امام در عصری به تئوریزه کردن "ولایت فقیه" به عنوان تئوری حکومت دینی پرداخت که بسیاری مذهب را عنصری ارتجاعی و تاریخ مصرف گذشته می دانستند. اما امام ضمن نفی این تفکر و با توجه به توانایی اسلام در تدوین تئوریک یک نظام جامع حکومتی اصل مترقی ولایت فقیه را به عنوان محور موجودیت حکومت اسلامی تبیین نمود.
امام حکومت اسلامی با محوریت ولایت فقیه را نه با طرز حکومتهای استبدادی و نه با حکومتهای مطلقه موافق می دانستند بلکه آن را به عنوان یک حکومت مشروطه تعریف نمود. البته مشروطه از این جهت که حکومت کنندگان در اجرا و اداره مقید به یک مجموعه شرط هستند که در قران کریم و سنت رسول اکرم معین گشته است در این حکومت ولی فقیه باید بر طبق قانون اسلام عمل کند و در حقیقت آنچه حاکم است قانون اسلام است. (ر. ک: ولایت فقیه؛ ص ۴۳ – ۴۴)
با توجه به پایبندی مردم ایران به مذهب ایران به مذهب و توجه به اسلام فقاهتی، ولی فقیه در طول انقلاب هماره در تمام شئون فردی و اجتماعی، پشتوانه استراتژیک استمرار جوهره دینی نظام بوده است و در شرایط خطیر با مجتمع کردن مردم، کشور را از بحرانهای مختلف عبور داده است.
در واقع ولی فقیه در ایران پس از انقلاب همان نقشی را ایفا نموده است که حضرت علی (ع) برای رهبر جامعه اسلامی تعریف می نمایند:
"جایگاه رهبر چونان ریسمانی محکم است که مهره ها را متحد ساخته و به هم پیوند می دهد. اگر این رشته از هم بگسلد مهره ها پراکنده و هر کدام به سویی خواهند افتاد و سپس هرگز جمع نخواهد شد. (نهج البلاغه، خطبه ۱۴۶)
دشمنان ملت ایران در طول دوران پس از انقلاب، تمام ترفندهای خود را برای تضعیف و نابودی نظام اسلامی به کار بردند اما محوریت ولایت فقیه و تبعیت مردم و قرار گرفتن آنها حول این محور مهم، بیشتر ترفندهای دشمن را با مشکل مواجه کرده است.
چه بسا مردم ما، گروهها و جناحهای مختلف سیاسی، بارها و بارها سلایق متفاوت خود را نادیده گرفته و پیرو منویات ولی فقیه و به نفع وحدت ملت از خواسته های خود چشم پوشی نمودند و مانع ایجاد رخنه در صفوف به هم پیوسته ملت شده اند. شاید مدیریت جنگ تحمیلی به عنوان یک جنگ خانمان سوز، همه جانبه و طولانی به سرانجام نمی رسید اگر مردم حول مردم ولایت فقیه جمع و در تقابل با دشمن خارجی یکپارچه نمی شدند چه بسیاری از مردم که عقل معاش را نادیده گرفتند و به عشق امام و پیرو منویات ایشان به دفاع از سرزمینشان پرداختند و حتی در این مسیر شهد شهادت را در آغوش گرفتند. ضدیت هماهنگ و همدلانه تمام تریبونهای مخالف ایران با ولایت فقیه نماد اهمیت محوری آن در حفظ یکپارچگی و انسجام ملی بود و هست.
منبع: (معمار وحدت؛ ص ۶۵ – ۶۷)