چرا امام خمینی(س) بازرگان را به عنوان نخست وزیر انتخاب کردند؟

در پاسخ این سئوال و هر سئوال دیگر اجتماعی، پرداختن به شرایط روز و اقتضائات اجتماعی وقوع آن پدیده، امری اساسی و بنیادین است و بیشترین خدمت را به محقق بی طرف در درک حقیقت خواهد کرد. آنچه از کنکاش در شرا...

کد : 43235 | تاریخ : 11/02/1392

در پاسخ این سئوال و هر سئوال دیگر اجتماعی، پرداختن به شرایط روز و اقتضائات اجتماعی وقوع آن پدیده، امری اساسی و بنیادین است و بیشترین خدمت را به محقق بی طرف در درک حقیقت خواهد کرد. آنچه از کنکاش در شرایط اجتماعی و اوضاع و احوال آن روزها و واقعیت های موجود در آن زمان در مورد انتخاب زنده یاد مهندس مهدی بازرگان(ره) به دست می آید، در چند محور زیر خلاصه می شود:
1- انتخاب دولت جایگزین و انتقالی با توجه به روند پیشرفت های اعجاب آور انقلاب اسلامی امر تصور شده و مورد تصدیق قرار گرفته ای بود که کسی به آن کوچکترین ایرادی وارد نخواهد کرد.
2- این هم یک امر طبیعی است که در شکل گیری چنین تشکیلاتی، دقت در سابقه روشن سیاسی، مبارزاتی، دینداری، برخورداری از فضایل اخلاقی و اعتدال رفتاری، مقبولیت، سوابق اجرایی و... حرف اول را می زند، هر چند ممکن است به طور صد در صد در فرد و یا گروهی حاصل نشود.
3- با توجه به واقعیت دور بودن اغلب مبارزان و به ویژه روحانیون از امور اجرایی، هم در بین این قشر انگیزه ورود به عرصه اجرایی وجود نداشت و هم حضرت امام به این امر اعتقاد اولیه ای نداشتند.
4- با این حساب، غیر از اعضای نهضت آزادی و در راس آن مرحوم مهندس بازرگان و بعضی نیروهای جبهه ملی، فرد مورد اعتماد دیگری وجود نداشت. مجاهدین خلق هم مورد اعتماد نبودند و سابقه اجرایی هم نداشتند.
5- با این همه مقبولیت تقریبا عمومی در بین نیروهای مذهبی و ملی متوجه شخص بازرگان بود و علاوه بر این نقش شهید مطهری، شهید بهشتی، مرحوم آیت الله طالقانی و سایر اعضای شورای انقلاب در تایید بازرگان و پذیرفتن موضوع توسط حضرت امام بر این اساس نقشی بارز و تعیین کننده است، زیرا حضرت امام از خود محوری و استبداد رای پرهیز داشتند و برای نظر کارشناسان اهمیت ویژه ای قایل بودند و گرچه با انتخاب بازرگان به تعبیر خودشان مخالف بودند (صحیفه امام، ج21، ص332) نظر دیگران را بر نظر خویش ترجیح دادند.
6- در حکم حضرت امام به مرحوم بازرگان در 15 بهمن 1357 نکات قابل دقت و حائز اهمیتی وجود دارد که بر حق شرعی آن حضرت به عنوان رهبر، حق و نقش مردم، در نظر نگرفتن روابط حزبی و ماموریت دولت موقت از امور بارز آن است. بنابه پیشنهاد شورای انقلاب، برحسب حق شرعی و قانونی ناشی از آرای اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران... و به موجب اعتمادی که به ایمان راسخ شما به مکتب اسلام و اطلاعی که از سوابق تان در مبارزات اسلامی و ملی دارم، جنابعالی را بدون در نظر گرفتن روابط حزبی و بستگی به گروهی خاص، مامور تشکیل دولت موقت می نمایم... (صحیفه امام، ج6، ص54) و در آخر ماموریت دولت را در برگزاری رفراندوم تغییر نظام و... به عنوان دولت موقت تعیین می نمایند.
7- حمایت های اصولی حضرت امام از دولت، گرچه دم به دم و پیوسته بود، اما دفاع از اصول و آرمان های انقلاب، امر مهمتری بود که حضرت امام از آن غفلت نداشتند. ولی با این حال با آن همه بحران ها و گرفتاری ها، نقش رهبری امام، بی بدیل، آموزنده و سرمشق بسیار ارزنده ای برای دست اندرکاران خواهد بود که هم بحران ها را مدیریت می کردند و هم دولت موقت را با همه نواقص به پیش می بردند.

انتهای پیام /*