پرتال امام خمینی (س): یادداشت ۱۴/ حضرت امام فردی جامع و فقیهی کامل، فیلسوف و عارفی بی نظیر بود، چنانچه تحولات سیاسی و مبارزه با فساد و تباهی در تمام کشورهای اسلامی، نشأت گرفته از تفکرات ایشان می باشد. در این نوشتار حجت الاسلام مهدی حاضری به بررسی برخی ویژگیهای شخصیتی و اندیشه ای امام خمینی (س) می پردازد که عبارتند از:
۱. تدین :امام به گواه افرادی که از جوانی با ایشان بوده اند همواره متهجد بوده و علیرغم غور در مباحث عقلی و فلسفی در برابر احکام الهی و امور عبادی کاملاً تسلیم بوده و عامیانه رفتار می کردند. به عنوان مثال ایشان در ایام حضور نجف اشرف هر شب به صورت مرتب و منظم برای زیارت به حرم امیر المومنین (ع) مشرف شده و به زیارت و دعا مشغول می شدند و در پاسخ به توصیه فرزندشان مرحوم آقا مصطفی که از ایشان می خواست در ایام بیماری به حرم نروند،می فرمود: مصطفی! تقاضا دارم روح عوامانه را از ما نگیری. ایشان حتی در ایامی مثل عرفه به حرم سیدالشهدا (ع) مشرف شده و تمام دعای عرفه امام حسین (ع) را با حالت ایستاده و رو به قبله می خواندند. همچنین تقید ایشان به خواندن نماز اول وقت و شرکت در نماز جماعت مدرسه فیضیه و پرهیز شدید از غیبت کردن و ... نیاز به گفتن ندارد.
۲. اخلاص: در تک تک حرکات و افعال این مرد بزرگ می توان اخلاص را مشاهده کرد، او در حالی که می توانست با شاه سازش کرده و بهترین امکانات رفاهی را برای خود و فرزندانش فراهم کند، رنج زندان و غربت و تبعید طولانی مدت را برخود هموار کرد و هنگامی که در اوج عزت و اقتدار به کشور باز می گشت، در پاسخ سوال خبرنگاری که می پرسد چه احساسی دارید؟ می گوید :هیچ و این دو شرایط برای او هیچ تفاوتی ندارد بعد از پیروزی انقلاب نیز هرگز از حق خود دم نزد و همواره به مردم سفارش می کرد :از یاد خدا غافل نشوید.
۳. قیام لله: امام همواره به تنها موعظه خداوند در قرآن پایبند بوده و آن را سرلوحه همه حرکات و اقدامات خود قرار داده بود. اولین سند مبارزاتی ایشان که در هفتاد و پنج سال پیش نگاشته شده است، با آیه شریفه "قل انما اعظکم بواحدة ان تقوموا لله " آغاز می شود و همواره در طول دوران مبارزه و پیروزی بر این امر پای فشرده و دعوت به استقامت در قیام برای خدا که خداوند امر کرده است" فاستقم کما امرت و من تاب معک" می کرد.
۴. صداقت: همه مردم از ابتدای ورود امام به صحنه مبارزه و سیاست تا آخرین لحظه حیات، صداقت در گفتار و رفتار را از او مشاهده کردند و همواره از دورویی و نفاق که از لوازم اصلی برخی از سیاست ورزان امروزیست، پرهیز
می کرد. این سیره در طول زندگانی امام حاکم بود و همواره به مسئولان کشوری هم توصیه می کردند :کاری نکنید که نتوانید به مردم توضیح دهید. ایشان حتی حاضر نشدند در رفراندوم جمهوری اسلامی که نود و هشت درصد مردم رای موافق داده بودند، به واسطه نبود فیلم لحظه رای دادن ایشان، یک رای نمایشی در صندوق رای بیندازند. البته به گفته فرزندشان سرکار خانم دکتر زهرا مصطفوی از اینکه نتوانسته بودند به واسطه شرایط پیش آمده پس از پیروزی انقلاب و تحمیل جنگ و توطئه های دشمنان به برخی از وعده هایی که به مردم داده بودند، جامه عمل بپوشند، همواره احساس ناراحتی می کردند.
۵. عدم پنهان کاری: حضرت امام در کنار صداقت، همواره به مسئولین تاکید بر روشن بودن فعالیتها و در جریان قرار گرفتن مردم داشت؛ چه در شروع مبارزه که با اصرار ایشان همه تلگرافات علما به شاه چاپ و منتشر گردید و چه در همه سالهای رهبری کشور که به مسئولان تاکید می کردند مردم را در جریان امور قرار دهید و مهمترین تصمیم سیاسی خویش در پذیرش قطع نامه ۵۹۸ را نیز علنا با مردم در جریان گذاشت.
۶. اسلام خواهی: امام همواره در طول دوران مبارزه و رهبری انقلاب بر اسلامخواهی خود و مردم تاکید داشته و از این اصل لحظه ای کوتاه نیامد. امام از سال ۱۳۲۳ در کتاب کشف اسرار بحث حکومت اسامی را مطرح کرده و این بحث را در نجف اشرف به صورت کامل و جامع برای روحانیون و طلاب فاضل در حوزه علمیه تدریس کرده و در ادامه با اصلاحات و به روز کردن آن در پاریس، برای جهانیان آن را تبیین کرد و در نهایت با ساقط کردن نظام شاهنشاهی توانست نظام جمهوری اسلامی را با حمایت نود و هشت درصدی مردم برقرار کند .امام در این مسیر حاضر نشد. ذره ای از اصل کلمه اسلام کوتاه بیاید و جمهوری اسلامی بدون یک کلمه کم یا زیاد را به رفراندوم گذاشت. البته برداشت امام خمینی از اسلام با آنچه در میان بسیاری از علما و فقها مطرح بوده و یا در جهان اسلام و میان حاکمان اسلامی پذیرفته شده است، فرق اساسی دارد که ایشان از آن به اسام ناب محمدی تعبیر نموده اند و در تعریف آن می گویند: اسلامی که طرفداران واقعی آن همیشه از مال و قدرت بی بهره بوده اند و دشمنان حقیقی آن زراندوزان حیله گر و قدرت مداران بازیگر و مقدس نمایان بی هنرند.
۷. استقلال طلبی: حضرت امام از ابتدای شروع مبارزات همواره دست رد به سینه قوای خارجی و دولتهای بیگانه زده، استقلال خود را به هیچ قیمتی نفروخت. پس از پیروزی انقلاب نیز در حالی که با آمریکا علنا در جنگ بود، تجاوز شوروی به افغانستان را محکوم کرد و با شدت و حساسیت تمام با شایعه حمایت شوروی از ایران در برابر آمریکا که از سوی خبرگزاری فرانسه به نقل از کاردار سفارت شوروی در مکزیک مطرح شده بود، برخورد کرده و فرمود :اینجانب و دولت ایران اجازه نمی دهیم که دولت شوروی و دولتهای دیگر، دست به این مطالب بی اساس که توهین به مقدسات ما و ملت شریف ایران است بزنند.
۸. احترام به نظر مردم: امام همواره بر خواست و نظر مردم تاکید داشته و تمام تلاش و سعی خود را بر استوار نمودن ارکان نظام بر طبق رای و نظر مردم متمرکز نمود و حتی شدت گرفتن جنگ و موشک باران و بمباران شهرها نیز نتوانست مانع از برگزاری به موقع انتخابات در کشور بشود.
امام بارها و در مناسبت های مختلف فرمود :میزان رای ملت است و به احدی اجازه تخطی از این میزان و معیار را نداد.
۹. ظلم ستیزی: امام کوچکترین تردیدی در مبارزه با ظلم و استبداد به خود راه نمی داد و می فرمود :برنامه ما این است که نه ظلم بکنیم نه ظلم بشویم. ما تحت رهبری پیغمبر اسلام این دو کلمه را می خواهیم اجرا کنیم، نه ظالم باشیم و نه مظلوم .
۱۰. عدالت خواهی: قیام امام منبعث از قیام انبیاست که برای برپایی قسط و عدل بپا خاسته و امام پیرو قرآنی است که یکی از اهداف مهم ارسال رسل و انزال کتب آسمانی را قیام به قسط دانسته است. در مسیر برپایی عدالت اجتماعی، امام در عدالت فردی هم بسیار کوشا بوده و حتی از ارتکاب مکروهات نیز ابا داشت چه رسد به ارتکاب حرام یا ترک واجبات.
۱۱. قانون مندی: امام خمینی نه تنها به قوانین و قراردادهای کشوری و ملی و بین المللی ملتزم بوده بلکه قوانین عادی و ساده نظیر عبور و مرور پیاده در خیابان را هم مراعات کرده و به قوانین سایر دولتها هم احترام می گذاشت و بر همین اساس در زمان حضور در نوفل لوشاتو حاضر نشد از گوشت گوسفندی که برخلاف قانون کشور فرانسه در محیط خارج از کشتارگاه ذبح شده بود بخورد. امام در زندگی شخصی نیز بسیار قانونمند و منظم بوده که دیگران می توانستند ساعت خود را بر اساس برنامه کاری ایشان تنظیم کنند.
۱۲. حفظ نظام: حضرت امام حفظ نظام جمهوری اسلامی را بر همه امور ترجیح داده و می فرمایند :حفظ این جمهوری اسلامی از اعظم فرایض است و حفظ نظام یکی از واجبات شرعیه و عقلیه است. بر این اساس همه دوستی ها و رفاقت های قدیمی و امیال شخصی خود را کنارگذاشته و سخت ترین تصمیمات را در طول دوران مدیریت و رهبری نظام گرفتند.
۱۳. مبارزه با جمود و تحجر: امام در طول عمر شریف خود بسیاری از حصارهای خود ساخته و جاهلی مرسوم روحانیت و حوزه را شکست و توانست چهر های نو از اسلام و شیعه به جهان عرضه کند، ایشان مبارزه برای شکستن این رسومات را بسیار جان فرساتر از مبارزه با شاه و اربابانش دانسته و می فرماید :در 15 خرداد 42 مقابله با گلوله تفنگ و مسلسل شاه نبود که اگر تنها این بود مقابله را آسان می نمود، بلکه علاوه برآن از داخل جبهه خودی گلوله حیله مقدس مابی و تحجر بود، گلوله زخم زبان ونفاق و دورویی بود که هزار بار بیشتر از باروت و سرب، جگر و جان را می سوخت و می درید.
۱۴. پرهیز از دنیاطلبی: یکی از شرایط مهم برای بر عهده گرفتن منصب مرجعیت در عصر غیبت، پرهیز از دنیا طلبی است و حضرت امام در طول دوران زندگی و خصوصا در دوران پذیرش مرجعیت و رهبری مبارزه، این شرط را به خوبی رعایت کرده و همگان شاهد و ناظر بودند چگونه در طول دوران سخت تبعید و گرمای طاقت فرسای نجف هرگز حاضر نشد کوچکترین قدمی برای رفاه حال خود و خانواده اش بردارد. و پس از پیروزی انقلاب و در دست گرفتن بالاترین منصب حکومتی نیز همواره زندگی خود را در پایین ترین سطح جامعه قرار داد و حاضر نشد در مناطق و اماکن مجلل زندگی کند.
برگرفته از حریم امام؛ شماره ۳۹۹