ظهر روز سیزدهم اسفند ماه 1359 هیئت بررسی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران شامل رئیس جمهور، جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش، وزیر دفاع و فرمانده نیروى هوایى و حجت الاسلام سید احمد خمینی با حضرت امام(س) در جماران دیدار کردند. امام در این دیدار با برجسته کردن ارزش و اهمیت حاکمیت بر قلوب خطاب به جمع فرمودند:
بسم اللَّه الرحمن الرحیم
من لازم مى دانم که به شما آقایان که در رأس بعضى از کشورهاى اسلامى هستید نصیحت کنم. شما کوشش کنید که حکومت بر قلوب کشورهاى خودتان بکنید؛ نه حکومت بر ابدان، و قلوب از شما کناره بگیرند. مسلمین اگر بخواهند موفق بشوند و از زیر تعهدهاى اجانب و سلطه آنها بیرون بیایند، حکومت هاى آنها باید کوشش کنند که قلوب ملتِ خودشان را به دست بیاورند حکومت بر قلوب؛ یک حکومت شیرین است؛ به خلاف حکومت بر ابدان که قلوب با آنها نباشد. شما دیدید که ایران با اینکه یک مملکت کم جمعیتى است، لکن براى اینکه قلوب ملت با حکومت موافق بود و موافق هست الآن در همه گرفتاری هایى که حکومت دارد، در همه گرفتاریها، ملت کوشش مى کند که همقدم باشد با آنها و مقاصد دولت را به پیش ببرد.
ما در این جنگى که ناگهان بر ما تحمیل شد، و آنها گمان مى کردند که با یک ارتش مقابل هستند، آن هم به خیال خودشان یک ارتش ضعیف و آشفته، دیدید که اشتباه کرده بودند و حساب هاى آنها صحیح نبود. براى اینکه آنها نه حساب ارتش فعلى ما را کرده بودند؛ و نه حساب ملت را. ارتش فعلى ما و همین طور سایر قواى نظامى و مسلّح ما امروز غیر از زمان طاغوت است. زمان طاغوت دلها همراه نبود، و مردم با ابدان بزور همراهى مى کردند. و در این زمان دلها همراه است و حکومت بر دلهاست. رئیس جمهور بر دلهاى مردم حکومت مى کند. و نخست وزیر ما و مجلس ما همه بر دلهاى مردم حکومت مى کنند. از این جهت، الآن که لشکر ما و ارتش ما در جبهه ها مشغول به جنگ و دفاع هستند، تمام کشور ما یکپارچه به جنگ مشغول اند؛ به همراهى با ارتش و همراهى با قواى مسلّحه مشغول هستند. و شاید هر روز یا اکثر روزها، جوان هایى اینجا بیایند و با گریه بخواهند که عازم به جبهه ها بشوند براى شهادت. حتى پیرمردهاى ضعیف هم این آرزو را دارند و بچه هاى نارَس هم این آرزو را دارند. این براى این است که در این کشور اسلام حکومت مى کند؛ و حکومت این کشور حکومت بر ابدان نیست؛ حکومت بر قلوب است قلوب مردم با کسانى که در این کشور حکومت مى کنند همراه است. و ملت است که حکومت مى کند.
آسیب ناپذیرى در حاکمیت بر قلوب
شما آقایان کوشش کنید، شما سران کشورها کوشش کنید، و به دیگر سران کشور هم سفارش کنید که آنها هم نظیر ایران حکومت بر قلوب مردم بکنند. اشکال مسلمین این است که در بسیارى از حکومت ها حکومت بر ابدان است، آن هم با فشار؛ و لهذا موفق نیستند. اگر ما حکومت بر ارواح بکنیم و سران کشورهاى اسلامى حکومت بر ارواح بکنند و قلوب ملت ها را به دست بیاورند، با این کثرت جمعیت و با این مخازن زیاد اینها آسیب پذیر نخواهند بود؛ و بر همه کشورهایى که بخواهند به آنها تعدّى کنند، مقابله مى کنند و هیچ کشورى با ملت ها نمى تواند مقابله کند. کشورها با دولتها مقابله مى کنند و با ارتش هایى که قلوب مردم با آنها نیستند.
شما کوشش کنید و به دوستان خودتان بگویید که کوشش کنند که قلوب مردم را به دست بیاورند. همان طورى که در صدر اسلام قلوب مردم متوجه به حکومت بود.
حکومت صدر اسلام؛ حکومت بر قلوب بود. و لهذا با جمعیت هاى کم بر امپراتوری هاى بزرگ غلبه کردند. الآن بحمد اللَّه جمعیت مسلمین قریب یک میلیارد است؛ چرا باید با اینکه یک میلیارد جمعیت ما داریم؛ قدس ما را صهیونیست ها ببرند، و حکومتهاى دیگر را هم در تحت سلطه قرار بدهند؟ در صورتى که اینها اگر با هم مجتمع باشند، حکومت بزرگى خواهند بود. هر کدام در محل خودشان حکومت بر محل خودشان، و همه با هم زیر بیرق اسلام باشند.
ان شاء اللَّه امیدوارم که این نصیحت را بپذیرید که این صلاح دین و دنیاى شما و ما و مسلمین است.
و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته
(صحیفه امام، ج14، ص: 179 – 181)