شیخ ابوعبداللّه محمد بن نعمان (۳۳۶ یا ۳۳۸ ـ ۴۱۳ ه . ق.) ملقب به «مفید» و «ابن معلم» از کبار فقها و متکلمان و محدثان شیعه. در زمان خود ریاست علمی بغداد را به عهده داشت. او مورد عنایت و توجه حضرت ولی عصر (عج) بود و در دو نامه که از آن حضرت به عنوان وی صادر گردیده حضرت او را با تعبیرات «أخ سدید» و "شیخ مفید" و "ولیّ رشید"، و "ولیّ مخلص" و "ناصر حق" و "داعی الی الحق" خطاب فرموده اند.
شیخ مفید در محضر دانشمندان شیعه و سنی و زیدی، همچون جعفر بن محمد قولویه، شیخ صدوق، ابن جنید، اسکافی و علی بن ابی الجیش بلخی به تکمیل تحصیلات پرداخت. سید مرتضی علمالهدی، سید رضی، شیخ طوسی، نجاشی، کراجکی و سالار بن عبدالعزیز از مشهورترین شاگردان وی بوده اند. حدود دویست اثر کوچک و بزرگ از او به جای مانده است که معروفترین آنها عبارت است از: ارشاد، اختصاص، اوائل المقالات، امالی و مقنعه.
منبع: شرح چهل حدیث، موسسه تنظیم و نشر آثار امام، ص ۳۱، پاورقی