استراتژی ستاد تبلیغات جنگ چه بود و برای تبلیغات بیشتر بر چه مولفه هایی تاکید می شد؟
استراتژی تبلیغات جنگ تابعی از وضعیت ما در جنگ بود. اصولا جنگ تحمیلی یا دفاع مقدس برخوردار از عناصر و عواملی بود که عنصر زمان و مکان درآن موضوعیت داشت واز ویژگی های دفاع مقدس این بود که ارزش های دینی و هویت ملی که همه دارای مفاهیم ارزشی بودند در دوران دفاع مقدس کابرد پیدا کردند. در دوران حماسه دفاع مقدس اتفاقات جالب وعجیبی پدید امد وادبیاتی خلق شد که باور های دینی و عرق ملی در آن مستتر بود. در واقع پاسداری از وطن و خاک هم چون ناموس مردم موضوعیت پیدا کرد و در ادبیات حماسی بخش عمده ای از ادبیات تولید شده و بیانیه ها واطلاعیه ها که مانیفست تبلیغاتی در هنگام دفاع مقدس بود همواره داری مفاهیم دینی وملی بودند.
پیامهای امام خمینی درباره جنگ چه تاثیری در جبهه ها باقی می گذاشت و برای رساندن پیام‌ها و تحلیل‌های امام به جبهه جهت تقویت روحیه رزمنگان چه مکانیسم هایی برقرار بود؟
از تأثیرات پیام های امام بر دفاع مقدس، این نکته است که بسیاری از رزمندگان برای یافتن ارتباط معنوی و حتی تبعیت شرعی و فر مانبرداری از حضرت امام در جبههها حاضر میشدند. بیشک در دوران هشت سال دفاع مقدس، افراد زیادی توانستند با حضرت امام ارتباط معنوی خوبی برقرار کنند؛ چون محیط سرشار از معنویت جبههها این زمینه را برای آنان فراهم مینمود و آنان، با مناجاتهای شبانه با امام و تبعیت از آن حضرت و فریادهای روزانه «یا مهدی ادرکنی» در هنگام نبرد، اعتقاد به فرهنگ جهاد را در خود عمیقتر میکردند.حضرت امام پدیده بود سلطان بلا منازع قلب ها بود. امام خوب توانسته بود بر عمیق ترین لایه های عاطفی جوانان نفوذ کند امام جدا صاحب سبک بود یک دل به خدا داده بود و خداوند هم میلیونها دل به او داده بود. با اخلاص پیام می داد و با اخلاص با مردم خود سخن می گفت همین نکته مهمترین عنصر در جذب مخاطبان خود بود هم در انقلاب و هم در حماسه دفاع مقدس. وجود نازنینش توانسته بود با پیام ها و سخنانش در عین سادگی ولی پر معنا و پر مفهوم در مردم ایجاد انگیزه کند.پیام های امام علاوه بر این که آرام بخش بود ایجاد انگیزه می کرد هر کدام از پیام ها دردرونش واژه هایی داشت که می توان گفت ترمینولوژی ها را ترسیم می کرد.
ادبیاتی در پیام ها بکار گرفته می شد یا خلق می کردند که جداّ بیان گر نگاه عرفانی آن پیر سالک بود.من خیلی مایل هستم که روزی روزگاری یک کار تطبیقی روی پیام های متفاوت امام در دوران حماسه دفاع مقدس انجام شود و برپیامهایی که امام در آغاز جنگ یا در فتح المبین یا در بیت المقدس یا در حصر آبادان یا عملیات رمضان یا عملیات قدس و کربلا ها والفجر ها یا در پایان جنگ دادند کار جدی شود. برای انسان معتقد این گونه است که انسان عادی و معمولی نمی تواند این ادبیات را خلق کند چون هم عرفان هم حماسه هم اخلاق هم شکوه گام های رزمندگان هم امید هم پیروزی هم شهادت هم انتقام وجسارت همه وهمه در عمق کلام و بیان ایشان دیده می شد وقتی پیام امام صادر می شد همه جبهه ها سکوت بود و بعد شعف و انگیزه ،گویی امام بر فراز این سرزمین انرژی پمپاژ می کردند. در اواسط جنگ یکباره اسرائیل به جنوب لبنان وسوریه حمله کرد. فرماندهان سپاه وارتش احساساتی شدند و قصد رفتن و باز کردن یک جبهه دیگر در ان سوی مرز ها در سوریه ولبنان داشتند اما با یک جمله ایشان پیامی دادند که ساده ولی نغز پر مفهوم ودر نهایت بیان گر استراتژی سیاسی ونظامی جنگ راه قدس از کربلا می گذرد یا در جای دیگر فرمودند رهبر من آن طفل دوازده ساله ای است که خودش را زیر تانک دشمن انداخت (اشاره به حسین فهمیده) لذا مخاطب پیام امام هوشمندانه می توانست حقیقت اندیشه ها ونظرات ایشان را درک کند.
به عنوان اعضای ستاد تبلیغات جنگ با امام هم دیدار داشتید؟
اقای دکتر خرازی بصورت متناوب شرفیاب حضور حضرت امام می شدند اما همه ساله به بهانه هفته دفاع مقدس اعضای اصلی ستاد و اعضای شورای سیاست گذاری تبلیغات جنگ توفیق زیارت ایشان را داشتند.توصیه های حضرت امام (س) علیه مشخصا چند عامل و عنصر را در درون خود جای داده بود ایشان بصورت جدی اولویت همه چیز را به جنگ تحمیلی می دادند و توصیه می فرمودند در ایجاد انگیزه درمردم و ارتفائ سطح بینش و آگاهی دادن به آحاد مردم.
ستاد تبلیغات جنگ درباره رخدادهای سیاسی داخل کشور و تاثیر آن درجبهه های جنگ چه اقداماتی انجام می داد؟
ستاد چند ماموریت مشخص داشت. نخست اطلاع رسانی و آرایش نظام خبری و اطلاع رسانی جنگ بود و نکته دیگر کار فرهنگی و تبلیغاتی در جنگ،برای مخاطب خارجی و اقدامات بین اللمللی هم ما در ستاد کار می کردیم و نهاد دیگری نبود و در وزارت خارجه هم کسی این کاره نبود تمام تولیدات تبلیغاتی و فرهنگی جنگ در ستاد انجام می شد آلبوم ها و جزواتی که بتواند مظلومیت ملت ایران را در برابر افکار عمومی ثابت نماید،اما استراتژی فرماندهی جنگ بر اساس آموزه های امام خمینی و مقامات رسمی این بود که به هیچ وجه جبهه های جنگ درگیر منازعات داخلی و جدول بندی سیاسی واقع نشود.روزهای آغاز جنگ که ابوالحسن بنی صدر فرمانده کل قوا بود قصد داشت تا اختلافات و درگیری های سیاسی را بین نیروی های رزمنده دامن بزند که خوب سرشت وسرنوشتش به گونه دیگری شد.
وضعیت تعامل با رسانه های خارجی چه بود آیا از ظرفیتهای رسانه های خارجی نیز استفاده مناسب می کردید؟
از همان روز های آغاز جنگ در ستاد تبلیغات جنگ اهتمام جدی به حضور رسانه های خارجی بود دعوت عام وخاص داشتیم. از همه دعوت می کردیم که بیایند و در عملیات ها گزارش تهیه کنند. ما پس از هر عملیاتی جمع کثیری از خبر نگاران را به جبهه های جنگ می بردیم تا دست آوردها را مستقیم ببینند یا وقتی صدام به مناطق مسکونی حمله می کرد یا از سلاح شیمیایی استفاده می کرد خیلی سریع از آنها دعوت می کردیم تا به هر صورت ممکن در اولین فرصت به ایران بیایند. ایران هم خبر ساز بود و بقدری سرعت عمل داشتیم که جدا عراقیها و برخی غربیها و برخی از حامیان رژیم عراق را منفعل می کردیم. در دوران جنگ کار با خبر نگاران در ستاد تبلیغات جنگ نهادینه شده بود
ستاد درباره خبر پذیرش قطعنامه چگونه عمل کرد؟
ستاد به عنو ان یک نهاد تحت امر فرماندهی جنگ عمل می کرد. ستاد مجری سیاست نظام بود البته تاکتیک ها وروش های خبری خاصی می توانستیم داشته باشیم ولی پیام حضرت امام جامع ومانع بود.
آیا ستاد پس از جنگ هم فعال بود تا چه زمانی و چه اقداماتی را انجام داد؟
ساختار فرماندهی جنگ پس از جنگ به گونه دیگری شد و ستاد که در جنگ مسقیما زیر نظر فرماندهی جنگ عمل می کرد و از لحاظ تشکیلاتی زیر نظر شورای عالی دفاع بود زیر مجموعه ستاد فرماندهی کل قوا شد و ستاد به ستاد حفظ آثار جنگ تغییر نام داد. ایکاش ستاد در بخش تولید هنر و فرهنگ فعال باقی می ماند. تاسف ما این است که چه حجمی از ادبیات منظوم و منثور تولید شده کجاست. سینمای دفاع مقدس نمی گویم کار نشده اما در خور حماسه بزرگ ملت ایران اهتمام نبوده و کاری نشده، کجاست موسیقی دفاع مقدس وصدها ایده وطرح فراموش شده آنچه باقی مانده است مربوط به همان دوران است وبس
از شهدا و درگذشتگان ستاد تبلیغات جنگ دلتان بیشتر برای چه کسی تنگ شده است ؟
شهدا که رفتند و الان در اعلای بهشتند من دلم برای روزهای پر از احساس واخلاص آن دوران تنگ شده دلم برای گام ها ی صادقانه و انسانهای خود ساخته دلم برای ایثار تنگ شده دلم برای حماسه تنگ شده دوستانی که شهید شدند راه خود خوب انتخاب کردند ما ماندیم با هزار نکته باریکتر از مو دلم برای تپش قلبهای پر امید وانگیزه تنگ شده دلم برای راستی و صداقت درستی وایمان و صفای آن ایام؟
نحوه تبلیغات عراقیها درجنگ چگونه بود نکته قابل توجهی دراین باره به یاد دارید؟
عراقیها در گردونه مناسبات خبری و برخوردار از حمایت سیستم خیری جهان توانستند خودشان را را جا بیاندارند.عراقیها تبحر زیادی در ایجاد جنگ روانی بدست اورده بودند شکست را به پیروزی و پیروزی را به شکست تبدیل می کردند با دروغ و فریب می خواستند حفظ روحیه کنند