از جمله مصاحبه های متعدد حضرت امام خمینی در فرانسه، مصاحبه ای بود که با کانال یک تلویزیون فرانسه در روز 5/آبان/57 انجام دادند. ایشان در این گفت و گوی کوتاه به بیان دلایل مخالفت با رژیم شاه پرداختند. متن مصاحبه را در ادامه می خوانید:
آیا شما در حکومتى انتقالى با حضور شاه شرکت خواهید کرد؟ به چه شرط؟
با حضور شاه، ما در هیچ حکومتى، چه انتقالى و چه غیر انتقالى شرکت نخواهیم کرد و هیچ شرطى را هم نمى پذیریم.
آیا از آن بیم ندارید که با رفتن شاه، بحران سیاسى و اقتصادى بدتر شود؟
با بودن شاه بحران هاى سیاسى و اقتصادى وجود دارد، زیرا که ملت با او همکارى ندارد. و این موجب بحران است. اگر شاه برود بحران رفع مى شود.
آیا جنبش و نهضت اخیر ایران، از طرف یک ایدئولوژى مارکسیستى، هدایت و حمایت نشده و یا نمى شود؟
ابداً، نه هدایت شده و نه مى شود و نه خواهد شد. و حمایت آنها مورد قبول کسى نیست.
آیا حمایت و کمک یک کشور کمونیستى را قبول خواهید کرد؟
ما مى خواهیم مستقل باشیم و حمایت هیچ کشورى را قبول نخواهیم کرد و تحت الحمایه هیچ کشورى نیستیم.
آیا اسلام با قوانین بدون انعطافى که دارد، مى تواند آزادى و پیشرفت اجتماعى را ضمانت نماید؟ نمونه اى از آن را در کشور دیگرى بدهید.
اولًا، اسلام قوانین اساسى اش انعطاف ندارد و بسیارى از قوانینش با نظرهاى خاصى انعطاف دارد و مى تواند همه انحاى دموکراسى را تضمین کند. کشورى که ما مى خواهیم، کشورى اسلامى به همه معناست و اکنون در خارج نظیرش نیست، ولى در گذشته وجود داشته است.
نهضت اخیر ایران را متهم مى کنند که ارتجاعى است. نظر شما چیست؟
نهضت اخیر براى این است که امور ارتجاعى را رد کند، و آن دولت شاه و امثال اوست که تمام جهات ارتجاع و عقب ماندگى را براى ما به بار آورده و ما مى خواهیم همانها را رفع کنیم. نهضت ما، نهضتى متمدن و پیشرفته است.
شما خواهان رفتن شاه هستید، مى توانید دلایل آن را شرح دهید؟ آیا آرزوى کشته شدن و از بین رفتن شاه را دارید؟
ما بیش از پانزده سال است که دلایل محکومیت شاه و لزوم رفتن او را در اعلامیه هاى خود ذکر کرده ایم و الآن براى شما برخى دلایل را ذکر مى کنم: بیش از پنجاه سال است که دولتهاى خارجى، پدر شاه و شاه را در ایران بر ما تحمیل کرده اند. شاه سابق را به حسب اعتراف انگلیسى ها، آنان آوردند و بر کشور ما حاکم کردند. در رادیو دهلى این مطلب را تصریح نمودند. شاه فعلى در یکى از کتاب هایش نوشت: «متفقین که زمان جنگ به ایران آمدند، مرا به سلطنت انتخاب کرده و صلاح این دیدند که من سلطان باشم». ما پنجاه سال است که تحت فشار و با اختناق فوق العاده به سر مى بریم. ما نه فرهنگ مستقل داریم و نه لشکر و ارتش مستقل داریم و نه اقتصاد صحیح و سالم داریم و نه جهات سیاسى ما صحیح و سالم است. اما فرهنگ ما، فرهنگى است که با دستور دیگران، شاه تحمیل کرده است. مدارس ما غالباً به شکل نیمه تعطیل است یا تعطیل و در وقتى هم که اشتغال داشته باشند، دستور این است که اینها را عقب نگه دارند و نگذارند که رجال دانشمند در مملکت ما پیدا بشود. تمام مطبوعات ما و کلیه وسایلى که باید به وسیله آن تبلیغ شود در این پنجاه سال در اختیار شاه بوده است. تمام اشکال آزادى از ملت ما سلب شده است. ما در این پنجاه سال حتى یک مجلس ملى هم نداشتیم. در زمان رضا شاه با زور او، رژیم را تغییر دادند، یعنى سلطنت را منتقل کردند. مجلس مؤسسان که تأسیس کردند با سرنیزه تأسیس شد و ملت بکلى با آن مخالف بود، لکن سرنیزه نگذاشت که این مخالفت را اظهار کنند. بنا بر این اصل مجلس مؤسسان که در زمان رضا شاه با سرنیزه درست شد غیر قانونى بود. با غیر قانونى بودن آن، آمدن رضا شاه و رسیدن به سلطنت غیر قانونى بود. با غیر قانونى بودن او، سلطنت محمد رضا شاه غیر قانونى است. محمد رضا شاه، در تمام جوانب ترقى ملت ما، کارهایى کرده است و نگذاشته که ملت ما رو به ترقى رود. نگذاشته است فرهنگ ما فرهنگ مترقى باشد. ارتش ما را در تحت نظارت ارتش هاى دیگران قرار داده است. مستشاران امریکایى هستند که ارتش ما را اداره مى کنند. اقتصاد ما را بکلى از بین برده است. ایران که زراعتش از بین رفته و نفتش را هم دارند زیاد خرج مى کنند و به دیگران هم زیاد مى دهند که آن هم از بین برود. اگر محمد رضا شاه در سلطنت باقى باشد، چند سال دیگر کشور ما رو به فقر و نیستى خواهد رفت. بنا بر این تا ایشان نرفته است، مملکت ما نم ىتواند روى آزادى و ترقى ببیند، و باید برود.
(صحیفه امام، ج4، ص: 172-174)