برخلاف همه انقلاب های بزرگ جهان، رهبر انقلاب ایران، افزون بر چهره سیاسی و علمی خود، عارفی بزرگ بود. عرفان نه در مقام نظر که در عمل این رهبر بزرگ جاری بود. نگارش های عرفانی امام خمینی در کنار سیره عملی او، می تواند الهام بخش روندگان طریقت باشد. آنچه در پی می آید نامه عرفانی امام به عروس خود خانم دکتر فاطمه طباطبایی است که هم اکنون استاد عرفان اسلامی در پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی است.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین و الصلاة و السلام علی محمد و آله الطیبین الطاهرین المعصومین و اللعن علی اعدائهم اجمعین الی یوم الدین. یاد روزی که در ایام جوانی کتاب «فصوص الحکم» (۱) و دیگر کتب عرفانی را که بزرگان مشایخ ارباب عرفان به یادگار گذاشته اند در خدمت بعض از مشایخ اهل عرفان (۲) رضوان الله علیه - استفاده نمودم و اکنون که در این سنّ کهولت و از پای درآمدگی دختر عزیزم (فاطی) خانم فاطمه طباطبایی از این بی بضاعت خواستند چیزی بنویسم باید بگویم که کتب مذکور با همه قدر و منزلتی که دارند و کمکهای بسیار ارزنده ای به معرفت قرآن کریم - سرچشمه فیّاض معرفة الله و کتب ادعیه ائمه معصومین، صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین، که آنها را حقّاً قرآن صاعد (۳) باید خواند و احادیث آن بزرگواران- می کنند، حلاوت و لطافت و جامعیت اسرار کتاب الهی را ندارند.
فی المثل سوره مبارکه حمد مشتمل جمیع اسرار معارف الهیه است که تحمل آن از عهده این نویسنده دست و پا بسته خارج است، همین قدر بدان ای دختر عزیزم که در بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحیمِ. الْحَمْدُ لله رَبِّ الْعالَمِینَ معارف و اسرار غیر قابل تحمل برای ما است و اگر عارف صاحب سری در الْحَمْدُ لله با قدم صاحب ولایت غور (۴) کند می یابد که در عالم هستی غیر از الله چیزی و کسی نیست که اگر بود حمد مختصّ به ذات الوهی نبود (تو خود حدیث مفصّل بخوان از این مجمل) پس باید قلمها بشکنند اگر گمان شود ورای او هستند.
تو نیز ای عزیز کتب عرفا و اولیا را بخوان به قصد فهمیدن یا ذوق کردن همین کلمه شریفه جامعه. خداوند تعالی تو و احمد عزیزم و فرزندان عزیزت را که نور چشمان من هستید حفظ کند، و از شماها انتظار دعای خیر دارم بویژه پس از موتم.
و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
یکشنبه ۲۵ دی ۱۳۶۷ / ۷ ج ۲ ۱۴۰۹
روح الله الموسوی الخمینی
(۱)-«فصوص الحکم» کتابی است در عرفان، تألیف أبی عبد الله محمّد بن علیّ معروف به محی الدّین ابن عربی متوفّای سال ۶۳۸ هجری قمری
(۲)- عارف بزرگ: میرزا محمد علی شاه آبادی، استاد امام خمینی
(۳)- قرآن کریم را کتاب نازل و ادعیه وارد شده از ناحیه پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) را که در حقیقت بازگوی مفاهیم قرآنی به زبان بشر است« قرآن صاعد» گویند. صاعد: بالا رونده.
(۴)- تفکر و اندیشه و به دقت نگریستن
(صحیفه امام؛ ج 21، ص: 237 - 238)