آیا از نظر امام، مقام فضیلت معنویت امیرالمومنین و ائمه هدی باحضرت رسول(ص) تفاوت دارد؟ (از نظر نور واحدبودن و واحدتشکیکی)

این دو بزرگوار [پیغمبر و علی(ع)] در عوالم غیب با هم بودند، متحد بودند، و در شهادت در این عالم یکی، مظهر آن غیب مطلق است در بعثت، و یکی مظهر آن غیب مطلق است در امامت... همان طوری که آنها در تمام ایام عمرشان در این عالم در تمام اوقات با هم بودند و پشتیبان هم بودند و یکی به تبعیت آن دیگری همه امور را محول به او کرد و همه امور را به تبعیت او به جا آورد و با او بود و برادر او بود در همه امور.

کد : 43314 | تاریخ : 15/03/1397

برای دستیابی به پاسخ پرسش بالا، اشاره فشرده به نکات زیر مفید است:
1. در مراتب هستی، عوالم وجود دو تقسیم کلی وجود دارد، یکی مربوط به عالم (عوالم) پیش از خلقت است، و از آن به عوالم الوهیت تعبیر می شود، مانند عالم واحدیت، عالم اسماء و صفات و... و دوم؛ عوالم خلقت است، اعم از عالم مجردات (عقول) و غیر مجردات.
2. در مقام سخن و بحث از این مراتب و عوالم، گاهی نظر به وحدت و اجمال و زمانی به کثرت و تفصیل است. به عنوان مثال، گاهی در عالم اسماء، نظر به وحدت و اجمال می شود که در آن مقام همه اسماء در اسم واحد مندک هستند، و نه تفضیلی وجود دارد و نه برتری بین آنها، و زمانی به تفصیل هر یک از اسماء نظر می شود که در آن مقام هر یک از اسماء ظهوری دارند، و بین آنها تفضیل نیز می باشد، برخی محیط و برخی محاط هستند، همین مسئله در دیگر عوالم، و حتی عالم مجردات تامه (عقول) نیز مورد توجه می باشد.
3. روایات و کلمات اهل معرفت و حضرت امام خمینی(س) در بیان جایگاه و شان پیغمبر اکرم(ص) و امیر مومنان(ع) و صدیقه طاهره(س) و دیگر ائمه(ع) نیز ناظر به عوالم الوهیت و خلقت و مراتب آنها بوده و زمانی که به وحدت و دیگر به کثرت نظر دارند.
4. افزون بر این، رسول خدا(ص) دارای مقام رسالت و نبوت بوده و صاحب شریعت می باشد، و ائمه(ع) نیز مقام وصایت و خلافت از رسول(ص) را در مقام ولایت تشریعی دارا هستند.
اکنون با توجه به مطالب فوق، در هرجا مقام تفصیل و کثرت مطرح می شود، مقام رسول الله(ص) اول و اصل است، و مقامات ائمه(ع) ثانی و تَبَع می باشد. بنابراین در مقام نورانیت، آنگاه که به اجمال و وحدت نگاه می شود، همه یک نور هستند، و بین آنها تمایزی نیست، و زمانی که تفصیل و کثرت مطرح می شود، و انوار مختلف ظهور می کند، مقام اصل و تَبَع مطرح می گردد.
این حقیقت موجب می شود در عالم ملک که مقام تفصیل و کثرت است، و حضرت محمد(ص) به مقام نبوت و خاتمیت ظهور کند، و امامان(ع) به مقام ولایت و وصایت، و در اینجا نبی اکرم(ص) اصل و آنها فرع و تابع هستند، و برتری از رسول خدا(ص) است.
چنانکه در پاسخ پرسش علی(ع) از برتری پیغمبر(ص) بر جبرئیل، رسول خدا(ص) فرمودند: خداوند پیغمبران خود را بر فرشتگان مقرب برتری داده است و من را بر همه انبیا و رسولان و برتری پس از من برای تو یا علی، و برای امان پس از تو می باشد. (مصباح الهدایه، ص77، به نقل از عیون اخبار الرضا(ع))
در پایان، به نقل چند عبارت از امام خمینی(س) در اینجا بسنده کرده و طالبان را به دو تبیان «نبوت» و «امامت و انسان کامل» ارجاع می دهم.
1. امام خمینی(س) در شرح حدیث یاد شده می نویسند: ««فضل پس از من از تو و ائمه بعد از توست» اشارتی است بدانچه گفتیم که مرتبه وجود حضرت علی و دیگر ائمه(ع) نسبت به حضرت رسول(ص) مانند نسبت میان روح بالنفس ناطقه انسانی است، و رتبه دیگر انبیا و اولیا و رتبه سایر قوای پایین تر از آن...» (مصباح الهدایه، ص77)
2. «این دو بزرگوار [پیغمبر و علی(ع)] در عوالم غیب با هم بودند، متحد بودند، و در شهادت در این عالم یکی، مظهر آن غیب مطلق است در بعثت، و یکی مظهر آن غیب مطلق است در امامت... همان طوری که آنها در تمام ایام عمرشان در این عالم در تمام اوقات با هم بودند و پشتیبان هم بودند و یکی به تبعیت آن دیگری همه امور را محول به او کرد و همه امور را به تبعیت او به جا آورد و با او بود و برادر او بود در همه امور.» (صحیفه امام، ج20، ص223)
3. «ولی قدر آن را [یعنی قدر، شب قدر را] آن طور که شاید جز خود حضرت خاتم النبیین -صلی الله علیه و آله-» که صاحب لیله القدر است بالاصاله و اوصیای معصومین او که صاحب آنند بالتبعه، کس نداند.» (آداب الصلوه، ص333)

انتهای پیام /*