آقا مصطفی و فضای علمی نجف

با تبعید امام به نجف اشرف، رژیم در تصمیم خود توطئه‌ای را دنبال می‌کرد و امام را با حوزه علمیه نجف و با مراجع نجف که با دوری از سیاست و پرهیز از مسائل اجتماعی خو گرفته بودند، امام را با آن شرایط درگیر کند. همچنین قصد داشت تا مراجع نجف، حوزه و فضای عمومی نجف را علیه امام تحریک کند و امام را در یک مبارزه محلی بی‌نتیجه درگیر کند و یا در انزوای سخت و درد آور قرار دهد. اینجا بود که مرحوم حاج آقا مصطفی نقش تعیین کننده‌ای داشت. با ارتباطاتی که با کانون‌های علمی و مراکز برجسته تدریسی نجف برقرار می‌کرد، به صورت یکنواخت و با بی‌طرفی کامل با همه پدیده‌های موجود برخورد کرده بود و آنچه که برایش اهمیت داشت، ایجاد شناخت و درک روشن از موقعیت‌های علمی پدر و حوزه علمیه قم کند. وقتی وارد مباحث علمی نجف می‌شد و آنها درک می‌کردند که شخصیت آگاه و مسلط بر مسائل علمی در برابر آنها است، ناگزیر به احترام، پذیرش و خضوع می‌شدند و به دلیل همین ارتباطات، فضای علمی نجف را متوجه پدر کرد و با مراجعاتی که به محضر امام می‌شد درک می‌کردند که از یک فرصت و امکان بسیار ارجمندی باید بهره‌مند شوند. لذا فشار آوردند که امام تدریس کند. این یک بعد از حضور علمی مرحوم حاج آقا مصطفی بود و تلاش ایشان برای متوجه کردن فضای علمی نجف نسبت به پدر و نسبت به خودشان بود و بعد دیگر تداوم امر مبارزه بود. چون به هر حال فضایی که ایجاد شد و امکان ارتباط راحتی که بین ایشان و پدرشان و مبارزین برقرار بود، امکان آمد و رفت راحت و آزاد علاقه‌مندان به عراق فراهم بود؛ امکان ارتباط تلفنی و مکاتبه‌ای ایشان و امام با خارج از کشور برقرار شده بود فضای جدیدی را ایجاد کرد و لذا برای تداوم امر مبارزه یک امکان محسوب می‌شد.

منابع مرتبط:

خاطرات سید محمود دعایی

حاج آقا مصطفی از نگاه برادر

آثار علامه شهید مصطفی خمینی