نمی دانیم که اگر امام خمینی(س) عمر بیشتری می کردند، آیا وضعیت نظام بین الملل اینگونه بود یا تغییرات بیشتری در آن ایجاد می شد. ضمن آنکه یکی از خصوصیات بارز امام خمینی(س) این بود که در امر سیاست فردی مبتکر و فعال بودند و نه منفعل. حال اگر فرض کنیم که وضعیت سیاسی نظام بین الملل همین بود و سهم بازی آمریکا در این نظام نیز همین و نیز سهم جمهوری اسلامی در تحولات نظام بین الملل نیز به همین مقدار که اکنون هست، می توان انتظار داشت که در این صورت امام(س) موضوع تصمیم به رابطه و مذاکره را به مجلس شورای اسلامی یا مجمع تشخیص مصلحت نظام می سپردند.
اما حال که امام در قید حیات نیستند می ماند آنکه اهل سیاست امهات اندیشه ای امام خمینی(س) را کشف و بر اساس آن امهات به تصمیم برسند. برخی مختصات اندیشه ای امام در زمینه سیاست خارجی عبارتند از:
الف: سه اصل فقهی: دعوت، نفی سبیل و حفظ دارالاسلام
1- اصل دعوت اشعار به آن دارد که مسلمین باید با جدال احسن بر اساس حکمت و موعظه حسنه دیگران را با آرمان های اسلام آشنا سازند.
2- پایبندی به قاعده فقهی نفی سبیل بر اساس آیه "لن یجعل الله للکافرین علی المومنین سبیلا" که می توان از آن به نفی سلطه تعبیر کرد و شعار نه شرقی نه غربی یکی از مصادیق آن قاعده قرار می گیرد.
3- اصل حفظ دارالاسلام که بر مسلمین واجب می سازد که از سرزمین های اسلامی و استقلال آن با تمام قوا حراست نمایند.
ب: ارتباط با دولتها و ملت های دیگر در اندیشه امام اصل است و عدم ارتباط امری استثنایی. (استثنا تنها اسرائیل و افریقای جنوبی بود که با حذف آپارتاید در افریقای جنوبی، فقط یک استثنا باقی مانده است.)
ج: عنصر مصلحت در اندیشه امام موضوعی بسیار جدی است.
د: آمریکا در نظر امام فقط یک کشور قدرتمند نبود، بلکه بعد از جنگ جهانی دوم یک قطب قدرتمند در نظام بین الملل قلمداد می شد که به منوار بر قدرت آن افزون می شد و این قدرت تمایلات توسعه طلبانه شدیدی یافته بود که اگر انقلاب اسلامی رخ نمی داد، وقتی شوروی از هم پاشید، به تنهایی یکه تاز میدان سیاست می شد و فضای تنفس را برای همه جهانیان چنان تنگ می کرد که امکان زندگی شرافتمدانه را از همه ملل می گرفت و امام خمینی(س) در توان خود می دید که قادر است با روش های خاص خود از روزافزونتر شدن قدرت آن جلوگیری کند و فضای تنفسی بیشتری برای دیگر ملل فراهم آورد و به اعتقاد ما در این زمینه تا حدودی زیادی توفیق یافت و توانست نظام بین الملل را از دو قطبی بودن خارج و سیال نماید. لذا حال که آمریکا مانند گذشته سیر صعودی در کسب قدرت را از دست داده و در زمینه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و فنی، دیگر ملل نیز به قدر هوشیاری و توان ملی خود عرصه بازی یافته اند، دیگر موضوع با سابق تفاوت کرده و با حفظ مبانی فوق اگر ارتباط با آن کشور برقرار شود، چنین ارتباطی بیرون رفتن از خط و اندیشه امام خمینی(س) نخواهد بود و البته باز تاکید و تکرار می شود که چنین ارتباطی اگر در چارچوب اصول فوق باشد، در منظومه اندیشه ای امام توجیه خواهد داشت. لازم به یادآوری است که قطع رابطه آمریکا با ایران یکی از اشتباهات آمریکایی ها بود که البته امام خمینی(س) برای ایجاد و حفظ خود باوری ملی از آن استقبال کردند.
منبع: سرویس پرسش و پاسخ پرتال امام خمینی(س)