به گزارش پرتال امام خمینی(س)، رئیس مرکز ایران شناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در گفت و گو با جماران اظهار کرد: مدت هاست به دلیل تحقیقات و مطالعات گسترده ای که در حوزه اندیشه و زندگی امام و ارتباطی که در طول سالیان متمادی با حوزه کتاب داشته ام جای خالی جایزه کتاب سال امام خمینی را احساس کردم و یکی دو بار هم این پیشنهاد را دادم، اما چندان مورد توجه قرار نگرفت.
مرادی نیا اضافه کرد: پس از آنکه به سازمان اسناد و کتابخانه ملی آمدم متوجه شدم که مسئولان سازمان به افکار و اندیشه های امام و ضرورت تبیین هرچه بیشتر این افکار و اندیشه ها توجه دارند. در همین راستا در مراسمی که روز 31 خرداد برای رونمایی از دو کتاب بنده درباره خاندان امام خمینی برگزار شد، این پیشنهاد را مطرح کردم که مورد استقبال دکتر رضا صالحی امیری رئیس سازمان و دکتر فریبرز خسروی معاون مجموعه قرار گرفت. به دنبال آن پیشنهاد، رئیس سازمان بنده را مأمور کردند که پیشنهاد خود را به صورت مکتوب در اختیار رئیس سازمان قرار دهم.
وی با تاکید بر ضرورت نامگذاری یک جایزه به نام امام خمینی(س) ادامه داد: در همه جای دنیا مرسوم است که برای حفظ نام و یاد شخصیت های علمی، فرهنگی و ادبی، جایزه ای به نامشان پایه گذاری می کنند. جوایزی مثل نوبل، پولیتزر، ساخاروف، تئوفراست در فرانسه از آن جمله اند. در کشور خود ما هم در سطوح و رشته های مختلف جوایزی مثل جلال آل احمد، پروین اعتصامی و گلشیری وجود دارند، بنابراین با توجه به شخصیت و اندیشه چند وجهی و جهانی حضرت امام خمینی حیف است که به نام ایشان و در سطح عالی چنین کاری انجام ندهیم.
رئیس مرکز ایران شناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ادامه داد: نباید از یاد ببریم که امام تنها یک رهبر سیاسی نبود و در کنار آن یک فیلسوف، عارف و فقیه برجسته بود. امام جدای از این مسائل در کتاب شناسی نیز دستی داشت و این را می توان از تعاریفی که درباره کتب دیگر در کتاب کشف اسرار ارائه شده دریافت. این را هم در نظر بگیرید که امام یک خوشنویس بود، در حالی که کمتر به این وجه از توانمندی و شخصیت هنری ایشان اشاره شده است.
وی اضافه کرد: همین صفات به تنهایی قابلیت بازشناسی دارد. ما باید شخصیت کثیر الوجه امام خمینی را بشناسیم و از این ظرفیت بزرگ دینی و ملی استفاده کنیم. ناشناخته ماندن وجوه مختلف شخصیتی امام نشان می دهد که ما غفلت کرده ایم. اگر به شخصیت بزرگ امام نپردازیم، گذر ایام غباری از تردید و شائبه را روی آن می نشاند که زدودن آن در هر زمانی ممکن نیست. یکی از راه های مهم برای پرداختن به ابعاد شخصیتی مختلف امام، تأسیس جایزه کتاب سال امام خمینی است.
مرادی نیا در ادامه به تلاش برای بالا بودن اعتبار این جایزه نزد پژوهشگران اشاره و اظهار کرد: یکی از مسائلی که می تواند اعتبار این جایزه و همگانی بودن آن را تضمین کند، به تصویب رسیدن آن توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی است. جایزه ای که مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد ملی است و دولت های مختلف نمی توانند از اجرای آن سر باز بزنند. مثل جایزه کتاب سال که دولت های مختلف با گرایش های مختلف آن را برگزار کرده اند.
وی یکی از راه های بالابردن سطح علمی این جایزه را استفاده از افراد برجسته در هر زمینه به عنوان داور دانست و ادامه داد: ما باید حتما از افراد دانشمند در سطوح بالای علمی و فکری برای بخش های مختلف این جایزه استفاده کنیم. الزامی برای انتخاب اثر برگزیده در سال وجود ندارد چرا که ممکن است هیچ اثری شایسته برگزیده شناخته شدن نباشد.
رئیس مرکز ایران شناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درخصوص فراجناحی بودن این جایزه اظهار کرد: باید تلاش شود جایزه کتاب سال امام خمینی از استحکام، وجاهت و مقبولیت بیشتری در جامعه برخوردار باشد، بنابراین نباید این طرح را به یک جریان، سازمان یا دستگاه محدود کنیم. این طرح یک طرح ملی است و مشارکت همگان در آن مورد نیاز است. بنابراین ما باید از روز اول نگاه خطی، جناحی و سیاسی به آن را ممنوع اعلام کنیم.
مرادی نیا در پاسخ به این پرسش که چه تلاشی برای فراملی بودن جایزه کتاب سال امام خمینی خواهد شد گفت: امام شخصیتی تنها ملی نیست، او یک شخصیت جهانی است و علی رغم اینکه سال های زیادی از ارتحال ایشان می گذرد دنیا و منطقه همچنان با نتایج انقلاب ملت ایران به رهبری ایشان سر و کار دارد. لذا ما در نظر داریم این جایزه را تبدیل به جایزه جهانی امام خمینی کنیم. برای اینکه این اتفاق بیفتد همکاری رایزنی های فرهنگی جمهوری اسلامی در کشورهای مختلف و تلاش رسانه ها برای اطلاع رسانی درباره آن مورد نیاز است.
وی برگزاری کتاب سال امام خمینی را به تنهایی برای اشاعه فرهنگ پژوهش در زمینه بنیانگذار جمهوری اسلامی کافی ندانست و افزود: در حوزه مطالعاتی و پژوهشی اندیشه های امام خمینی جای تقویت انگیزه های پژوهشی در تحصیل کردگان جامعه بسیار خالی است و تأسیس جایزه کتاب سال امام خمینی یکی از کارهایی است که باید در این زمینه انجام شود. باید بدانیم هیچ ایرادی ندارد سوالی را که در جامعه درباره امام مطرح می شود به عنوان موضوع پژوهش در نظر بگیریم و از پژوهشگران بخواهیم اندیشه امام خمینی را بررسی کنند. متأسفانه یکی از آفت های جامعه ما این است که هر حرفی را بدون آنکه درستی یا نادرستی آن محقق شود، می پذیرد؛ این در حالی است که ما باید به سمتی برویم که مبنای پذیرش یک سخن در جامعه به محک پژوهش خوردن آن باشد.
مرادی نیا ضمن اشاره به ناکارآمدی روش های دستوری برای ترویج پژوهش در زمینه امام خمینی اظهار کرد: ما باید از روش های تشریفاتی و سطحی دوری کنیم. متأسفانه هر گونه دستور در زمینه پژوهش درباره امام منجر به سطحی شدن کار می شود. راهکارهای دستوری و اداری در زمینه پایدار کردن اندیشه ها بی فایده است.
رئیس مرکز ایران شناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ادامه داد: بحث در زمینه اندیشه ها باید در فضای دانشگاهی و در کمال آزادی مطرح شود. بهتر است منع ها و محدودیت ها را از میان برداریم. هیچ ایرادی ندارد که پژوهش هایی ضد قرائت رسمی از یک اندیشمند انجام شود و به جایی بر نخواهد خورد.
مرادی نیا در پاسخ به این پرسش که جایزه کتاب سال امام خمینی هم اکنون در چه مرحله ای قرار دارد گفت: در حال حاضر بنده به دستور رئیس سازمان در حال تدوین طرح تفصیلی پیشنهادی شامل هدف طرح، اساسنامه اجرایی، آیین نامه اجرایی و ارکان جایزه هستم. شوراهای داوری مقدماتی و نهایی، نحوه انتخاب داوران و نحوه ارتباط این جایزه با نهادها و سازمان های همکار نیز در این طرح تفصیلی در نظر گرفته خواهد شد. ما هر چه بتوانیم مشارکت سازمان های فرهنگی دیگر را در این طرح بیشتر کنیم، به قوت بیشتر و عمر طولانی تر آن کمک خواهیم کرد.
وی درباره میزات جایزه در نظر گرفته شده برای کتاب سال امام خمینی گفت: هنوز به مرحله انتخاب میزان جایزه نرسیده ایم اما به نظر من نگاه صرفا مادی به این جایزه جفای در حق اندیشه امام است. این طرح کاملا فرهنگی است و جایزه تنها برای تشویق پژوهشگران است. ما باید سطح جایزه را به اندازه ای بالا ببریم که اعتبار آن برای پژوهشگران تشویق کننده باشد، نه مبلغ جایزه مادی آن.