در دیدارهای پیش از انقلاب بنیانگذار جمهوری اسلامی با اعضای جبهه ملی چه گذشت؟
لازم به یادآوری است در سال 1340 تعدادی از اعضای مذهبی جبهه ملی انشعاب کرده و توسط مهندس بازرگان، دکتر سحابی و آیت الله طالقانی با نام نهضت آزادی اعلام موجودیت کردند و بیش از جبهه ملی در میان مردم طرفد...
کد : 43217
|
تاریخ : 11/02/1392
لازم به یادآوری است در سال 1340 تعدادی از اعضای مذهبی جبهه ملی انشعاب کرده و توسط مهندس بازرگان، دکتر سحابی و آیت الله طالقانی با نام نهضت آزادی اعلام موجودیت کردند و بیش از جبهه ملی در میان مردم طرفدار یافتند. در سال 1343 جبهه ملی به علت استعفای دسته جمعی اعضای اصلی آن به استثنای مهندس کاظم حسیبی عملاً منحل شد. استعفا هم به علت اختلاف نظر بین دکتر مصدق که در احمد آباد در حبس خانگی به سر می برد با اعضای جبهه ملی بر سر چگونگی تجدید ساختار آن بود و چون اعضای شورا صلاح ندیدند به رغم نظر دکتر مصدق عمل کنند، استعفا دادند. اما سه نفر از اعضای باسابقه جبهه ملی یعنی دکتر کریم سنجابی، دکتر شاپور بختیار و داریوش فروهر در 22 خرداد ۱۳۵۶ طی نامه ای به شاه ضمن انتقاداتی به رژیم خواستار تمکین شاه به قانون اساسی مشروطه شدند و در تیر ماه 57 که وضعیت سیاسی ایران تغییر و در آستانه یک نهضت فراگیر قرار گرفت، این جبهه شروع به فعالیت مجدد نمود و دکتر کریم سنجابی را به عنوان رئیس هیئت اجرائیه انتخاب کرد.
در فضای پرشور انقلاب که غربی ها متوجه شدند دیگر نگهداری شاه با مشکلات جدی روبرو است، به جبهه ملی رو آوردند تا در صورت خروج شاه عضوی از آن را به عنوان نخست وزیر جایگزین کنند و شاید به شاه توصیه شده بود که دکتر کریم سنجابی را به عنوان نخست وزیر انتخاب کند اما وی نپذیرفت و نهایت شاهپور بختیار روی خوش نشان داد و از سوی جبهه ملی طرد شد. و اما دکتر کریم سنجابی که توسط تشکیلات بین الملل سوسیالیست ها به کانادا دعوت شد بود، در آستانه عزیمت به پیشنهاد فروهر و تصویب دیگر اعضا قرار شد که به فرانسه برود و بدون پذیرش هر نوع تعهدی با امام خمینی(س) دیدار و تبادل نظر کند. وقتی دکتر سنجابی از امام درخواست ملاقات کرد، امام گفتند او باید از طرف جبهه ملی تکلیف خود را در مورد رفتن شاه مشخص کند، بعد تشریف بیاورند. نهایت آقای سنجابی رژیم شاه را غیر قانونی اعلام و با امام ملاقات کرد. و در 14 آبان ۱۳۵۷ بیانه ای سه ماده ای به صورت زیر منتشر نمود:
۱. سلطنت کنونی ایران با نقض مداوم قوانین اساسی و اعمال ظلم و ستم و ترویج فساد و تسلیم در برابر سیاست بیگانه فاقد پایگاه قانونی و شرعی است.
۲. جنبش ملی اسلامی ایران با وجود بقای نظام سلطنتی غیر قانونی، با هیچ ترکیب حکومتی موافقت نخواهد کرد.
۳. نظام حکومت ملی ایران باید بر اساس موازین اسلام و دموکراسی و استقلال به وسیله مراجعه به آراء عمومی تعیین گردد.
دکتر سنجابی پس از بازگشت به کشور دستگیر و زندانی شد. در 18 آبان 57 امام خمینی(س) در پاسخ به سئوال یکی از خبرنگاران که پرسید: «نتیجه مذاکرات شما با آقاى دکتر کریم سنجابى و جبهه ملى چه بوده است؟ گفتند: «مذاکرات به آن معنایى که گفته مىشود توافق حاصل شده است نبوده. من مسائلى را که مورد نظرم بوده طرح کردم و آنها قبول کردند. من مسائلى را که همیشه خواست ملت است طرح مىکنم، هر کس آن را پذیرفت به خواست ملت عمل کرده است. خواست ملت، رفتن شاه و استقرار حکومت اسلامى است. به تظاهرات بنگرید.» (صحیفه امام ج4 ص 412). آقای دکتر کریم سنجابی نیز چنین گفت: «ما با نظریات آیت الهس خمینی که در واقع منعکس کننده آمال و آرزوهای ملت ایران است کاملآ موافق هستیم. آیت الهت خمینی شخصیتی است که شاید صدها سال لازم باشد که تا یک مردی به عظمت و بزرگی ایشان در یک جامعه ای ظاهر بشود.»
در دولت موقت آقای دکتر سنجابی وزیر امور خارجه شد که البته پس از مدتی استعفا داد و در 25 خرداد 61 که جبهه ملی از گروههای مخالف دعوت کرد علیه لایجه قصاص که در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی بود، راه پیمایی کنند و با برخورد شدید امام مواجه شد، برخی اعضای آن زندگی مخفی در پیش گرفتند و آقای سنجابی پس از 14 ماه زندگی مخفی از طریق مرز کردستان به ترکیه و سپس به آمریکا رفت و خاطرات خود را با عنوان «امیدها و ناامیدی ها» منتشر نمود. بدیهی است محتوای آن کتاب نظرات نویسنده آن می باشد و ممکن است ناظرین و آشنایانی دیگر به حوادث آن روزگاران نسبت به وقایعی که در آن کتاب آمده مشاهدات و نظراتی کاملا مغایر داشته باشند.
انتهای پیام /*