برخورد امام با نامه نگاری به ایشان و نوشتن نامه های سرگشاده چگونه بود؟
در قرون اخیر یکی از شخصیت های مذهبی–سیاسی و اجتماعی که بیشتر به وسیله نامه های سرگشاده مواضع خود را بیان می کرد و موجب روشنگری در جهان اسلامی می شد، سید جمال الدین اسدآبادی بود. چنانکه نامه سرگشاده مش...
کد : 43176
|
تاریخ : 11/02/1392
در قرون اخیر یکی از شخصیت های مذهبی–سیاسی و اجتماعی که بیشتر به وسیله نامه های سرگشاده مواضع خود را بیان می کرد و موجب روشنگری در جهان اسلامی می شد، سید جمال الدین اسدآبادی بود. چنانکه نامه سرگشاده مشهور ایشان در مورد تحریم تنباکو به میرزای شیرازی بزرگ در آن زمان موجبی شد که وقتی تحریم تنباکو اعلام گردید، دلائل چنین تحریمی برای اکثریت اهل نظر مشخص شده باشد. نهضت استقلال خواهی هند نیز با نامه های سرگشاده گاندی و نهرو تبدیل به یک انقلاب بزرگ شد.
امام خمینی(س) نیز از آن دسته از شخصیت های مذهبی-سیاسی است که بخشی از وقت خود را صرف نوشتن نامه کرده است. اعم از نامه برای خانواده حتی وقتی در کنار آنها بوده مانند نامه های عرفانی به فرزندش مرحوم حاج احمد آقا و چه نامه به دوستان، علما و مراجع برای رسیدگی به امور اجتماعی و غیره که تعدادی از آنها که قابل دسترسی بوده و در صحیفه امام(س) درج شده، 1698 فقره می باشد. اما اولین نامه سرگشاده ای که در صحیفه امام از ایشان منعکس شده و پای آن را پنج نفر امضا کرده اند، 12 سال قبل از شروع نهضت یعنی در 3 فرودین 1328 می باشد. آن زمان شایع شده بود که رژیم شاه برای تغییراتی در قانون اساسی که مبادرت به تشکیل مجلس موسسان کرده، موافقت آیت الله بروجردی را جلب نموده است. امام(س) برای خنثی کردن چنین شایعه ای با همکاری آقایان روح الله کمالوند خرمآبادى، مرتضى حائرى، سید محمد یزدى (محقق داماد) و محمدرضا موسوى گلپایگانى نامه سرگشاده ای به آقای بروجردی در قالب استفسار نوشت تا پاسخ آن موجب خنثی شدن چنین شایعه ای شود. (صحیفه امام، ج1، ص26)
پس از رحلت آیت الله بروجردی که امام(س) با صراحت بیشتر به امور سیاسی پرداختند، نامه های سرگشاده ای خطاب به شاه و نخست وزیران وقت علم و هویدا نوشتند و آنها را نسبت به عواقب سیاست های خود انذار دادند. همچنین بسیاری از پیام های ایشان مانند نامه به انجمن های اسلامی خارج از کشور و نیز اعلامیه های امام(س) را نیز باید نوعی نامه سرگشاده تلقی کرد که انقلاب با اعلامیه های ایشان مسیر خود را طی و اصلاح می کرد. لذا با توجه به اینکه امام خمینی(س) خود مبادرت به نوشتن نامه های سرگشاده چه به شخصیت هایی نزدیک به خود که دسترسی به آنها سهل بوده مانند آیت الله بروجردی، چه به اشخاصی که با آنها معارضه جدی داشته مانند شاه، علم و هویدا می کرد، می توان دریافت که در قاموس ایشان نوشتن نامه های سرگشاده امری لازم و گاه اجتناب ناپذیر بوده و طبعاً نه تنها با چنین روشی برای آگاه سازی جامعه مخالفتی نداشته اند که آن را ممدوح می دانستند و در موارد زیادی از شخصیت هایی مذهبی و ملی درخواست داشته اند که با نوشتن نامه های سرگشاده از مفاسد رژیم جلوگیری کنند. به عنوان نمونه در اول آبان سال 56 خطاب به همگان چنین گفتند: «دست برادرى بدهید، مسائلتان را طرح بکنید. امروز یک فُرْجه پیدا شده. من عرض مىکنم به شما یک فرجه پیدا شده. اگر این فرجه پیدا نشده بود، این اوضاع امروز نمىشد در ایران. یک فرجهاى است این. اگر الآن غنیمت بشمارند این را، این فرصت است. این فرصت را غنیمت بشمارند آقایان. بنویسند، اعتراض کنند. الآن نویسندههاى احزاب دارند مىنویسند، امضا مىکنند. مىنویسد، اشکال مىکند، امضا مىکند. شما هم بنویسید، صد نفر از علما امضا بکنند؛ مطالب را گوشزد بکنند، اشکالات را بگویند. امروز روزى است که باید گفت. و پیش مىبرید. و من خوف این را دارم که خداى نخواسته اگر این فرصت از دست برود و اگر این مرد (شاه) پایش یک خردهاى محکم بشود، همچو لطمهاى بزند به مردم که آن طرفش پیدا نباشد؛... نگذارید این فرصت از دست برود. با هم بنویسید، بنویسید اشکالات را. به دنیا اعلام کنید. نمىتوانید توى ایران، بفرستید در خارج منتشر مىکنند براى شما. به یک وسیلهاى بفرستید اینجا، ما مىفرستیم منتشرش مىکنند. اشکالاتتان را بنویسید، به خودشان اعتراض کنید، مثل آن کسى که ... خوب ما دیدیم که چندین نفر اشکال کردند و [اعتراض] کردند و همه حرفها، بسیارى از حرفها را زدند و امضا کردند و کسى هم کارشان نداشت. فرصتى است این؛ این فرصت را نگذارید از دست برود...». (صحیفه امام، ج3، صص252- 251)
از سوی دیگر شاید به دفتر هیچ رهبری در جهان به اندازه دفتر امام خمینی(س) نامه واصل نشده باشد که معدودی از نامه ها ابتدا در جامعه منتشر می شد و سپس به دفتر ایشان می رسید و یا حتی اصل نامه ارسال نمی شد، بلکه فقط در جامعه منتشر می گردید. چنانکه وقتی امام خمینی(س) در فرانسه از شکل حکومت آتی که جمهوری اسلامی می باشد، سخن گفتند، شخصی بنام مصطفی رحیمی نامه سرگشاده ای خطاب به امام خمینی(س) نوشت و در ۲۵ دی ماه ۱۳۵۷ در روزنامه آیندگان منتشر نمود و در آن جمهوری اسلامی را مترادف با استبداد قلمداد...
انتهای پیام /*