«کتاب طلب و اراده» کتابی از بنیان گذار جمهوری اسلامی است که انتشارات علمی فرهنگی پس از گذشت 29 سال چاپ دوم این کتاب را به همت حسین صابری وارد بازار کتاب کرد.
**راه حل امام برای یکی از کهن‌ترین بحث‌های کلامی در اسلام
این کتاب از دو جهت بسیار مهم است. اول اینکه بحث جبر و اختیار یکی از دشوارترین مباحث فلسفی و عرفانی است که خود خاستگاه فهم‌های متفاوت و شاخه‌های کلامی متفاوت شده است و یکی از دیرین ترین و کهن‌ترین پرسمان کلامی در تاریخ اندیشه و اندیشه ورزی در جهان اسلام به حساب می‌آید و از سوی دیگر عارف پرآوازه عصرمان که در عرفان و فلسفه همان قدر صاحب نام و اصیل است که در سیاست و دولت، این کتاب را نگاشته است و لذا برای تمام کسانی که دستی در مباحث عرفانی و فلسفی دارند و در حوزه دین مطالعه می‌کنند کتابی بسیار مهم به شمار می‌رود و خواندنش می‌تواند گره‌های بسیاری را در این بحث بگشاید.
در این کتاب حضرت امام خمینی رحمه الله علیه در مواجهه با این بحث در تدریس علم اصول، با نگاهی بس ژرف به این مسئله نگریسته و ریشه‌های فلسفی و عرفانی و روایی آن را دقیقاً پی گرفته‌اند و ژرفکاوانه ارتباط این موضوع را با جبر و تفویض، سعادت و شقاوت ذاتی و موجبات آنها تجزیه و تحلیل کرده و مشکل تسلسل اراده‌ها را به وجه بدیهی حل کرده‌اند.
مرحوم آیت الله سید احمد فهری علاوه بر ترجمه کتاب طلب و اراده کوشیده است با شرحی مختصر مطالب آن را به فهم مخاطب نزدیک‌تر کند و چاپ دوم کتاب نیز با ویرایش جدیدتر این مقصود را دست یافتنی تر کرده است.
اما طلبه‌ها و علاقه مندان به مباحث کلامی سراغ چه مطالبی را می‌توانند در این کتاب بگیرند؟ کتاب «طلب و اراده» امام خمینی (س) بعد از یادداشت مترجم و یادداشتی بر چاپ دوم شامل درآمدی است که حضرت امام(ره) به مسئله جبر و تفویض، ریشه تاریخی جبر و تفویض و بحث جبر و تفویض در اصول فقه پرداخته است.
**حقیقت سعادت و شقاوت از دید امام
سپس این کتاب وارد مقدمه طولانی درباره مسئله صفات و کلام قدسی می‌شود که در آن به شرح مطالبی چون اختلاف متکملان درباره صفت حق تعالی، درباره معنای کلام و متکلم، درباره معنای کلام نفسی، نظریه‌های مختلف درباره تکلم حق تعالی، قول حکیم ملاصدرا درباره تکلم حق تعالی، نظریه درست، بطلان سخن معتزله، درباره اراده حق تعالی، اشکال و دفع آن از اراده حق تعالی، خلاصه سخن در تکلم حق و خلاصه سخن در اراده حق تعالی و بطلان نظریه اشاعره می‌پردازد.
حضرت امام سپس در 3 فصل اصلی کتاب به سراغ مباحث اصلی یعنی مهم‌ترین دلیل‌های اشعریان، حقیقت سعادت و شقاوت و مختصری از تفاوت سرشت‌ها می‌رود.
**اشکال امام به استدلال علمای صاحب نام
در فصل اول پس از شرح خلاصه سخن و استدلال اشاعره بر اراده الهی، امام با استدلال‌های متعدد در کنار چندین مثال به نقد مذهب جبر و مذهب تفویض می‌پردازد و با آوردن دلایل علمای نام آور پیشین در این حوزه به نقد این دلایل می‌پردازد و اشکال دلایل انها را نشان می‌دهد. در این فصل حضرت امام اشکال دلایل علمایی چون آخوند خراسانی، میرداماد و حاج شیخ عبدالکریم حائری را می‌آورد و در نهایت با بررسی نهایی و توضیح اشکال‌ها استوارترین پاسخ و راه حل نهایی را ارائه می‌کند.
در دو فصل بعدی نیز امام درباره این معنا که حقیقت سعادت و شقاوت چیست سخن می‌گوید و سپس به بحث درباره تفاوت سرشت آدمها می‌پردازد و نتیجه نهایی را در انطباق احکام الهی با فطرت آدمی می‌گیرد.
این کتاب دو زبانه است یعنی متن اصلی کتاب امام خمینی(س) به زبان عربی به همراه ترجمه و شرح سید احمد فهری آمده است. همچنین این کتاب فهرست عربی نیز دارد تا همچنان برای کسانی که فقط دنبال متن اصلی می‌گردند قابل استفاده باشد.
گفتنی است از بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران 60 عنوان کتاب به جای مانده است که می‌توان به کتاب‌های شرح دعای سحر، شرح حدیث رأس الجالوت
حاشیه امام بر شرح حدیث رأس الجالوت، التعلیقة علی الفوائد الرضویة، شرح حدیث جنود عقل و جهل، مصباح الهدایة إلی الخلافة والولایة، تعلیقات علی شرح، فصوص الحکم ومصباح الانس، شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، سر الصلاة، آداب نماز (آداب الصلوة)، رساله لقاءالله، حاشیه بر اسفار و کشف‌الاسرار اشاره کرد.
انتشارات علمی فرهنگی این کتاب را در 156 صفحه با قیمت 9هزار تومان منتشر کرده است.
منبع: فارس