امام علی (ع) در نگاه امام خمینی (س)

امام علی (علیه السلام)

امام علی (ع) در نگاه امام خمینی (س)

به اعتقاد امام خمینی (س) حضرت علی (علیه السلام) برترین شخصیت اسلام پس از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) است(۱) و مظهر اسم جمع الهی است که همه اسما و صفات الهی به واسطه رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) در امام علی (علیه السلام) ظهور کرده است(۲) و از آغاز آفرینش تا ابد به جز رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) فضیلت هیچ کس به اندازه ایشان نیست.(۳) به اعتقاد امام خمینی (س) قرآن کریم و سنت پیامبر با ولادت امام علی (علیه السلام) مفسر پیدا کرد، اسلام قوت گرفت و بعثت پیامبر با وجود امام علی ریشه یافت. حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) باب وحی، تفسیر وحی و پشتوانه اسلام و حقیقت ناشناخته است.(۴) علی (علیه السلام) انسانی است که صفات متضاد را از عبادت، شجاعت و عاطفه در خود گرد آورده است؛ معجزه اسلام و دلیل حقانیت راه پیامبر بود.(۵)

امام خمینی (س) با اشاره به آیات و روایات تأکید می کند که وحی و بعثت با امامت امیرالمؤمنین (علیه السلام) پشتوانه پیدا کرد و دین با ولایت وی تغییر یافت و کامل شد.(۶) امام علی (علیه السلام) افزون بر ولایت تشریعی دارای ولایت تکوینی نیز بوده است و این مقام معنوی، مقام خلافت کلی الهی است که همه ذرات در برابر «ولی امر» خاضع هستند و او می تواند به اذن خدا در طبیعت تصرف کنند.(۷) امام خمینی (س) برخی ابعاد شخصیتی و کمالات حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) را برمی شمارند که عبارتند از:

۱- علم و حکمت: در همه حال همراه پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بود و همه گفته های ایشان را به یاد داشت و شأن نزول آیات قرآن و شرایط نزول آنها را می دانست و باب علم پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) بود. پیامبر هزار باب دانش برای امام علی (علیه السلام) گشود که از هر کدام از آنها هزار باب گشوده شد.(۸)

۲- عبادت: عشق به عبادت و مناجات های طولانی و هزار رکعت نماز در هر شب از اوصافی بود که در توان هیچ کس نبود و همه فرشتگان و انسان ها توان گفتن یک «لا اله الا الله» امام علی (علیه السلام) را نداشتند.(۹)

۳- اخلاص: امیرالمؤمنین (علیه السلام) بنده خالص خدا بود و همه کارهایش را برای خدا انجام می داد.

۴- زهد و ساده زیستی: زندگی امام علی (علیه السلام) در نهایت سادگی بود و غذای او از نان و سرکه یا زیتون و نمک فراتر نمی رفت و مانند طبقات پایین جامعه زندگی می کرد و وقتی دو پیراهن کرباس خرید، لباس بهتر را به غلامش قمبر بخشید. به اعتقاد امام خمینی (س) پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) اگر تنها علی (علیه السلام) را به جامعه تحویل داده بود، برای درستی راه پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) کافی بود و اگر تنها فلسفه بعثت ایشان تربیت شخصی مانند علی (علیه السلام) بود، برای حضرت کفایت می کرد.(۱۰)

(۱) خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۳۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹/ دوم شخص

(۲) خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۹، ص۶۴-۶۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹/ مظهر اسم

(۳) خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۲، ص۳۴۴-۳۴۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹/ به دنیا آمدند

(۴) خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۴، ص۳۴۷ و ۳۵۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹/ حقیقت ناشناخته

(۵) خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۱، ص۲۰؛ ج۵، ص۲۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹/ امور متضاده؛ معجزه است

(۶) خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۴، ص۳۵۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹/ پشتوانه وحی

(۷) خمینی، روح الله، ولایت فقیه، ص۵۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸/ خلافت کلی

(۸) خمینی، روح الله، جواهر الاصول، ج۴، ص۵۰۱-۵۰۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۲۳ قمری/ حضراً و سفراً

(۹) خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۷۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸/ یک لا اله الّا الله

(۱۰) خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۱، ص۲۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹/ تربیت نکرده؛ خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۷، ص۴۲۸-۴۲۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۰۰.