علی بن محمد مشهور به امام هادی یا امام علی النقی علیه السلام (۲۱۲ – ۲۵۴ ق) دهمین امام شیعیان و فرزند امام جواد (ع) است .او از ۲۲۰ تا ۲۵۴ ق به مدت ۳۳ سال، امامت را به عهده داشت .امام هادی(ع) با چند تن از خلفای عباسی از جمله متوکل همزمان بود و بیشتر سال های امامت را در سامرا تحت نظارت حاکمان عباسی گذراند .
امام هادی علیه السلام پس از شهادت پدر گرامیش، در سن هشت سالگی بر مسند امامت قرار گرفت و این خود از روشن ترین کرامات و معجزات است؛ چرا که حیازت چنین مقام و مسئولیت خطیری که صرفا الهی است نه تنها از کودک که حتی از مردان عاقل و بالغ نیز ساخته نیست. با توجه به این که علما و محدثان شیعه پس از شهادت و درگذشت هر یک از ائمه در مسائل گوناگون به امام بعدی مراجعه می نمودند و حتی گاهی او را آزمایش می کردند .همچنین بزرگان از علویان و اقوام امام که در سن کمال بودند به خانه امام رفت و آمد و با آن حضرت معاشرت داشتند؛ غیرممکن است جز به خواست و تایید خدا و جز در ارتباط با عصمت و علم و قدرت الهی، کودکی بتواند این مقام و مسند را در دست بگیرد و به همه سوالات پاسخ صحیح دهد و در مشکلات، رهبری کامل نماید .
اطلاعات ما درباره ائمه اطهار علیهم السلام خصوصا امام هادی(ع) بسیار محدود می باشد؛ مهمترین دلایل این محدودیت اطلاعات تاریخی:
اول: عمر کم این بزرگوار. مدت عمر این بزرگوار در قیاس با دیگر ائمه علیهم السلام بسیار کمتر بوده.
دوم: محصور بودن ایشان است. ایشان در حصر و تحت نظارت و کنترل بودند و مردم نمی توانستند با ایشان ارتباط برقرار کنند حتی وکلای امام هادی (ع) و کسانی که رابط آن بزرگوار با مردم بودند، در قالب چهره های ناشناس مانند دستفروش و دوره گرد و با احتیاط به خانه آن حضرت می آمدند و از حضرت کسب تکلیف می کردند.
سوم: تواریخ را عمدتا غیر شیعیان نوشته اند و اساسا زمانه، زمانه شیعیان نبود حکومت عباسی با قدرت و قوت بر امور نظارت می کرد و بسیاری از مورخان در صورتی می توانستند دست به قلم ببرند که چیزی بنویسند که دستگاه خلافت از آنها می خواهد.
چهارم: هم آن است که بیشتر مورخان به مسائل سیاسی و عرصه ی سیاست عالم اسلام توجه داشتند .مثلاً بیشترین اطلاعات ما از زندگانی پر برکت امام رضا علیه السلام مربوط به آن مقطع کوتاه ولایتعهدی ایشان است .چون ولایتعهدی یک مسأله ی سیاسی بوده و به دستگاه خلافت هم مرتبط می شده، مورد توجه قرار می گرفته و راجع به آن قلم فرسایی می شده است .اما ما در مورد بقیه عمر مبارک امام در دوران امامت ایشان اطلاعات چندانی نداریم و به ندرت مطالبی در این دوره در تاریخ وجود دارد .بنابراین با توجه به آن که امامان ما و از جمله امام هادی علیه السلام در عرصه خلافت و حکومت حضور نداشتند، مطالب مربوط به ایشان هم از طرف مورخان به صورت مفصل مورد ثبت و ضبط قرار نگرفته است.
مزار امام هادی علیه السلام در سامرا که به دلیل دفن وی و فرزندش امام حسن عسکری (ع)، حرم عسکریین خوانده می شود و از زیارتگاه های مهم شیعیان در عراق است. حرم عسکریین در سال های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۶ش طی حملات تروریستی تخریب شد. ستاد عتبات عالیات ایران از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۴ش آن را بازسازی کرده است.