حلم از دیدگاه امام خمینی (س)

حلم

حلم از دیدگاه امام خمینی (س)

امام خمینی حلم را صفتی نفسانی می داند که از شعب اعتدال در قوه غضب است. این صفت، کنترل نفس را در ناملایمات و اموری که با نفس سازگاری ندارند، به دست می گیرد و باعث آرامش آن می شود(۱). در برخی روایات(۲)، صفت «سفه» به معنای سبک مغزی و جهالت، در برابر هم قرار گرفته است.

امام خمینی این بیان از روایت را، موافق اعتبار و ریشه لغوی آن می دانند؛ زیرا کسی که بر حفظ قوه غضب، قدرت و بردباری ندارد، دارای سبک مغزی و جهالت است(۳). لذا؛ اگر کسی برای مدتی کظم غیظ کند و با زحمت خود را حلیم نشان دهد، سرانجام این تحلم به حلم منتهی می شود و صفت حلیم ملکه نفسانی او شده و برای او عادی می شود(۴). از این رو اگر قوه غضب، بر پایه عقل و شرع تربیت شود، موجب سعادت انسان و حفظ نظام عالم و بقای شخص و نوع انسان می گردد(۵)؛ زیرا حلم از صفاتی است که سبب می شود انسان دارای سکون و طمانینه گردد و هیجان و غضب خود را کنترل کرده و اگر برخلاف میل نفسانی او چیزی رخ دهد، از حد اعتدال خارج نگردد(۶).

(۱) خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۳۶۷

(۲) کلینی، یعقوب بن اسحاق، اصول کافی، ج۱، ص۲۱

(۳) خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۳۶۸

(۴) خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۳۸۱

(۵) خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۳۶۸

(۶) خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۳۶۷