پرتال امام خمینی(س): دکترحمید انصاری در گفت‌وگویی با اشاره به قرار داشتن در ایام سالگرد ارتحال حاج سیداحمد خمینی، اظهار کرد: هنوز ابعاد خدمات گسترده و زحماتی که ایشان در مسیر نهضت امام (ره) کشیدند، به درستی بازگو نشده است.
وی همچنین گفت: با توجه به اینکه در آستانه سالگرد ارتحال همسر امام (ره) نیز هستیم، باید بگویم که ایشان هم حقیقتاً حق بزرگی به گردن انقلاب اسلامی و مردم ایران دارند. آن بزرگوار سال‌ها رنج تبعیدها، هجرت‌ها و دشواری‌هایی را که در مسیر همراهی با امام (ره) وجود داشت تحمل کردند و تا پایان عمرشان در این مسیر وفادار ماندند، ضمن اینکه تربیت فرزندانی صالح و شایسته از سوی ایشان از هر جهت می‌تواند الگو باشد. امیدواریم فرصتی برای معرفی شایسته تجلیل از خدمات و نقش ایشان در نهضت امام فراهم آید.
مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام از برکات مرحوم سیداحمد خمینی است
انصاری در ادامه به بیان ویژگی‌های مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام(ره) پرداخت و این مؤسسه را از برکات پیگیری‌ها و اندیشه‌های یادگار امام یعنی مرحوم سیداحمد خمینی دانست چراکه فرزند امام در سال 1367 به امام نامه‌ای نوشت و درباره ضرورت تشکیل این مؤسسه توضیح داد و بر این اساس امام نیز حکم به تشکیل آن دادند.
وی افزود: ایشان با شناختی که از جایگاه امام به عنوان بنیانگذار جمهوری اسلامی داشتند و این حقیقت که اسناد، آثار، رهنمودها، سیره عملی و رفتارها و وصایای امام برای همیشه راهنمای عمل و منشور نظام جمهوری اسلامی خواهد بود، این نیاز را به درستی دریافته بود که باید مرجعی برای این مهم و نگهداری اسناد و آثار امام و انتشار امانتدارانه آن تأسیس شود. مؤسسه بر این مبنا و با حکم امام به فرزندشان در سال 1367 تأسیس شد.
انصاری ادامه داد: بر اساس حکم امام که تضمین‌های اجرایی و قضایی آن در قوانین جاری نظام و قوانین پنج ساله نیز پیش‌بینی شده است، گردآوری، حفظ و نگهداری، پژوهش و آموزش و ترجمه و انتشار آثار و ترویج اندیشه حضرت امام از جمله وظایف عمده مؤسسه است، در کنار وظیفه اصلی مؤسسه که همان نظارت بر آنچه که به نام امام منتشر می‌شود. در تحقق این اهداف، مؤسسه تاکنون فعالیت‌های گسترده و خدمات ارزنده‌ای را ارائه کرده است که در کارنامه مؤسسه و مراکز تابعه آن در چندین مجلد قابل مراجعه است.
در سال‌های اخیر فضای مناسبی وجود نداشت
قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) با بیان اینکه "با وجود مشکلات و نوساناتی که در مقاطع مختلف با آن مواجه بودیم، برنامه‌های مؤسسه عمدتاً متناسب با آنچه پیش‌بینی شده نسبتاً خوب پیش رفته است"، گفت: البته در سال‌های اخیر فضای مناسبی وجود نداشت و با شرایطی مواجه بودیم که طی آن بخش‌های مختلف نظام و جامعه متأثر از آن بودند.
تجربه تلخ این چند سال برای همه ما درس‌آموز باشد
انصاری با تاکید بر لزوم درس گرفتن از شرایط کشور در سال‌های اخیر، تصریح کرد: امروز امیدواریم تجربه تلخ این چند سال برای همه ما درس‌آموز باشد و به نوعی حرکت کنیم که فضایی رو به پیش و سرشار از امید و نشاط داشته باشیم و امکان حضور همه نیروهای دلسوز ایران، اسلام و انقلاب اسلامی تضمین شود و این فضای جدید تداوم داشته باشد.
وی افزود: طبعاً ما هم با مشکلاتی روبه‌رو بوده‌ایم و در تأمین اعتبارات با محدودیت‌هایی مواجه بودیم که این موضوع در فعالیت‌های مؤسسه تأثیر گذاشت ولی به هر ترتیب بخش عمده و اعظم برنامه‌های مصوب سالانه مؤسسه محقق شد؛ به عنوان نمونه، فقط در عرصه انتشار کتاب که یکی از ده‌ها فعالیت مؤسسه محسوب می‌شود، در همین سال‌های اخیر تقریباً بطور متوسط هفته‌ای دو تا سه کتاب منتشر کرده‌ایم.
پژوهشکده امام و انقلاب تبدیل به پژوهشگاه می‌شود
انصاری با بیان اینکه "فعالیت‌های پژوهشی، دانشگاهی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) نیز در پژوهشکده امام و انقلاب اسلامی و در دیگر بخش‌های پژوهشی و حوزوی مؤسسه همچنان جریان دارد"، اظهار کرد: خوشبختانه اخیراً پژوهشکده امام به جوار حرم حضرت امام منتقل شده است. در سال 93، توسعه فعالیت‌های این پژوهشکده و احتمالا تبدیل آن به پژوهشگاه را مدنظر داریم. همچنین ایجاد و توسعه رشته‌های تحصیلی مرتبط با اندیشه حضرت امام در دیگر مراکز آموزش عالی و دانشگاه آزاد اسلامی و توسعه فعالیت‌های مؤسسه در اماکن منسوب به امام در قم، جماران، نجف اشرف و ... از برنامه‌های آتی مؤسسه است.
متأسفانه وجود فضاها و مشکلاتی در سال‌های اخیر، ذهنیت‌هایی را به غلط ایجاد کرد و هر از چندگاه شاهد فضاسازی‌های تخریبی رسانه‌ای برخی از محافل خاص علیه مؤسسه و میراث امام بودیم.
قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(ره) در ادامه این گفت‌وگو تاکید کرد: با توجه به فضای جدیدی که در کشور ایجاد شده و روحیه‌ای که در بخش‌های مختلف فرهنگی از جمله نهادهای انقلابی و بخش خصوصی و عناصر فرهنگی و هنرمندان و نویسندگان و فرهیختگان جامعه مشاهده می‌شود، پیش‌بینی می‌کنیم که در سال آتی فعالیت‌های مؤسسه و همچنین ارتباط آن با نهادهای فرهنگی کشور توسعه پیدا کند.
فاز اول موزه حضرت امام راه‌اندازی می‌شود/تکمیل دانشنامه امام طی دو سال آتی
انصاری در همین راستا خبر داد: در سال آینده، راه‌اندازی فاز اول موزه حضرت امام(ره) و بهره‌برداری از فضاهای بسیار خوبی که در مجموعه حرم حضرت امام ایجاد شده است را مدنظر داریم و به زودی بخش‌هایی از مؤسسه در آستان امام مستقر خواهند شد. در سال آینده کار تدوین و تکمیل دانشنامه امام خمینی(ره) تسریع می‌یابد و امیدواریم که این دانشنامه را ظرف دو سال آینده تکمیل و به مرحله انتشار برسانیم.
سال آینده از موسوعه بزرگ امام رونمایی می‌شود
وی درباره دیگر برنامه‌های مؤسسه نیز گفت: ان‌شاءالله در سال آینده در نمایشگاه بین‌المللی کتاب از موسوعه بزرگ حضرت امام که شامل تمامی آثار ایشان در یک مجموعه است و همچنین 18 جلد دیگر از اسناد یاران امام در نهضت رونمایی و عرضه خواهد شد. پیش از این 22 جلد از آثار مبارزاتی امام در ساواک و پنج جلد در شهربانی را منتشر کردیم و در سال آینده نیز این 18 جلد عرضه خواهد شد. خوشبختانه محتوا و خدمات سایت (پرتال) امام خمینی که تاکنون در سه زبان راه‌اندازی شده است در حال توسعه است.
فعالیت سیاسی به شکل حزبی، جناحی و انتخاباتی نداریم
انصاری در ادامه در زمینه برخی اظهارنظرها درباره سیاسی بودن این مؤسسه و در برابر این پرسش که "حد و مرز موسسه با سیاسی شدن چیست؟" پاسخ داد: ما باید مرز بین فعالیت توأم با بینش سیاسی را با فعالیت‌های حزبی و جناحی، روشن کنیم و البته بدانیم اسلامی که امام(ره) مروج آن بود، با سیاست عجین است و غیر قابل تفکیک. طبعاً هر انسان مسلمان متعهدی نسبت به رخدادها و مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه خود و جهانی که در آن زندگی می‌کند باید نظر داشته باشد و مسئولانه برخورد کند.
قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) افزود: همه کسانی که با امام مأنوس بودند و در این مسیر قدم برمی‌دارند، از منظر امام نگاه سیاسی دارند و خود را متعهد به تداوم این نگاه و آرمان می‌دانند اما مؤسسه هیچگاه و به هیچ وجه بعنوان یک حزب سیاسی و یا مدافع یک جناح و جریان سیاسی خاص که مثلا در مقاطعی همچون انتخابات فعالیت سیاسی و حزبی به نفع این و آن داشته باشد و یا در راستای تضعیف این جناح و آن جناح عمل کند و به مسائل خاص جناحی ورود کند، ظاهر نشده و نخواهد شد.
فضای سال‌های اخیر، ذهنیت غلط درباره مؤسسه بوجود آورد
وی تاکید کرد: در تمام این سال‌ها با وجود همه نوسانات سیاسی و آمدن و رفتن‌های دولت‌های مختلف با شعارهای مختلف، موسسه از اصول خود هیچگاه تخطی نکرده است و وارد این عرصه‌ها نشدیم و همواره در همان جایگاهی که فکر می‌کردیم وظیفه اصلی‌مان است، حرکت کردیم. وظیفه اصلی ما نگهداری آثار امام و انتقال امانتدارانه آنها به جامعه و همچنین نظارت بر مطلب و سند و اثری است که به نام امام(ره) منتشر می‌شود. تحقیق و پژوهش در آثار امام و ارتباط با دستگاه‌های مختلف برای همکاری در ترویج اندیشه امام از وظایف ماست.
انصاری با بیان اینکه "متاسفانه وجود فضاها و مشکلاتی در سال‌های اخیر، ذهنیت‌هایی را به غلط ایجاد کرد و هر از چندگاه شاهد فضاسازی‌های تخریبی رسانه‌ای برخی از محافل خاص علیه مؤسسه و میراث امام بودیم"، یادآور شد: گاه برخی جریان‌ها که به عدد بسیار کم ولی به لحاظ هیاهو و افراط پر سروصدا هستند، در این موضوع نیز با شیوه‌های تخریبی و ناسالم ظاهر می‌شدند ولی به هر ترتیب اینها موج و حباب‌هایی بود که در همان زمان‌های مشخص پدید آمد و قابل تداوم نیست.
وی ادامه داد: اتخاذ چنین روند و شیوه‌ای از مشخصه‌های افراطیون است؛ خوشبختانه جامعه امروز ایران، جامعه‌ای است که در تاریخ خود تجربیات تلخ و شیرین فراوانی را پشت سر گذاشته است و دیگر به این نگاه‌های پرسروصدای افراطی بها نمی‌دهد. راه ما در مؤسسه همان راه اصولی است که از آغاز تا به امروز پیموده‌ایم و حرکتمان در مسیر تعادل و پرهیز از افراط و تفریط و توجه به رسالت و وظایف اصلی و عدم اعتنا به حاشیه‌سازی‌های افراطیون است.
منسوبان امام را چهره‌های برجسته‌ای تشکیل می‌دهند
وی در ادامه درباره نگاه مؤسسه نسبت به واکنش به موضع‌گیری‌های خانواده و منتسبان امام، اظهار کرد: طبعاً اعتقاد ما بر این است که همه کسانی که با امام مأنوس بودند و با ایشان زندگی می‌کردند و از یاران و همراهان امام بودند، بویژه منسوبان به امام کسانی هستند که جامعه از گفتار و رفتار و منش آنها انتظار اندیشه و نگاه امام(ره) را دارد.
قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) افزود: البته ما از این بابت خدا را شاکریم، که منسوبان امام را چهره‌های برجسته‌ای همچون شهید آیت‌الله سیدمصطفی، مرحوم حاج احمدآقا، مرحوم پسندیده و دختران و فرزندان شایسته امام و عزیزان یادگار امام و منسوبینی هستند که هرکدامشان امروز جزو مفاخر علمی و فرهنگی قلمداد می‌شوند، تشکیل می‌دهد.
انصاری همچنین اظهار کرد: خوشبختانه جامعه متعهد و متدین ما نسبت به ارزش‌هایی که امام (ره) منادی آن بود، بحمدالله حساس و مراقب است و این سرمایه‌ای است بزرگ که همواره باید قدردان نیروهای ارزشی مخلص و صادقی باشیم که بدون هیچ چشم‌داشت و بدور از مقاصد جناحی و گروهی از ارزش‌های معنوی انقلاب و آرمان‌های امام حراست می‌کنند.
برخی دوستان ناآگاه، اندیشه امام را تحریف می‌کنند
وی با اشاره به دشواری‌های وظیفه نظارتی مؤسسه گفت: گاه با دوستان ناآگاهی مواجهیم که عمق نگرش امام را ندارند و با امام حشر و نشر نداشته‌اند و فکر می‌کنند اگر مسأله‌ای را که خودشان آن را جزو ارزش‌های دینی می‌دانند، به امام نسبت بدهند، به اندیشه ایشان خدمت می‌کنند در حالی که این به نظر ما تحریف است.
قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) تاکید کرد: باید کلام و پیام و زندگی امام همانگونه که بوده است عیناً به نسل‌های بعد منتقل شود. مرجع و مسیر این انتقال را هم خود امام تعیین کرده است. مسئولان عالی نظام هم بر این روند تاکید دارند و تنفیذ کردند و فکر نمی‌کنم هیچ‌وقت کسی از مخالفان یا افراد ناآگاه به این آرزو برسند که مجموعه‌ای که‌امام تأسیس کرده‌اند منحل یا به مسیری خلاف آنچه که امام تعیین کرده است، منحرف شود.
با حفظ اصول اجتهاد، افراد می‌توانند آزادنه دیدگاه‌های خود را درباره امام بیان کنند
انصاری در ادامه این گفت‌وگو درباره اقدام برخی در راستای وارد کردن هجمه‌های مختلف به مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی(ره) و انتقاد از سکوت یا موضع‌گیری‌های مؤسسه، خاطرنشان کرد: ما تا کنون مطالب و جزوات زیادی را منتشر کردیم و در این جزوات بیان کرده‌ایم که سیاست‌های نظارتی مؤسسه و روش آن چیست.
وی افزود: در رابطه با آنچه منسوب به امام می‌شود، به عنوان دستخط، سخن و عکس و فیلم و نوشته امام یا نقل واقعیات زندگی امام، مؤسسه ورود پیدا می‌کند و بر اساس مدارکی که داریم اگر کسی نقل غلط یا اشتباهی داشته باشد واکنش نشان خواهیم داد ولی آنجا که عرصه، عرصه برداشت، اجتهاد، شرح و تفصیل و تبیین است، معتقدیم افراد آزادانه می‌توانند دیدگاه‌های خود را بیان کنند؛ اگرچه این موضوع را هم باید مدنظر قرار داد که اجتهاد اصول و شرایطی دارد. مؤسسه هم به طریق اولی خود را محق می‌داند که در تبیین و شرح و تفسیر منویات امام کوشش کند، تلاش‌های متعددی همچون برگزاری کنگره‌های مختلف و انتشار کتب در همین راستا بوده است.
تکیه امام بر جلب نظر موافق ملت و همراهی و مشارکت مردم بود
وی در ادامه این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: من فکر می‌کنم مهم‌ترین پیام نوع رهبری امام در راهبرد انقلاب اسلامی، پیام فرهنگی و اجتماعی معطوف به جلب توجه آرای مردم و تأکید بر حق الهی مردم در تعیین سرنوشت خود بوده است به این معنی که اگر ما بخواهیم به ارکان اندیشه امام برگردیم و رفتاری را که امام در همین رابطه در مقاطع مختلف انقلاب بروز داده است بازشناسی و پاسداری کنیم، باید این موضوع را با اهمیت قلمداد کنیم و بدانیم امام در دورانی دست به انقلابی الهی و مردمی زد که شیوه اکثریت انقلاب‌ها با رویکرد خشونت و جنگ چریکی و مبارزه مسلحانه و بمب و ترور و انفجار بود.
در چند سال اخیر به دلیل اینکه شرایط بسیار ملتهبی در جامعه وجود داشت، حتی بازگویی نظرات هم با مشکل مواجه می‌شد؛ چراکه آنچنان فضای سختی تحمیل شده بود که برخی دچار نوعی خودسانسوری شده بودند.
انصاری با بیان اینکه "امام این شیوه را از اساس نفی می‌کرد"، اظهار کرد: امام هم در دوران قبل از پیروزی و هم بعد از آن و همچنین در نظام سیاسی مطلوب خویش که با عنوان جمهوری اسلامی طراحی کرد و به رفراندوم گذاشت، تکیه‌اش بر جلب نظر موافق ملت و همراهی و مشارکت مردم بود. پیام نظری و عملی امام این بود که اگر قرار باشد حکومتی ناصالح تغییر کند و جامعه به سمت صلاح برود این تغییرات باید با خواست مردم و با رأی و مشارکت مردم باشد.
قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) تاکید کرد: اعتقاد امام به نظام جمهوری - یعنی سیستم حکومتی که ارکان آن مبتنی بر رأی مردم باشد - و با محتوای اسلامی که تحت عنوان نظام جمهوری اسلامی بعنوان نظام جایگزین نظام شاهنشاهی در ایران مطرح کرد و به رفراندوم گذاشت اعتقادی عمیق، راسخ و مبتنی بر اندیشه ناب دینی و اسلامی امام بود. امام خمینی با وجود اینکه خود نظریه‌پرداز ولایت فقیه بود و قائل به فعلیت ولایت فقهای واجد شرایط در عصر غیبت بوده است، اما عمیقاً باور داشت و با صراحت نیز اعلام نظر کرده است که تصدی امر حکومت منوط به بیعت است و در عصر حاضر رأی اکثریت مبین بیعت است.
اینکه گفته شود امام برای اقناع جامعه حرف‌هایی می‌زد، خلاف واقعیت است
وی در ادامه گفت‌وگو تصریح کرد: متأسفانه گاه زمزمه‌هایی می‌شود که امام به صورت مقطعی حرف‌هایی برای اقناع و خوشایند جامعه آن روز می‌زد! این سخن هم خلاف واقعیت است و هم خلاف مبانی فلسفی و عرفانی و دینی امام در باب سیاست و حکومت و هم خلاف نصوص فرمایشات امام.
انصاری افزود: امام معتقد بودند که در مسأله حکومت، مردم صاحب حق هستند و باید این حق را اعمال کنند و با رأی خویش در حاکمیت مشارکت داشته باشند. بنابراین امام تا آخر پای ارکان و ساختاری که بعد از پیروزی انقلاب برای نظام جمهوری اسلامی تعیین کردند ایستادند و فرمودند اکثریت ملت اسلام را می‌خواهند و باید محتوا اسلام و مدل حکومت و حاکمیت نظام، جمهوری و مبتنی بر رای مردم باشد.
قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) با توصیه به دوستداران امام، گفت: همه یاران و دوستان امام باید دقت کنند تا مبادا در قرائت‌هایی که از آثار و گفتار امام می‌شود خلاف نصوص متن فرمایشات امام و عملکرد امام مطلبی بنام امام ترویج و تثبیت نشود.
برنامه‌های صداوسیما درباره امام، یکسویه نباشد
انصاری درباره نقش رسانه ملی و مواضعی که از صداوسیما در این رابطه منعکس می‌شود نیز اظهار کرد: خوشبختانه امروز ابزار و امکانات اطلاع‌رسانی محدود به رسانه‌های رسمی نیست که فقط از یک کانال و یک برداشت منتشر شود؛ اگرچه من فکر می‌کنم که صداوسیما نقش تعیین‌کننده‌ای در معرفی اندیشه حضرت امام داشته و دارد. بر طبق نظرسنجی‌هایی که ما داشتیم بسیاری از مخاطبان همان اطلاعاتی که از زندگی امام دارند از برخی برنامه‌های خوب و سازنده صداوسیما دریافت کرده‌اند ولی نقدهایی هم در گذشته نسبت به برخی از برنامه‌ها داشته‌ایم که نمی‌خواهیم الان آنها را مطرح کنیم.
وی تاکید کرد: معتقدیم لازم است در مناظره‌ها و برنامه‌های خوبی که از تلویزیون پخش می‌شود، دیدگاه‌ها و سلایق مختلف حضور داشته باشند و اگر قرار است تبیینی از راه امام ارائه شود این مطالب - حداقل - یکسویه نباشد. یاران نزدیک و همراهان امام در قم، نجف، پاریس و جماران فقط یک یا دو سه نفر نبوده‌اند. به هر ترتیب با وجود مناظره‌ها و برنامه‌های خوبی که از تلویزیون پخش می‌شود، اگر دیدگاه‌ها و سلایق مختلف در این برنامه‌ها حضور داشته باشند و مطالب یک‌جهته عنوان نشود و نظرات کسانی که با امام (ره) بودند را هم بگیرند و فقط نظرات کسانی که با واسطه و فاصله‌های دور از امام یا در مسیرهایی غیر از مسیر امام بودند گفته نشود، مطمئناً به روشن‌تر شدن زوایای زندگی و اندیشه حضرت امام کمک بیشتری خواهد کرد.
در چند سال اخیر حتی بازگویی نظرات هم با مشکل مواجه می‌شد
قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) در ادامه با مورد توجه قرار دادن نقش خانواده و نزدیکان امام راحل در این راستا، خاطرنشان کرد: من فکر می‌کنم خانواده، بیت و یادگاران و تولیت مؤسسه و همه کسانی که به نوعی با امام مأنوس بودند، با رفتارشان می‌توانند بهترین پیام را از حقیقت سخن و اندیشه و زندگی امام به جامعه منعکس کنند.
وی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه "آیا مؤسسه درباره نگاه جوانان و تغییر این نگاه در طول سالیان اخیر نظرسنجی داشته است؟" اظهار کرد: در دوره‌هایی نظرسنجی انجام شده است اما در چند سال اخیر به دلیل اینکه شرایط بسیار ملتهبی در جامعه وجود داشت، حتی بازگویی نظرات هم با مشکل مواجه می‌شد؛ چراکه آنچنان فضای سختی تحمیل شده بود که برخی دچار نوعی خودسانسوری شده بودند.
قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) اضافه کرد: نگاه نسل سوم و چهارم ما نگاهی متفاوت از نسل اول و دوم است؛ چراکه این نسل‌ها با واسطه انقلاب را درک کردند و گاه مسائلی را دیدند که اگرچه با نام امام نقل شد ولی برای آنها قابل پذیرش نبود و به نظر برخی از آنها با خواست عمومی و واقعیات تناسب نداشت.
انصاری در پایان گفت: به هر ترتیب این نسل، نسل پرسشگر است و ما باید این پرسش‌ها را به شیوه اقناعی پاسخگو باشیم. من فکر می‌کنم باید قبول کنیم در عرصه اطلاع‌رسانی در تبیین اندیشه‌های امام فاصله زیادی با سطح تقاضاها داریم و همه دستگاه‌های فرهنگی کشور باید در انتقال ارزش‌ها و آرمان‌های امام و انقلاب و دستاوردهای آن همراهی کنند.
منبع:ایسنا