امام پس از آزادى از زندان و بازگشت به قم، در تاریخ 16 فروردین 1343 بىاعتنا به تبلیغات و اتهامات دروغین شاه، مبارزه بر ضد صهیونیستها و همپیمانى پشت پردۀ شاه با آنان را سرسختانه دنبال کرد و تودهها را بیش از پیش بر ضد اشغالگران فلسطین برانگیخت. این موضع انقلابى و ضد صهیونیستى امام، بار دیگر بر وحشت و نگرانى شاه افزود و دستگاه تبلیغاتى ایران را ناگزیر ساخت، که در برابر مبارزات پیگیر امام، تبلیغات واهى بر ضد حکومت مصر را شدت بخشند.
روحانىنماها و روابط شاه و «اسرائیل»
موضعگیرى پیگیر و پیاپى امام علیه صهیونیستها و تحریک افکار مردم ایران بر ضد ارتباط همهجانبۀ شاه با اشغالگران فلسطین، مقابله مستقیم با سیاست استراتژى برونمرزى شاه به شمار مىرفت و مایه نگرانى او مىشد. امام پس از آزادى، برنامۀ مبارزه با صهیونیستها را از رئوس اهداف خویش شمرده بود و بانگ بیدارباش خود را علیه صهیونیسم رساتر سر مىداد و دم از اتحاد اسلامى و همکارى با ملت عرب مىزد، و افکار عموم را بشدت بر ضد روابط سرّى شاه با «اسرائیل» و نفوذ صهیونیسم در ایران تحریک مىکرد.
شاه که... نتوانسته بود امام را از حمله و مبارزه بر ضد رژیم صهیونیستى باز دارد و افکار تودهها را علیه اعراب بشوراند، این بار دست به دامان روحانىنماها شد تا از هر راهى که مىدانند و مىتوانند، جلوى تاخت و تاز امام بر ضد «اسرائیل» را بگیرند و یا افکار تودهها را علیه مبارزات ضد صهیونیستى امام تحریک کنند...
روحانىنماهاى تهران که جز تأمین زر و زیور و مال و جاه، اندیشهاى نداشته و ندارند؛ به دستور «ساواک» و به فرمان ملوکانه، دست بهکار شدند تا با کار گرفتن حربهاى امام را از مبارزه با رژیم صهیونیستى بازدارند و یا دستکم تبلیغات او را علیه صهیونیستها در میان تودههاى مسلمان بىاثر سازند!
آنها پس از گردهمایى و تشکیل نشستهایى در برابر نشستهاى هفتگى علماى راستین اسلام و مطالعات و کند و کاوهاى گسترده، حربۀ مورد نظر خود را از فرمودۀ پیامبر اسلام بهدست آوردند. حربهاى که رنگ اسلام داشت، از کلام پیامبر عالیقدر اسلام بود؛ حربهاى که مىتوانست براى مدتى مردم را سرگرم سازد و دودستگى راه بیندازد، بحث و جدل برپا کند که آیا باید با «اسرائیل» مبارزه کرد یا نه؟ همین دو دستگى و یا چنددستگى چقدر مىتوانست براى پیشبرد برنامههاى شاه و صهیونیستها مفید و مؤثر باشد و کارها را عقب بیندازد و خیال رژیم اشغالگر را آسوده سازد.
روحانىنماها با این خوابهاى طلایى، حربۀ برندۀ خود را عرضه داشتند و با شعار الکفر ملة واحده به جنگ امام و مبارزات ضد صهیونیستى او برخاستند.
این جمله بر سر زبانها افتاد و به دنبال آن اعتراض و انتقاد از طرف مأموران «ساواک» و روحانىنماهایى که این جمله را بر سر زبانها انداخته بودند آغاز شد که «چرا خمینى مرتب زنگ خطر را علیه اسرائیل به صدا در مىآورد؟ و مردم را به مبارزه با آن فرامىخواند؟ مگر پیغمبر نفرموده است الکفر ملة الواحدة؟ اگر باید با اهل کفر مبارزه کرد چه تفاوتى بین یهود و نصارا و کمونیست است که باید فقط با یهودىها جنگید»؟!
اعلامیهاى افشاگرانه
روحانىنماها و دستگاه جاسوسى شاه در انتظار بودند که با این سفسطهبازىها و غلطاندازىها امام خمینى را به دفاع استدلالى و بحث مدرسهاى و رد و ابرام بىثمر وادارند! عدهاى را به نوشتن کتابهایى در اثبات این تز و گروهى را در رد آن سرگرم کنند! حوزههاى علمیه، محافل و مجالس مذهبى را به بحث و بررسى در اطراف این مسألۀ پیچیده! و در خور اهمیت! مشغول کنند و خود در کنارى نشسته، به ریش مبارزه و مبارزان بخندند و با خیالى آسوده با صهیونیستها به مغازله سیاسى ادامه دهند.
لیکن رهبر خردمند ملت ایران آگاهتر و ژرفاندیشتر از این بود که به دام ساواک و دارو دسته ارتجاعى آن بیفتد و از راه و مسیر انقلابى خویش باز بماند. او راه خود را به خوبى مشخص ساخته بود و شیوۀ فریبنده و نیرنگهاى دشمن را نیز تشخیص مىداد و مىدانست که چه نقشه و توطئهاى در پشت آن شایعهسازى و سفسطهبازى گنجانده شده است و راه علاج آن نیز چه مىباشد. از صفات برجسته و خصلت ارزندۀ امام خمینى، یکى همین است که نه تنها توطئۀ دشمن را خوب و زود تشخیص مىدهد و به دام نمىافتد، بلکه رویارویى با آن را نیز خوب مىداند. از این رو، پیش از آنکه شعار الکفر ملة واحدة بتواند در میان مردم جا باز کند و ابهام و اشکال ایجاد کند، امام زیربناى آن را زد و آن توطئه را خنثى ساخت.
در اعلامیهاى که از طرف امام به عنوان پشتیبانى از سران «نهضت آزادى» صادر شد به جریان مزبور چنین پاسخ داد:
«... من از کلمۀ الکفر ملة واحدة که از سازمان به دست و دهانها افتاده، متأسفم. این کلام برخلاف نص کلاماللّه و براى پشتیبانى اسرائیل و عمال اسرائیل است. مقدمه شناسایى اسرائیل است. براى پشتیبانى از عمال اسرائیل و فرقۀ ضالۀ منحرفه است».
امام با این افشاگرى و پردهبردارى از توطئهها و بازگویى این واقعیت که ساواک به منظور پشتیبانى از رژیم صهیونیستى و عمال آن در ایران و زمینهچینى براى به رسمیت شناختن آن رژیم اشغالگر، این جمله را بر سر زبانها انداخته است، توانست تمام نقشههاى عریض و طویل ساواک و روحانىنماهاى خودفروخته را یکجا نقش بر آب سازد و توطئۀ ارتجاعى آنان را خنثى کند. دیگر روحانىنماها و عمال سازمان جاسوسى شاه، جرأت نکردند این جمله را بر زبان بیاورند و در محفل یا مجلسى بازگو کنند؛ زیرا بىدرنگ از طرف مردم به عنوان مأموران ساواک و هواداران یهود و صهیونیسم به زیر سؤال مىرفتند و رسوا مىشدند؛ و کوتاه سخن اینکه جملۀ الکفر ملة واحدة در نظر مردم براى تشخیص عمال سازمان جاسوسى و مدافعین رژیم صهیونیستى ملاک و محک قرار گرفته بود.
نکتۀ در خور اهمیت آنکه امام در این اعلامیه پیش از آنکه به افشاگرى در مورد گویندگان شعار الکفر ملة واحدة بپردازد، بشدت علیه همکارى شاه با رژیم صهیونیستى و نفوذ و سلطۀ روزافزون آن در ایران موضع گرفت و به ملت اعلام خطر کرد و بار دیگر با پیام به جهانیان، تنفر و انزجار ملت ایران را از «اسرائیل» اعلام داشت و بدینوسیله به رژیم شاه و دار و دسته او فهماند که خمینى، به اصطلاحِ معروف «از آن بیدهایى نیست که با این بادها بلرزد» و از رسالت تاریخى خود در مورد افشاکردن روابط شاه ـ «اسرائیل» و ایجاد خشم و عصیان علیه صهیونیسم و اشغالگران فلسطین باز بماند. این اعلامیه در روز 18 فروردین ماه 1343 در پی صدور حکم محکومیت آقایان طالقانى و بازرگان در دادگاه تجدید نظر نظامى صادر شد. متن آن چنین است:
بسم اللَّه الرحمن الرحیم
و سَیَعلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَىَّ مُنقَلَبٍ یَنقَلِبُونَ
من خوف داشتم که اگر در موضوع بیدادگرى نسبت به حجت الاسلام آقاى طالقانى و جناب آقاى مهندس بازرگان و سایر دوستان کلمهاى بنویسم، موجب تشدید امر آنها شود و ده سال زندان به پانزده سال تبدیل گردد. اینک که حکم جائرانه دادگاه تجدید نظر صادر شد، ناچارم از اظهار تأسف از اوضاع ایران عموماً، و از اوضاع دادگاه خصوصاً. به قدرى خلاف قوانین و مقررات در دادگاهها جریان دارد که موجب تأسف و تعجب است: محاکمات سرّى، حبسهاى قبل از ثبوت جرم، بىاعتنایى به دفاع مظلومین. این جانب و اشخاص با وجدان و با دیانت متأسفیم از مظلومیت این اشخاص که به جرم دفاع از اسلام و قانون اساسى محکوم به حبسهاى طویل المدت شده، و باید با حال پیرى و نقاهت در زندان، براى اطفاى شهوات دیگران، به سر برند. رأى دهندگان باید منتظر سرنوشت سختى باشند
تأسف بالاتر تسلط اسرائیل و عمال اسرائیل است بر بسیارى از شئون حساس مملکت و قبضه نمودن اقتصادیات آن، به کمک دولت و عمال دستگاه جبار. اسرائیل با دوَل اسلامى در حال جنگ است، و دولت ایران با کمال دوستى با او رفتار مىکند و همه نحو وسایل تبلیغ و ورود کالاهاى آن را فراهم مىسازد
من کراراً اعلام خطر کردهام: خطر براى دیانت مقدسه، خطر براى استقلال مملکت، خطر براى اقتصاد کشور. من از کلمه «الکُفرُ مِلَّةٌ وَاحِدَةٌ» که از سازمانها به دست و دهانها افتاده متأسفم. این کلام بر خلاف نص کلام اللَّه، و براى پشتیبانى از اسرائیل و عمال اسرائیل است، مقدمه شناسایى اسرائیل است، براى پشتیبانى از عمال اسرائیل و فرقه ضاله منحرفه است. من متأسفم از اینکه در مملکت اسلامى بر خلاف قانون اساسى اوراق ضاله مخالف با نص قرآن و ضروریات دین مقدس نشر مىشود، و دولتها از آن پشتیبانى مىکنند. کتاب انتقاد که بر رد قرآن مجید نوشته شده، و طرح قانون خانواده که بر خلاف احکام ضروریه اسلام و خلاف نص کلام اللَّه مجید [است] طرح و منتشر مىگردد، و کسى نیست از دولتها استیضاح کند. من متأسفم از رفتار سازمانها با مجالس تبلیغ احکام و عزادارى بر سید مظلومان- علیه الصلاة و السلام. هر کسى به طور کلى از ظلم و ظالم بحث کرد، اکنون در زندان به سر مىبرد یا مدتها به سر برده است. تمام مجالس در تحت فشار، و صاحبان آنها در فشارهایى جانفرسا بوده و هستند. اشخاص متدین را، به جرم آنکه در عاشورا دسته راه انداختهاند و شعار ضد اسرائیل با خود داشتهاند، به حبس و زجر و شکنجه کشیدند و اکنون هم در حبس به سر مىبرند، با آنکه با کمال آرامش حرکت مىکردند.
من به جمیع دوَل اسلام و مسلمین جهان، در هر جا هستند، اعلام مىکنم که ملت عزیز شیعه از اسرائیل و عمال اسرائیل متنفرند، و از دولتهایى که با اسرائیل سازش مىکنند متنفر و منزجرند. این ملت ایران نیست که با اسرائیل منفور در حال سازش است؛ ملت ایران از این گناه بزرگ برى است. این دولتها هستند که به هیچ وجه مورد تأیید ملت نیستند. از خداوند تعالى عظمت اسلام و حفظ احکام اسلام را خواستار است.
روح اللَّه الموسوی الخمینى
این اعلامیۀ امام در داخل و خارج بازتاب مثبت و گستردهاى داشت... موضع روشن و شفاف امام در این اعلامیه بر ضد رژیم صهیونیستى و پیام او به ملت اسلام مبنى بر اینکه «... ملت عزیز شیعه از اسرائیل و عمال اسرائیل متنفرند و از دولتهایى که با اسرائیل سازش مىکنند متنفر و منزجرند...» بازتاب مثبت و مؤثرى در برخى از کشورهاى اسلامى و عربى داشت به طوری که روابط عمومى ارتش عراق این اعلامیه امام را به عربى ترجمه کرد و در میان عموم درجهداران، سربازان و پرسنل ارتش عراق به پخش آن دست زد.
منبع: برگرفته از کتاب نهضت امام خمینی، دفتر اول، سید حمید روحانی، صفحه 927 و 928 و 980- 985