پرتال امام خمینی(س): علیرغم حضور تعدادی از مراجع و علیرغم وجود تعداد زیادی اعلامیه در اوایل قیام، یا حتی پس از آن، وقایع پیش آمده نشان می دهد که محرک قیام و بوجود آورنده اصلی این انقلاب، تا مراحل نهایی حضرت امام بودند. علاوه بر اینها و در مرحله بعدی، عامل مهم دیگری هم در کار بود و آن هم اطاعت مردم از امام بود؛ حتی اگر مقلد امام هم نبودند.
در این مورد نمونه های فراوان وجود دارد که یکی از این نمونه ها مردم آذربایجان هستند. مردم آذربایجان، در اوائل با این که اغلب مقلد امام نبودند، همگی در اعتصابات و تظاهرات و درگیری ها شرکت می کردند و دیگر حتی منتظر نظرِ مرجعِ خودشان هم نمی ماندند؛ تقلید از یک مرجع، اما در امر مبارزه اطاعت از دستور امام... این یک امر کاملا طبیعی شده بود. یعنی یک رهبر سیاسی ـ مذهبی، باید یک چنین تأثیری بر مردم کشورش داشته باشد. حتی در مواردی سعی می شد تا به کمک بعضی از آقایان، از مبارزه مردم جلوگیری شود؛ اما مردم اطاعت نمی کردند. در این جا بحثِ نوع تشخیص بعضی از مراجع در میان نیست، بحث اصلی مربوط است به میزان و قدرت رهبری امام. یعنی این که رهبری امام را حتی مقلدین سایر مراجع و علما هم قبول داشتند و از دستور ایشان پیروی می کردند.
خلاصه کلام این است که امام از آغاز مبارزه تا پیروزی انقلاب اسلامی، نقش اساسی و اصلی را در اداره امور بر عهده داشتند. البته به طور یقین همکاری سایر مراجع و علما هم در تسریع مبارزه و پیروزی تأثیر داشت، چه بسا اگر عده ای از مراجع که صاحب مقلدین و پیروان بسیاری هم بودند ـ نه در کوتاه مدت که در درازمدت ـ با انقلاب همگام نمی شدند، پیروزی در مبارزه مدت زمان بسیاری به تأخیر می افتاد.
منبع: خاطرات سید هادی خسروشاهی