هر ملل و نحل اسطوره به عنوان نماد پیوند دهنده بین فرهنگ اعتقادی- سیاسی ملت با اجزای مختلف فرهنگ و سیاست و اقتصاد آن جامعه نقش محوری ایفا می کند. در شیعه امامت به عنوان مرکز هسته‌ی فرهنگ اعتقادی – سیاسی شیعه؛ در حیات اجتماعی- سیاسی و حتی اقتصادی شیعه؛ نقش محوری را ایفا می کند. شیعه معتقد است حیات و ممات وی با امامت عجین شده است و در چارچوب این فکر که از دورنمایه‌ی امامت الهام می‌گیرد حکومت‌های غیر دینی و حتی شبیه دینی نمی‌توانند ارضای حقانیت خود را برای شیعه تحقق بخشند و به ادامه‌ی حیات سیاسی خود مشروعیت بخشند به ویژه در فرهنگ سیاسی – اعتقادی شیعه امامت رکن اساسی آن می‌باشد در جان مایه‌ی امامت سه اسطوره ناب شیعه وجود دارد که منبع و الهام بخش حرکت انقلاب در طول تاریخ بر ضد چنین حکومتهایی می‌باشند. امام علی(ع)،‌ امام حسین‌(ع) و امام مهدی«عج‌الله» از اسوره‌های قدرتمند تشیع می‌باشند که منشا و الهام بخش شیعه برای نبرد تاریخی خود بر هدم و نابود حکومتهای غیر دینی که در لسان دین «طاغوت» نامند؛ می‌باشند. به ویژه انکه این سه امام ، کاریزمایی می‌باشند؛ مذهب تشیع برای به وجود آوردن انقلاب؛ از آنها انتظار دارد.بحران عامل شکل دهنده و گسترش بخش تفکر شیعی می‌باشد به ویژه در جوامعی که بستر این تفکر شیعی که حکومت‌های غیر دین توان لازم را برای اداره‌ی جامعه برای رسیدن به کمال مطلوب ازلی را در خود ندارند عامل طغیان و انقلاب به عنوان فوران اندیشه‌های دینی؛ گسترش می‌یابد و غیر مشروع بودن خود را به اثبات می‌‌رسانند و نتیجه‌ی نهایی آن از بنه ویران کردن آن حکومتها می‌باشد. امام خمینی به عنوان رهبر کاریزما در جامعه‌ای که رهبران و سران آن دین ستیزی را با استبداد توام کرده بودند؛ ظهور میکند. رضا شاه پهلوی با ناسیونالیسم افراطی ایرانی کلیه‌ی رگه‌هایی پیوند دهنده‌ی ملیت ایرانی را با اسلام که سالیان دراز با آن عجین شده بودند؛ از ریشه‌ خواهان قطع آن شد با سقوط رضا شاه پهلوی و به قدرت رسیدن محمدرضا شاه پهلوی فرزند رضا شاه؛ در تعقیب نقش پدر ناسیونالیسم ایران را با دین ستیزی و مخالفت با روحانیت توام کرد و استبداد خشن در نابودی کلیه‌ی گروههای مدنی و سیاسی شاه؛ ظهور امام خمینی را به عنوان مرجع و رهبر کاریزما در ایران موجب می‌شود امام خمینی در سال 20و 30 سیاست توام با مدارا با مرجعیت شعیه را در پیش گرفت و شخصیت کاریزمایی وی متاثر از جایگاه علمی، فقهی در حد مرجعیت امام در دهه‌ی 20و 30 به سمت واقعگرایی و تعادل حرکت می‌‌نماید با رحلت آیت الله بروجردی در صحنه‌ی سیاست ایران دو گروه بازیگر اصلی خود را به مبارزه طلبیدند. روحانیت که از فشار شدید و اختناق پلیسی رضا شاه پهلوی خلاص شده بود در مدت ده سال و اندی توانسته بود به خوبی خود را بازسازی و سازماندهی نماید وبا توان مضاعف در برابر رژیم قرار گرفت امام خمینی در چارچوب واقعگرایی و در مقام موقعیت سنجی که به عنوان مجتهد مبارز حوزوی با موقعیت آیت الله بروجردی، برخورد میکرد اینک با رحلت آیت الله بروجردی این موقعیت سنجی را لازم نمی‌دید و دیگر چارچوب شخصیت کاریزمایی تحت شعاع جایگاه مبرز علمی – فقهی امام در حد مرجعیت قرار نداشت و این عامل که به عنوان کاتالیزور کمک کننده کاریزمایی امام به شمار می‌آمد با رفتن آیت الله بروجردی سبب‌ساز تقویت مرجعیت زعیم عالیقدر انقلاب امام خمینی در کنار تجمع عوامل دیگر کاریزمایی وی را سبب شد.اولین رویارویی امام خمینی به عنوان مرجع و در نقش کاریزما؛ درلایحه‌ی انجمنهای ایالتی و ولایتی را سبب شد مواضع و دقت امام خمینی در این جریان سبب شهرت نسبتاً وسیع ایشان گردید که هر چقدر ان رویارویی بین امام که یکی از اجزای اصلی رأس روحانیت در این زمان بود با رژیم پهلوی روبه گسترش می‌نهاد؛‌ محبوبیت امام نیز رو به افزایش می‌نهاد و در نتیجه فوران انگیزه جنبش کاریزمایی امام در پانزده خرداد 1342 رخ داد که امام را به عنوان شناخته شده ترین مرجع تبدیل کرد جنبش کاریزمایی امام در حالی که تا این مرحله ایدئولوژی تدافعی را دنبال میکرد و در چارچوب قانون اساسی مشروطه عمل میکرد از این مرحله به بعد بتدریج حالت تهاجمی به خود می‌گیرد. امام پس از آزادی از زندان در سال 1343، با لایحه‌ی کاپیتولاسیون آمریکایی، استعمار را همطراز با استبداد قلمداد می‌نماید که به تبعد وی منجر می‌شود حادثه پانزده خرداد، زمینه‌های ظهور جریان فرهنگی دین را در ایران شکل می‌دهد، که در این میان چهار تن نقش اساسی را برای زمینه چینی روند سیاسی شدن مفاهیم شیعی که به شکل گیری گفتمان انقلاب مساعدت می‌نمایند و در نتیجه بحران‌های پدید آمده در داخل رژیم را برملا می‌نماید «مهندس بازرگان، جلال آل احمد، دکتر علی شریعتی،‌مطهری» نقش اصلی را در روند شکل گیری گفتمان انقلاب بازی می کنند. درکنار این عامل، بخشهای فرهنگی حامعه نیز؛ همکاری مساعد را با این مجموعه می‌نمایند نفوذ بخشهای از روحانیون و جریان مذهبی تا عمق آموزش و پرورش و دانشگاه «مفتح،‌ باهنر، بهشتی» این گفتمان را گسترش می‌دهند. رژیم با نوسازی که در پی انقلاب سفید دنبال کرده بود، به روند آموزش، نگرش رسانه‌ها، دانشگاهها، افزایش سطوح آموزش ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان که در کنار نابرابری اجتماعی، زمینه را برای افزایش سطح بحران بیش از پیش آماده می‌نماید در دهه‌ی 50 عوامل و جریانات دیگر رخ می‌دهد که رژیم به آستانه انفجار بحران بیش از پیش نزدیک می نماید و در پی درگذشت مرحوم دکتر علی شریعتی و مصطفی خمینی، جرقه بحران را بیش از پیش روشنتر می‌نماید و عوامل فرعی نیز به کمک بحران می‌شتابند، فشار بر بازار در مساله تخریب بازار و ساختمانهای حرم امام رضا که متعلق به بازاریان و شیوه سرسختانه نسبت به بازاریان تهران و تحدید حقوق پرداختی روحانیون محافظه کار توسط دولت آموزگار،‌ اتحاد ناگسستنی نانوشته بین روحانیون انقلابی با روحانیون محافظه کار واز طرف دیگر و بازاریان به دنبال می‌آورد. در گذشت مشکوک آیت الله مصطفی خمینی که در جوابیه امام به پیام تسلیت یاسر عرفات، موجب می‌شود که رژیم به گستاخی بر ضد امام دست برد و در نتیجه حادثه 19 دی 1356 را در قم به دنبال آورد.امام که با تاکتیک و استراتژی مشخص و دقیق و با ایدئولوژی موثر و کارساز توانسته بود از روند غیر سیاسی حوزه نجف خود را محفوظ نگه دارد و ترفند رژیم با ناکار سازد توانست از حادثه 19 دی 1356 کمال بهره را برد و به عنوان مرد حادثه ساز سیدنی هوک درمتن بحران قرار گیرد و به توسعه بحران از این حادثه کمک نمایدو در گذر از ماه رمضان، محرم رهبری بلا منازع خود را در صحنه‌ی بحران تثبیت نماید در حالیکه در ماه محرم 57 جنبش امام به اوج خود رسید و در قطعنامه‌ی آن برای اولین بار امام نامیده شود و رژیم نتوانست راهکار مناسب را برای حل معضل کاریزما حل نماید و شریف به ویژه و روشهای دیگر که می‌توانست سطح بحران را کاهش دهد با افزایش تعداد پیروان امام بیش از گذشته با رژیم در 22 بهمن 1357 مثل برف آب شد و در حالیکه حواریون اولیه امام محدود به روحانیون و بازار می‌شدند اینک در اوج سالهای آشوب و انقلاب دانشجویان و روشنفکران از یاران وی به شمار می‌آمد.

***

بررسی تاثیر هجرت امام خمینی(س) از عتبات عالیات به پاریس در پیروزی انقلاب اسلامی ایران

پژوهشگر: مهدی انصاری   

رشته تحصیلی: تاریخ         

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد/٨٠-١٣٧٩      

محل تحصیل: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرری           

استاد راهنما: رضا شعبانی    

استاد مشاور: غلامحسین سعیدیان

چکیده: در این رساله مولف ابتدا روند تاریخی تبعید امام به ترکیه و سپس عراق را بررسی نموده سپس اقدامات و فعالی تهای حضرت امام در عراق را مفصلا مورد تحلیل قرار داده است پس از آن روند تاریخی هجرت امام به کویت و بعد از آن مهاجرت به فرانسه را مورد بررسی قرار داده است و در پایان دوران اقامت امام در پاریس و تاثیر این اقامت را بر روند انقلاب ایران ارزیابی نموده است.

انتهای پیام /*