چرا بنیانگذار جمهوری اسلامی در پاریس تاکید کرد که برای حکومت کردن به ایران نمی آید؟ چه شرایطی سبب سکونت ایشان در تهران و گرفتن زمام امور به دست خویش شد؟
در ابتدا ضمن اهداء سلام به سئوال کننده محترم لازم به ذکر است اینکه امام خمینی(ره) «در پاریس تاکید کردند که برای حکومت کردن به ایران نمی آید» خالی از مسامحه نیست و واژه هایی که ایشان در قبال چنین سئوال...
کد : 43195
|
تاریخ : 11/02/1392
در ابتدا ضمن اهداء سلام به سئوال کننده محترم لازم به ذکر است اینکه امام خمینی(ره) «در پاریس تاکید کردند که برای حکومت کردن به ایران نمی آید» خالی از مسامحه نیست و واژه هایی که ایشان در قبال چنین سئوالاتی بکار برده اند محتاج بررسی دقیق تر می باشد. ولی اگر منظور این باشد که ایشان در قبال سئوالاتی در مورد اینکه آیا مسئولیت اجرایی هم می پذیرند یا نه؟ چند مورد وجود دارد که کوتاه ترین و صریح ترین آن در 19 آبان 57 در قبال سوالی است که یکی از خبرنگاران آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و اسپانیایی که یکجا با ایشان مصاحبه کردند می باشد. عین سئوال و پاسخ چنین است:
س: «آیا حضرت آیت اللَّه خیال دارند پس از پیروزى انقلاب و بازگشت به ایران در رأس حکومت قرار بگیرند و مسئولیت هاى رسمى در دولت جدید بپذیرند یا خیر؟»
ج: «خیر، ما مسئولیت هدایت را داریم. اشتغال به کارهاى دیگر، خیر.» (صحیفه امام، ج 4، ص431)
در عرف خبرنگاران در راس حکومت بودن و یا مسئولیت های رسمی در دولت پذیرفتن در عالی ترین سطح یعنی پذیرفتن ریاست جمهوری که مقامی کاملا رسمی است. لذا طبیعی بود که پاسخ امام خمینی(ره) این باشد که چنین مسئولیت هایی را نمی پذیرند اما در پاسخ به همین سئوال هم گفته اند: «ما مسئولیت هدایت را داریم».
در سئوالات دیگر نیز ایشان هرگز نگفته اند که مسئولیت رهبری را هم نمی پذیرند با این تفاوت که دوست نداشتند رهبر خطاب شوند و بیشتر نقش هدایتی برای خود قائل بودند. چنانکه در قبال سئوال خبرنگار روزنامه دانمارکی در 5 آذر 57 نیز باز به جای رهبری از نقش هدایتی استفاده کرده اند:
س: «حضرت آیت اللَّه، ما همیشه به افراد مسن احترام مىگذاریم، شما نقش خودتان را در نهایت در حکومت آینده ایران چگونه مىبینید؟ و آیا فکر مىکنید چه کسى حکومت جدید را که مورد نظر شماست باید رهبرى کند؟»
ج: «ما اشخاصى که براى حکومت لایق باشند داریم و در آینده نزدیکى معرفى خواهیم کرد. و این طور نیست که گفته شده است که اگر چنانچه شاه برود یک خلایى پیدا مىشود. البته من خودم بناى دخالت مستقیم در امور را ندارم. وقتى که حکومت تأسیس گردد من سِمت هدایت را دارم.» (صحیفه امام، ج 5، ص 122)
همچنین در 10 دى ماه 57 کلود شایه (نماینده مخصوص کاخ الیزه) و ژاک روبر (مدیر کل سیاسى و مسئول امور خاورمیانه و ایران و رئیس امور کنسولى در وزارت امور خارجه فرانسه) خدمت امام رسیدند و مطالبی رد و بدل شد که بخشی از آن چنین بود:
ژاک روبر: «فرض کنیم که شاه رفته است؛ در چنین شرایطى کسانى که قدرت را در مرحله انتقالى به دست مىگیرند تا انجام انتخابات، آیا در دست مذهبی ها خواهد بود یا کسانى که مورد تأیید مذهبی ها باشند؟»
امام: «در دست کسانى که ما تعیین مىکنیم و کسانى خواهند بود که شورایى آنها را تعیین خواهد کرد.» (صحیفه امام، ج5، ص 311)
بنابر این اگر گفته شود امام در فرانسه بگونه ای خلاف آنچه در بعد از پیروزی انقلاب مسئولیت پذیرفته اند، سخن گفته اند خالی از مسامحه نیست.
در طول 116 روزی که ایشان در فرانسه بودند، بیش از 150 بار در کلام خبرنگاران ایشان به عنوان رهبر انقلاب مورد خطاب قرار گرفته اند. زیرا پذیرش رهبری آن حضرت از سوی مردم امری طبیعی و اظهر من الشمس بود و بداهت دارد که رهبر یک انقلاب تا انقلاب را به نتیجه نرساند خلاف عقل و عرف است که آن را رها کند یا تفویض نماید. آری در زمانی که رهبری تبدیل به یک نهاد شود، در آن صورت ساز و کارهای انتخاب آن هم پیش بینی می شود و پس از انتخاب طبیعی، رهبری نفرات بعدی مقام رسمی تلقی خواهند شد. چنانکه در قانون اساسی جمهوری اسلامی چنین شد.
نکته دیگر آنکه نهضت اسلامی ایران امید زیادی در میان ملت های دیگر بر انگیخت و بسیاری از نخبگان جهان اسلام تلاش کردند به پاریس بروند و از نقطه نظرات امام(ره) در مورد آینده جهان اسلام اطلاع یابند. یکی از این افراد آقای محمد حسنین هیکل روزنامه نگار مشهور مصری بود که در 2 دیماه 1357 با امام مصاحبه مفصلی انجام داد و ضمن آن نگرانی های خود را نیز در قالب سئوال بیان کرد. از جمله نگرانی های وی این بود که حال که رهبری سیاسی و مذهبی در یک شخص جمع شده، نکند جهان اسلام دوباره بین رهبری سیاسی و رهبری مذهبی فاصله ایجاد کند که این معنا از کل آن مصاحبه قابل انتزاع است که بخشی از آن در عبارات زیر نیز دیده می شود:
«ما هم امیدواریم که این جنبش پیروز شود. من واقعاً از اینکه شما به من فرصت چنین بحثى را دادهاید مفتخرم؛ اما همه ما از خود مىپرسیم که آیا این جنبش به اهداف خود مىرسد؟ بسیارى از ما نگرانیم که این جنبش ممکن است به اهداف خود نرسد؛ دشمنان ما نسبت به گذشته خیلى ورزیده تر هستند. مسأله تنها شاه نیست؛ ایران یک کشور بزرگ صادرکننده نفت است؛ ایران پلیس منطقه و محافظ منافع امپریالیستهاس...
انتهای پیام /*