در آغاز ممکن است درباره رویکرد معاونت بینالملل در معرفی شخصیت و اندیشههای حضرت امام خمینی(س) توضیحاتی ارائه فرمایید؟
به نامه خدا. از آن جایی که شخصیت رهبر کبیر انقلاب از نظر ما شخصیتی ملی است، رویکرد اصلی این معاونت را بر این مبنا قرار داده ایم. از نظر ما مسئولیت معرفی اندیشههای حضرت امام، فقط با موسسه نیست بلکه همت عالی و ملی را طلب میکند. از همین روی، شورایی را متشکل از نهادهای بینالمللی داخلی همچون وزارت امور خارجه، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، جامعه المصطفی، دارالتقریب، وزارت ارشاد، مجمع اهل البیت، معاونت برون مرزی صدا و سیما تشکیل دادهایم با نام "شورای عالی بینالملل". رویکرد این شورا در 3 فاکتور خلاصه میشود؛ نخست این که به همه یادآوری کنیم که امام خمینی (س) شخصیت ملی است بنابراین همه موظفند در جهت معرفی ایشان گام بردارند. دوم افزایش مسئولیتپذیری نهادهای بینالمللی در قبال رهبر کبیر انقلاب است. سوم با این رویکرد راندمان کار را بالا برده ایم؛ به این معنی که بعنوان مثال، چاپ کتابی با مشارکت اعضای این شورا در حوزه بینالملل هم قوت کار را بالا میبرد و هم در بخش نشر و توزیع کالای فرهنگی چون کتاب، سرعت را افزایش داده و مدت زمان و هزینهها را پایین میبرد. بنده به شخصه از زمان تشکیل شورا، از راندمان خوب آن راضی بودهام زیرا در شورای عالی بینالملل، همه با هم کار میکنیم نه همه با من.
در چه حوزههای زبانی این شورا فعالیت میکند؟
بیشتر در حوزههای زبانهای محلی مثل کردی، سواحلی و یا حتی آلبانیایی. البته بیشتر تمرکز بر زبانهای فراگیر است.
خود معاونت موسسه چطور؟ گستره فعالیت آن چگونه است؟
اگر بخواهیم به طور خلاصه فعالیتهای حوزه معاونت بینالملل را دسته بندی کنیم، میتوان گفت بخشهای ترجمه، ارتباطات، مخاطبشناسی، آرشیو و نیز ارائه خدمات و منابع پژوهشی عمده فعالیتهای ما را در بر میگیرد.
در بخش ترجمه که یکی از گستردهترین بخشهاست، وظیفه ما برگرداندن آثار امام خمینی(س) به زبانهای فراگیری چون فرانسه و آلمانی و اسپانیایی و حتی انگلیسی و نیز برخی زبانهای بومی و محلی است. هرچند تمرکز ما بر زبانهای فراگیر بیشتر است و ترجمه به زبانهای بومی و محلی را با مشارکت دیگر ارگانها پیگیری میکنیم. تاکنون در این بخش به 25 الی 26 زبان دنیا آثار حضرت امام خمینی (س) برای علاقمندان به اندیشههای رهبر کبیر انقلاب منتشر و توزیع شده است. نکتهای که باید عرض کنم این است که از این جهت، این بخش اهمیت بسیاری دارد زیرا زبان، عنصر مهمی برای انتقال اندیشه و فکر است.
در بخش دیگر یعنی ارتباطات،معاونت بین الملل وظیفه برقراری ارتباط با مجامع آکادمیک،نهادهای فرهنگی،دینی واسلام را داراست.در این بخش یعنی بخش ارتباطات، معاونت بینالملل وظیفه وظبفه برقراری ارتباط با مجامع آکادمیک، نهادهای دینی، فرهنگی، و اسلامی را داراست.ما دو رویکرد را در این بخش دنبال میکنیم؛ نخست، استفاده از داشتههای آنها و دوم در اختیار قرار دادن آثار تولیدی مان به آنها.در بخش ارتباطات است که با کتابخانههای مرکزی و اصلی دنیا ارتباطات برقرار کردهایم و توانستهایم آنها را با آثار منتشر شده در موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) تجهیز کنیم؛ مثل کتابخانه مرکزی هامبورگ.
بخش دیگری که فعالیت آن برای ما بسیار حائز اهمیت است، مخاطب شناسی است؛ در این بخش، تحقیق و بررسی و شناخت مخاطبین، تلقی ذهنی و فرهنگی آنها و نیز پیگیری نوع استقبال از تولیدات مختلف موسسه انجام میگیرد.
مخاطب شناسی از آن روی برای ما دارای اهمیت است که میتواند برای شناسایی این موضوع که چه نوع آثاری از آثار امام خمینی(س) در یک حوزه جغرافیایی مفید است کمک کند زیرا، آثار متفاوت در کشورها و حوزههای مختلف فرهنگی و جغرافیایی، تاثیرات متفاوتی را از خود بروز میدهند.
بعنوان مثال، در کشورهای اروپایی، آثار اخلاقی و عرفانی رهبر کبیر انقلاب، مخاطبان بسیاری دارد درحالی که در کشورهایی چون هند و پاکستان، آثاری با محوریت وحدت و در کشورهایی چون لبنان و فلسطین کتابهایی با موضوعات مقاومت و مبارزه طرفداران بسیاری دارند.
بنابراین دادههای بخش مخاطب شناسی است که ما را در شناخت ضرورتهای هر جامعه کمک میکند و بر مبنای آن میتوانیم کارهایمان را اولویتبندی کنیم.
بخش دیگر معاونت بینالملل بخش آرشیو است؛ در این بخش ما بر اساس کلید واژه هایی که تدارک دیده ایم، بر مبنای کلید واژههایی چون امام خمینی(س)، انقلاب و اسلام سیاسی و حتی تروریسم دینی، کتبی را انتخاب خریداری ونگهداری میکنیم و از این نظر منابع غنی را در اختیار داریم.
بخش آخر که میتواند جزوی از بخش آرشیو باشد، بخشی است که برای کمک تحقیق و پژوهش اشخاص حقیقی و حقوقی بیرون سازمانی فعالیت میکند. در این بخش، ما چه از نظر منابع و چه از نظر هدایت و راهنمایی پژوهشگرانی که میخواهند درباره انقلاب اسلامی و یا امام خمینی(س) و یا همان کلید واژههای کلی تحقیق کنند را حمایت خواهیم کرد که این حوزه حتی پایاننامهها را نیز شامل میشود.
آیا برگردان کتب از زبانهای دیگر به فارسی نیز بر عهده شماست؟
خیر بر عهده ما نیست. البته در صورت درخواست بخش انتشارات و یا پژوهشکده، این معاونت میتواند در ارزیابی کتب انتخابی کمک کنیم.
حضور در عرصههای بینالمللی چطور؟ حضور در نمایشگاههای کتاب و یا همایشهای بینالمللی؟
تمامی همایشهای بینالمللی که به موضوع انقلاب اسلامی و امام خمینی(س) در داخل برگزار میشود، یا مسئولیت آن باماست و یا با همکاری این معاونت انجام میشود.
در نمایشگاههای بینالمللی داخلی نیز این معاونت مسئولیت اجرایی را بر عهده دارد؛ اما در بعد برون مرزی باید عرض کنم که این معاونت در نمایشگاههای بینالمللی حضور موثر داشته است. و نیز این آمادگی در اینجا وجود دارد تا هم در نمایشگاههای بینالمللی شرکت کرده و هم کارشناسان آشنا با حوزههای معرفتی و اندیشهای بنیانگذار جمهوری اسلامی و انقلاب و اسلام را معرفی کند.
در یکی از پاسخها درباره کلید واژههای انتخابی سخن گفتید؟ آیا در این مبحث تحقیقاتی نیز درباره درصد کاربرد این واژهها و برنامهریزی برای تغییر کاربری آنها و یا تصحیح انحرافات معانی در واژگان خارجی در حوزه انقلاب و امام انجام میشود؟
اصل هدفگذاری ما در تعیین منابع و نیز تولید بولتنهای ویژه همین است؛ البته امیدواریم سایت اینترنتی ما نیز به زودی آغاز به کار کند تا بتوانیم با شناسایی رویکردهای منفی در کابرد واژگان ترکیبی مثل تروریسم دینی و غیره فعالیتهای موثری را انجام دهیم. همچنین یکی از اهدف معاونت بینالملل شناسایی شبهات ایجاد شده در باره اسلام، انقلاب و رهبر کبیر انقلاب و فعالیت در جهت پاسخگویی به آنهاست.
در بحث ترجمه چه نظارتهایی انجام میشود تا اثر تولید شده بتواند با اصل مباحث طرح شده بسیار نزدیک باشد؟
بحث ترجمه مثل بحث کپی فیلم است. هر چقدر هم در آن دقت،شود درصدی در آن اختلاف نظر وجود دارد. با این حال ما با تهیه فرهنگنامههایی ویژه درباره کلماتی چون ولایت فقیه و یا وحدت وجودی و.... پیشنهادهای خود را ارائه کرده ایم و مترجمان چه در داخل و چه در خارج واژگانی را بکار گیرند که مدنظر موسسه است و دراینباره وحدت رویه وجود دارد.
همچنین روند چاپ کتاب به زبان غیرفارسی به گونهای است که معاونت بینالملل هم در مرحله ویرایش و هم نمونه خوانی در آن دخالت دارد و در هر بار چاپ، کتب ارزیابی شده و تصحیح میشود؛ تا این لحظه از فعالیت این معاونت، سعی بر این بوده که در آثار تولیدی ضایعات کمتری را شاهد باشیم.
در بحث سالگرد بزرگداشت امام خمینی(س) فعالیتهای معاونت بین الملل چه گسترهای را در بر میگیرد؟
معاونت بینالملل موسسه در شش الی هفت سال گذشته، مسئولیت ستاد خارجی بزرگداشت را نیز بر عهده داشته است. بنابراین شناسایی اندیشمندان فرهنگی، دانشگاهی، دینی و حتی سیاسی، دعوت از آنان و نیز امرشناساندن اندیشههای رهبر کبیر انقلاب و انقلاب اسلامی چه در طی برگزاری مراسم و نیز در طول سال بنابر مراودات انجام شده و بر عهده معاونت بینالملل موسسه خواهد بود.