توضیحات کارشناس:
نیت از شرایط وضو، و وضو از شرایط نماز، و نماز جلوه بندگی حق تعالی و خضوع و خشوع انسان در برابر عظمت و بزرگی آفریدگار یگانه می‌باشد.
در نیت وضو این بحث مطرح است که آیا وضو گرفتن باید به قصد انجام یکی از غایات آن باشد؟
مقصود از غایات وضو کارهایی است وضو شرط صحت آن است مانند نماز و طواف؛ یا شرط جایز بودن و حرام نبودن آن است نظیر مس آیات قرآن؛ و یا شرط کمال آن است مثل قرائت قرآن و یا شرط برطرف شدن کراهت آن، همانند خوردن در حال جنابت. (رجوع شود به تحریرالوسیله، ج 1؛ کتاب الطهارة، فصل فی الوضوء، فصل فی غایاته)
حضرت امام خمینی (س) در کتاب شریف تحریرالوسیله در این باره می‌فرمایند:
«لایعتبر فی صحة الوضوء نیة رفع الحدث و لا نیة استباحة الصلاة و غیرها من الغایات، ...» (همان، القول فی شرائط الوضوء، مسأله 21)
بنابر این به فتوای ایشان، در صحت وضو، قصد رفع حدث و برطرف شدن آن شرط نیست؛ همچنین نیت این‌که بتواند نماز بخواند یا نیّت دیگر غایات وضو، شرط نمی‌باشد.
همچنین است نسبت به قصد الوجه؛ به این بیان که به نظر ایشان، در نیت وضو صرف قصد قربت کفایت مى‌کند، و قصد وضو واجب یا مستحب؛ یا نیت وضو براى عمل مستحب یا واجب، این‌ها واجب نیست. (همان، مسأله 20)
به همین لحاظ و مبناست که از نظر امام خمینی ره وضو گرفتن قبل از وقت نماز، گرچه به قصد آن باشد مانعی ندارد و با آن هر گونه عمل واجب یا مستحبى که مشروط به طهارت است را هم مى‌شود انجام داد.
این مطلب علاوه بر تحریرالوسیله در استفتائات مختلفی که از امام خمینی (س) شده است نیز به صراحت بیان و چنین آمده است:
س 75- کسى که وضو مى‌گیرد چه در وقت، چه قبل از وقت و هیچ غایتى را در نظر ندارد فقط مى‌خواهد با وضو باشد آیا با این وضو مى‌توان نماز خواند یا خیر؟
ج- اشکال ندارد.
س 76- آیا وضو گرفتن به نیّت نماز قبل از دخول وقت صحیح است یا خیر؟
ج- مانع ندارد
س 77- شخصى براى نماز صبح وضو مى‌گیرد و در حین وضو گرفتن تصمیم دارد این وضو را نگه دارد و نماز ظهر را هم با آن بخواند، آیا وضو صحیح است و مى‌تواند نماز ظهر را هم با آن بخواند؟
ج- مانع ندارد
س 78- اگر انسان بطور مستحبّى وضو بگیرد، آیا با این وضو مى‌تواند نماز بخواند و یا اعمال حج و زیارت را انجام دهد؟
ج- با وضوى صحیح، خواه براى عمل واجب باشد یا عمل مستحب، هر گونه عمل واجب یا مستحبى که مشروط به طهارت است، مى‌شود انجام داد.
(استفتاءات امام خمینى؛ ج1، ص: 46)
1392/10/02