بی‌گمان زمانی حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش مستقر می‌شود و حکومت مردمی ایجاد خواهد شد که مردم نقش واقعی خویش را در حکومت پیدا کنند و از راه‌های مناسب و مردمی بتوانند در اداره امور خود دخالت و نظارت داشته باشند؛ یکی از این امور مسأله شوراهاست و این امر در منظومه فکری سیاسی امام از جایگاه بالایی برخوردار است. به همین مناسبت حضرت امام خمینی(س) در روزهای آغازین استقرار نظام اسلامی طی حکمی نسبت به تهیه آئین‌نامه اجرایی شورای شهر و روستا فرمان آن را به شورای انقلاب صادر کردند. (روزنگار زندگی و تاریخ سیاسی اجتماعی امام خمینی، ص 52 و 53) متن این پیام که در روز نهم اردیبهشت سال 1358 صادر شد به این شرح است:
بسم اللَّه الرحمن الرحیم
شوراى انقلاب اسلامى
در جهت استقرار حکومت مردمى در ایران و حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش، که از ضرورتهاى جمهورى اسلامى است، لازم مى دانم بى درنگ به تهیه آیین نامه اجرایى شوراها براى اداره امور محلى شهر و روستا در سراسر ایران اقدام، و پس از تصویب به دولت ابلاغ نمایید تا دولت بلافاصله به مرحله اجرا درآورد.
روح اللَّه الموسوی الخمینى
(صحیفه امام، ج7، ص: 167)
ایشان همیچنین طی بیاناتی در تاریخ 7 /2 /1358 فرمودند:«شوراها باید در همه جا باشد و هر جایی خودش منطقه خود را اداره کند»
وقوع جنگ تحمیلی امکان تحقق شوراهای اسلامی را به نحوی که در قانون اساسی پیش بینی شده بود فراهم نساخت. به همین سبب چند سال پس از پایان جنگ تحمیلی، قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران در تاریخ 1/3/1375 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و پس از برگزاری ششمین انتخابات ریاست جمهوری زمینه برگزاری انتخابات عظیم شوراهای اسلامی در سراسر کشور در 7 اسفند ماه 1377 فراهم گردید و شوراهای اسلامی عملا فعالیت خود را آغاز نمودند.