وصیت کودک
وصیت کودک از دیدگاه امام خمینی (س)
تعریف اصطلاحی
امام خمینی (س) در تحریرالوسیله می نویسد: «و هی: إمّا تملیکیة، کأن یوصی بشی ء من ترکته لزید، ویلحق بها الإیصاء بالتسلیط علی حقّ. و إمّا عهدیة، کأن یوصی بما یتعلّق بتجهیزه، أو باستئجار الحجّ أو الصلاة أو نحوهما له. و إمّا فکّیة تتعلّق بفکّ ملک کالإیصاء بالتحریر». (۱) یعنی: وصیت یا تملیک|تملیکی است مثل اینکه به چیزی از ترکه اش برای زید وصیت نماید- و به آن ملحق می شود وصیت کردن به مسلط شدن بر حق- و یا عهد|عهدی است مثل اینکه وصیت می کند به آنچه که متعلق است به تجهیزش یا به اجیر گرفتن برای حج یا نماز یا مانند این ها برای او؛ و یا فکّی است که به فکّ ملکی تعلق دارد مانند وصیت کردن به آزاد نمودن.
دیدگاه علما
وصیّت کودک غیرممیّز صحیح نیست.
در این رابطه در تحریرالوسیله آمده است: «یعتبر فی الموصی: البلوغ و العقل والاختیار و الرشد، فلا تصحّ وصیّة الصبیّ». (۲) یعنی: بلوغ و عقل و اختیار و رشد در موصی معتبر است؛ پس وصیت بچه صحیح نیست؛
وصیت به کارنیک در ده سالگی
وصیّت کودک برای مصرف اموالش در راه نیک و پسندیده در صورتی که به سن ده سالگی رسیده باشد، صحیح است.
در این رابطه در تحریرالوسیله آمده است: «نعم، الأقوی صحّة وصیّة البالغ عشراً إذا کانت فی البرّ و المعروف، کبناء المساجد و القناطر ووجوه الخیرات و المبرّات. وکذا لا تصحّ وصیّة المجنون ولو أدواریاً فی دور جنونه، ولا السکران ولا المکره ولا المحجور علیه إذا کانت متعلّقة بالمال المحجور فیه». (۳) یعنی بله، بنا بر اقوی وصیت بچه ای که به ده سالگی رسیده باشد درصورتی که در راه نیک و معروف باشد صحیح است، مانند ساختن مساجد و پل ها و وجوه خیرات و نیکی ها. و همچنین وصیت دیوانه و لو اینکه ادواری باشد در دور دیوانگی اش، صحیح نیست. و وصیت مست و مکره و محجورعلیه درصورتی که به مالی که در آن محجور است تعلق داشته باشد، صحیح نیست.
(۱) موسوعة الامام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص۱۰۰، کتاب الوصیة. تملیکیة
(۲) موسوعة الامام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص۱۰۳، کتاب الوصیة، مسألة ۱۲. فلاتصح
(۳) موسوعة الامام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص۱۰۳، کتاب الوصیة، مسألة ۱۲. عشراً