امام خمینی که در هنگام حیاتشان به ساده زیستی و صرفه جویی اینقدر اهمیت می دادند اگر قبل از فوتشان می دانستند که برای ساخت حرم و مراسم سالگرد و... چنین هزینه های هنگفتی خرج شود آیا راضی بودند؟
نفس شکل گیری چنین سئوالاتی در اذهان افراد دلسوز، مهم و بیان آن خود عاملی برای رفع برخی نارسایی ها و واصلاح برخی روندها است. چنانکه در مورد حرم ائمه اطهار(علیهم السلام) نیز گاه چنین سئوالاتی مطرح بوده ...
کد : 43153
|
تاریخ : 11/02/1392
نفس شکل گیری چنین سئوالاتی در اذهان افراد دلسوز، مهم و بیان آن خود عاملی برای رفع برخی نارسایی ها و واصلاح برخی روندها است. چنانکه در مورد حرم ائمه اطهار(علیهم السلام) نیز گاه چنین سئوالاتی مطرح بوده است. اما چون چنین موضوعی چند وجهی است باید به تمام وجوه آن توجه داشت.
وجه اول اینکه به فرض اگر در زمان حیات امام(ره) به ایشان گفته می شد که تصمیم گرفته ایم برای شما حرمی بسازیم که چنین و چنان باشد، به طور حتم و با احتمال قریب به یقین چنان برخوردی با فرد گوینده می کردند که اگر تصور کنیم مثلاً می گفتند بروید از چنین فکری توبه و استغفار کنید؛ دور از ذهن نیست.
وجه دوم وظیفه دیگران است که مفاخر خود را به نحو شایسته ای بزرگ بشمارند و به هر وسیله ای نگذارند نام و یاد مفاخرشان را از یادها برود. چنین وظیفه ای را گویی در فطرت آدمی سرشته اند. به گونه ای که در میان همه ملل مکان هایی دیده می شود که در طول تاریخ حفظ شده و در دهه های اخیر ثبت ملی و جهانی شده است و حتی سازمانی بین المللی بنام یونسکو در شرح وظایف خود حراست از آن اماکن را گنجانده تا جایی که هنگام جنگ به دولت های درگیر، نقشه آن اماکن داده می شود و اعلام می گردد که کسی حق ندارد آثار ثبت شده را بمباران و یا به هر نحو دیگری تخریب کند. در میان آثار ملی ملت ها محل تولد، محل وفات و مقبره های شخصیت های مذهبی، فیلسوفان، دانشمندان و هنرمندان بسیار دیده می شود.
لازم به یادآوری است وقتی وهابیون بر عربستان مسلط شدند و گنبد و بارگاه ائمه هدی و برخی اصحاب را به عنوان آنکه این ها مظاهر شرک است، تخریب کردند، با مواضع تند و فریاد علما و اکثر مسلمانان جهان اسلام مواجه و بالاخره مجبور شدند از تعرض به حریم حضرت نبی اکرم(ص) دست بردارند.
لذا ساختن حرم، نوسازی و حفاظت از آنها برای بزرگداشت بزرگان گویی خود کاری مبتنی بر خواست عمومی و فی حد نفسه کاری فرهنگی است.
وجه سوم اینکه بین آثار ملی غیر مذهبی و مذهبی در میان همه ملل تفاوت هایی دیده می شود. یکی از تفاوت ها اینکه در مورد آثار مرتبط با شخصیت های مذهبی، چنین اماکنی پناهگاه روحی مردم می شود که هر از چندی احساس می کنند باید به زیارت روند که یا حاجت بطلبند و یا روان خود را صیقل دهند و یا درد دل کنند و سبک شوند و یا به مناسبت هایی با حضور در چنین اماکنی و شنیدن سخنرانی پیرامون آن شخصیت ها، با مبانی و افکار آن ها آشناتر شده و لااقل تجدید عهد و ارادت نمایند.
وجه چهارم آنکه ایجاد حرم برای شخصیت های مذهبی که موجب تجمع مردم در آنها می شود، خود عاملی برای ایجاد رابطه نسل های آتی با آن شخصیت می گردد. بالاخص که در این زمینه احادیثی هم در ثواب زیارت برخی حرم ها چنان کثیر است که قابل تردید نیست.
وجه پنجم آنکه هر ملتی برای سرزنده بودن باید هنرنمایی کند. اگر هنرنمایی افراد در محل های خصوصی انجام شود، میل به اشرافیت می کند که مذموم است و اگر در امکان عمومی مانند معابد، کلیساها، مساجد، تکایا و اماکن زیارتی باشد، هم با انگیزه های مذهبی با دقت و ظرافت بیشتر خواهد بود و هم تمام اقشار مردم اعم از فقیر و غنی از دیدن آنها مشعوف می شوند و آن هنرها از بین نمی رود.
البته وجه ششم با موارد فوق همسویی ندارد و آن اینکه گاه افراط در تزئین حرم ها نه تنها باعث آشنایی نسل ها با شخصیت ها و مفاخر مورد نظر نمی شود، بلکه اصل را به حاشیه برده و گاه حتی آنچه تداعی می کند خلاف اندیشه و مبانی فکری آن شخصیت خواهد بود و از آن بدتر آنکه ممکن است چنین حرم هایی بهانه کسب و کار عده ای گردد که هیچ رابطه ای فکری با آن شخصیت ها ندارند و خود عاملی برای عوام پروری گردد.
البته موارد زیاد دیگری نیز هست که اهل نظر باید به آن بپردازند و با توجه به آنها قضاوت شود که آیا – هزینه کردن برای ساخت حرم و مراسم بزرگداشت امام خمینی(ره) تا چه میزان معقول و از چه حدی در گذرد نه تنها غیر معقول که حتی ممکن است بین ایشان و نسل آتی فاصله بیندازد. به هر حال امید می رود خود این سئوال باعث شود که مسئولین امر در این زمینه یک بررسی جدی داشته باشند تا همه جوانب امر به خوبی سنجیده شود و نظرات اهل اندیشه را نیز مطمح نظر قرار دهند.
انتهای پیام /*