آیا حضرت امام با وجود عقب ماندگی ها و مشکلات عدیده فرهنگی، اقتصادی که گریبان گیر ملتهای مسلمان است، به پیشرفت و قدرت یافتن آنان امیدوار بودند؟

در واقع بخش نخست پرسش شما همان دغدغه اصلی ایشان بود و به واسطه همین دغدغه بود که بیش از شش دهه از زندگی خود را صرف مبارزه کرد و اگر کسی امیدی به برون‌رفت از این معضلات و پشت سر گذاشتن چالش‌های پیش روی آن نداشته باشد، هیچگاه وارد میدان مبارزه نخواهد شد. امام(س) از این حیث فردی سرشار از امید بود، در آن زمانی که قاطبه سیاستمداران می‌گفتند ادامه این راه به شکست می‌انجامد، ایشان به خود و مردمش امید داشت لذا مستمراً گفت که ادامه این راه پاسخ می‌دهد و چنین هم شد، و با این امید خود، غیر ممکنی را ممکن کرد که بسیاری از محققان هنوز هم در پی تحلیل واقعیت آن ماجرا هستند. بنابراین امام(س) نسبت به مردم و جامعه ناظر بی‌طرف نبود که بگوید مردم موفق خواهند شد یا خیر؟ بلکه ایشان خود را بازیگری مهم می‌دانست که باید برای تحقق این اهداف و رفع عقب‌ماندگی و حل مشکلات در کنار مردم اقدام نماید. امیدوار نبودن ویژگی افراد ناظربی‌طرف یا افراد منفعل است، امام(س) درباره جامعه خود نه ناظر بی‌طرف بود و نه منفعل ناامید. ما نیز به تناسب قدرت و وضعیت خودمان باید چنین باشیم. یکی از کلماتی که در سخنان و مطالب و بویژه وصیتنامه ایشان به وفور دیده می‌شود، کلمه «امید» است. و اگر ناامیدی بر فرد یا گروهی غالب شود، باید نسبت به سرنوشت آن فرد یا گروه نگران بود، و امام(س) از اینگونه افراد نبود. 

پرسش‌ها و پاسخ‌ها سیصد پرسش و پاسخ در حوزه‌اندیشه امام خمینی(س) دفتر اول ص ۵۲