با توجه به فرمان هشت ماده ای امام، نظر امام در مورد رعایت حریم خصوصی افراد چه بود و به چه دلیل این فرمان صادر شد؟
برای پاسخ به سوال فوق مقدمات زیر ضرورت دارد: - جوهر اصلی اسلام در حوزه عمل، مبتنی بر اخلاق است. لذا بخش عمده ای از آثار امام خمینی(س) با نگاه عرفانی و فلسفی با موضوعات اخلاقی به نگارش در آمده است...
کد : 43236
|
تاریخ : 21/09/1401
برای پاسخ به سوال فوق مقدمات زیر ضرورت دارد:
- جوهر اصلی اسلام در حوزه عمل، مبتنی بر اخلاق است. لذا بخش عمده ای از آثار امام خمینی(س) با نگاه عرفانی و فلسفی با موضوعات اخلاقی به نگارش در آمده است. از جمله موضوعات مهم اخلاقی، وارد نشدن در امور شخصی افراد است. چنانکه آیه 12 سوره حجرات دلالت می دهد که آحاد مردم باید مصون از گمان های بد، تجسس و بدگویی و غیبت باشند.
- اگر چه روح اسلام را باید در حوزه اخلاق جستجو کرد، اما هم بخش عمده ای از موضوعات اخلاقی و هم تمام امور مبتلا به اجتماعی، شکل حقوقی به خود گرفته و به شکل قوانین اجتماعی و سیاسی مانند عقود، ایقاعات، معاملات و قواعد شخصی و اجتماعی در فقه عرصه بروز یافته است و بسیاری از آثار امام خمینی(س) هم که تحت عنوان آثار فقهی طبقه بندی می شود، به اموری می پردازد که قانون زندگی فردی و اجتماعی را بیان می دارد. لذا همان گونه که از لحاظ فقهی برخی اعمال جزو گناهان محسوب می شود، از همین نظر نیز کسی حق تجسس در امور شخصی افراد را ندارد. تا آنجا این موضوع اهمیت دارد که حتی اگر افرادی در خلوت، گناهان کبیره ای مانند اعمال منافی عفت انجام دهند و سه نفر از آن مطلع شوند و آن را صورت جلسه کنند و به دادگاه ارسال دارند، قاضی باید بر آن سه نفر حد قذف جاری کند و البته اگر تعداد آنها به چهار شاهد عادل رسید، معنایش آن است که عاملین به فحشا پا را از حریم خصوصی فراتر نهاده و از ارتکاب گناه در جایی که در معرض دید افراد زیادی می باشد، اجتناب نمی کنند و در صورت اثبات موضوع، حد جاری خواهد شد.
- در اندیشه امام خمینی(س) اگر چه قانون ماهیت کشف دارد که بحث مبسوطی می طلبد و در اینجا مجال پرداختن به آن نیست، ولی هر آنچه به عنوان قانون اساسی و قوانین موضوعه مبتنی بر شرع، موضوعیت یافت، تخلف از آن گناه محسوب می شود.
با مقدمات فوق دخالت در حوزه خصوصی افراد به هر علت و بهانه ای هم عملی غیر اخلاقی، هم مغایر با فقه و هم قانون شکنی است. بنابراین رهبر یک انقلاب که هم متخلق به اخلاق بود، هم فقیه و هم از معدود رهبران سیاسی که هیچ رفتاری را خلاف قانون بر نمی تابید، برخود وظیفه می دانست که چنان محکم و قاطع در مقابل افرادی فریاد کند که بنا به تعصبات کور و جهالت به مبانی اخلاق و فقه و قانون بی توجه بودند و به گمان خود برای پیشبرد ارزش های انقلاب و دین اعمالی را مرتکب می شدند که خود منکراتی بزرگ بود.
بنابراین، خاستگاه صدور فرمان هشت ماده ای مبتنی بر حفظ اخلاق، رعایت موازین شرع و پایبندی به قانون بوده است.
و اما چه شرایطی پیش آمد که صدور چنین فرمانی را اجتناب ناپدیر می کرد به طور اختصار عبارتند از:
- انقلاب های سیاسی به طور طبیعی با برخی آشفتگی ها توامان است.
- از آن جهت که همه مردم با همه امور اخلاقی، فقهی و قانونی آشنایی مکفی ندارند، چه بسا در هنگام انجام مسئولیت هایی که بر عهده گرفته اند، ناخواسته اعمالی مرتکب شوند که به گمان خود درست، ولی از لحاظ موارد فوق کاملاً نادرست باشد.
- همان گونه که شور انقلابی باعث مشارکت آحاد مردم می شود، ولی برخی مرزها را نیز کمرنگ می کند. چنان که در تمام انقلاب ها مصادیق زیادی می توان بر شمرد که حتی مسئولین و رده های مدیریتی سطوح بالا، مرز بین امور اجتماعی و امور فردی را گم کرده اند.
- اگر چه باید مراقب بود که هر نارساریی را در تئوری توطئه توجیه نکرد، اما تفریط نیز نباید کرد و از برخی اعمال توطئه آمیز غفلت ننمود. در جریان دخالت هایی که برخی عوامل اجرایی در امور شخصی افراد مرتکب می شدند، کسانی را می یابیم که تفکرات انجمن حجتیه داشتند و خود را دو آتشه انقلابی نشان می دادند، نیز ساواکی هایی شناخته نشده ای که تصور می کردند برای نارضایتی عموم باید مشوق اعمال خلاف شرع آن هم به نام شرع بود و همچنین به گروهک هایی برمی خوریم که در تحریک پاسداران کمیته ها، سپاه، بسیج، روحانیون و افراد خودسر جهت ورود به حریم خصوصی افراد تا حد افراط های غیر قابل تحمل بی تاثیر نبودند. البته برداشت های تنگ نظرانه برخی افراد مذهبی و انقلابی را که گمان می کردند با تجسس در زندگی خصوصی افراد، آیا گناهی مرتکب می شوند یا نه و اگر می شوند باید به نحوی تنبیه و مجازات شوند، نیز نباید نادیده گرفت. لذا در چنین جوی فرمان هشت ماده ای توسط حضرت امام(س) صادر شد تا مبنای انقلابی گری اسلامی و حفظ حدود دینی روشن شود.
اگرچه فرمان هشت ماده ای امام(س) از وجه سیاسی، سیاسی تلقی می شود اما فارغ از سیاسی کاری است و همان گونه که در ابتدا گفته شد، پشتوانه های غنی عرفانی، فلسفی و فقهی دارد و از نگاه آن بزرگوار به ارزش انسانی و جایگاه و کرامت انسان هم در صدور این بیانیه نباید غافل بود.
در ادامه این مختصر لازم به ذکر است که متعاقب فرمان هشت ماده ای، امام خم...
انتهای پیام /*