آیا بنیانگذار جمهوری اسلامی «توسل به روش های قهر آمیز» برای برانداختن حکومت های مستبد را توصیه می کردند؟
پاسخ این سئوال مستلزم بررسی سیره عملی و نحوه نگرش و استراتژی مبارزاتی امام خمینی است. استراتژی مبارزاتی امام خمینی در جهت ایجاد یک نظام سیاسی، اصولا روی دو محور عمده تمرکز یافته است: حرکت فکری و حرکت ...
کد : 43183
|
تاریخ : 15/04/1394
پاسخ این سئوال مستلزم بررسی سیره عملی و نحوه نگرش و استراتژی مبارزاتی امام خمینی است. استراتژی مبارزاتی امام خمینی در جهت ایجاد یک نظام سیاسی، اصولا روی دو محور عمده تمرکز یافته است: حرکت فکری و حرکت سیاسی، که از لحاظ ترتیب حرکت فکری که امام به نام های «تحول درونی»، «بیداری» از آن یاد نموده است، بر حرکت سیاسی- عملی تقدم دارد. امام با توجه به ترتیب مراحل مبارزه، «تعلیم و تربیت» سیاسی را زیر بنای حرکت سیاسی و اولین وظیفه مبارزان را توسعه امر «تبلیغ » و «تعلیم » می داند. ایشان در این خصوص می فرمایند: «وظیفه ما این است که از حالا برای پایه ریزی یک دولت حقه اسلامی کوشش کنیم، تبلیغ کنیم، تعلیمات بدهیم، همفکر بسازیم، یک موج تبلیغاتی و فکری به وجود آوریم تا یک جریان اجتماعی پدید آید وکم کم توده های آگاه، وظیفه شناس و دیندار در نهضت اسلامی متشکل شده قیام کنند و حکومت اسلامی تشکیل دهند. تبلیغات و تعلیمات دو فعالیت مهم و اساسی ماست.» (ولایت فقیه، ص 128).
بر اساس اندیشه امام، ایجاد تحول در جوامع و رهانیدن آن ها از واگرایی، موضوعی نیست که بدون پایه ریزی یک برنامه سراسری و ریشه دار فکری امکان پذیر باشد؛ زیرا ایشان وضعیت کنونی را معلول عوامل گوناگونی مانند انحطاط فکری و اعتقادی مسلمین و سلطه قدرت های استعماری و رژیم های استبدادی می دانند که در جهت مسخ هویت واقعی امت اسلامی و نیز غارت منابع زیرزمینی آن ها گام برمی دارند. رهایی از وضعیت فعلی، و رسیدن به وضعیت مطلوب، جز در پرتو زدودن ریشه های انحطاط امکان پذیر نیست که این امر ضرورت بسیج همه جانبه ملت ها را تحت یک استراتژی مشخص و فراگیر آشکار می سازد. از دیدگاه امام خمینی، ظهور و رشد نهضت فکری - فرهنگی که سرانجام باعث شکل گیری باورهای مشترک در سطح عام خواهندگردید دو مرحله قابل دارد.
نخست در امر سازماندهی یک جریان عام و فراگیر، وجود روابط مستحکم ذهنی و معنوی در میان نیروهای شرکت کننده که بتوانند آن ها را به سمت اهداف مشخصی هدایت نمایند بسیار ضروری است. از نظر امام حرکت های جمعی بدون پشتوانه یک نظام فکری منسجم و خلاق که ارزش ها، باورها و هنجارهای یکسانی را خلق کنند، قرین به پیروزی نخواهد بود؛ زیرا تقویت انگیزه مبارزه جویی وحفظ انسجام که دو عامل عمده در کامیابی نهضت ها به شمار می روند تا حدود زیادی وابسته به وجود نظام اعتقادی ارزشی است. امام خمینی با درک خلاء موجود و برای رفع و جبران این خلا فکری تئوری «حکومت اسلامی» را بر مبنای اسلام سیاسی و انقلابی ارائه داد که از سه مفهوم اساسی «استقلال » و «آزادی» و «جمهوری اسلامی» تشکیل یافته بود.
از سوی دیگر تاثیر این نظام فکری در ایجاد باورها و ارزش های مشترک زمانی قابل پیش بینی است که نظام فکری، جایگاه مناسب خود را در میان ملت ها به خوبی باز نموده و افکار عمومی را تا اندازه ای تحت تاثیر قرار داده باشد; زیرا همگرایی که نهایتا به وحدت و همیاری در سطح ملت ها منجر می گردد وقتی می تواند تحقق یابد که اولا، یک جهت فکری و ذهنی در سطح لازم تحقق یافته باشد. ثانیا، روابط متقابل اجتماعی استحکام حاصل نموده باشد. ثالثا، منافع عام اسلامی نیز شکل گرفته باشد. این شرایط زمانی در سطح جامعه محقق خواهند شد که مرحله «توسعه و تعمیق» به خوبی انجام گرفته باشد؛ زیرا به تعبیر امام با «تبلیغات و تعلیمات » است که می توان به نتایج لازم دست یافت. از مهم ترین عناصر و منابع مؤثر در تکمیل فرایند تعمیق، منابع انسانی فعال و همین طور زمینه های اجتماعی و ابزار مناسب ارسال پیام هستند که مجموعه این ها یک شبکه تبلیغی و تعلیمی مؤثری را به وجود می آورند. در این شبکه تعلیمی - تبلیغی دو عامل ویژه، بیش تر جلب توجه می نماید: نیروهای انسانی فعال و پایگاه های تعلیمی – تبلیغی. ایشان می گویند: «وظیفه ما همه مسلمین است، وظیفه علماء اسلام است، وظیفه دانشمندان مسلمین است، وظیفه نویسندگان و گویندگان طبقات مسلمین است... که هشدار بدهند به ممالک اسلامی که ما خودمان فرهنگ غنی داریم... مسلمان ها باید خودشان را پیدا کنند; یعنی بفهمند که خودشان دارای یک فرهنگ و کشوری هستند... .» (صحیفه امام، جلد 12، ص320)
امام خمینی با توجه به نقش اجتماعات دینی در بعد اندیشه سازی و بعد اجتماع مراسم دینی را صرفا به منظور کاربرد تعلیمی و آموزشی آن در مقولات فکری، مورد تشویق قرار نمی دهد بلکه مهم تر از آن به نقش اجتماع سازی و شکل دهی روابط اجتماعی جدید از طریق این گردهمایی ها و نیز آگاهی یافتن مسلمین از قدرت و نیروی ارادی و انسانی شان هم اشاره دارد. به همین جهت است که «روز قدس» و «هفته وحدت» را به عنوان سمبل وحدت جهان اسلام که پیام انقلابی و ضد استعماری هم دارد مورد حمایت قرار داده است. و در امر باورسازی و تعمیق اندیشه، مراسم «جمعه» و ...
انتهای پیام /*