«اگر رئیس جمهور در مملکت اسلامی وجود پیدا بکند، باز قانون آن را رئیس جمهور می کند با رأی عموم؛ که در رأی عموم رأی فقیه هم هست. و یا نصب فقیه، که همان نصبِ الله است، قانون است که حکمفرماست در همه جا. هیچ جا در حکومت اسلامی نمی بینید که یک خودسری باشد، یک اعمال رأی باشد. حتی رسول اکرم - صلی الله علیه و آله - رأیی نداشتند. رأی، رأی قرآن بوده است، وحی بوده است. هر چه می فرموده است از وحی سرچشمه می گرفته است: و مَا یَنطِقُ عَنِ الْهَوی. إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحی . عَلَّمَهُ شَدِیدُ القُوی و همین طور حکومتهایی که حکومت اسلامی هستند آنها تابع قانونند، رأی آنها قانون است. حکومت، حکومت الله است، حکومت قانون است.»
این بیانات، بخشی از سخنانی است که حضرت امام در جمع پرسنل سپاه پاسداران قرچک ورامین، صبح روز چهارم تیرماه سال 1358 ایراد کردند. ایشان در بخش اول سخنانشان در این دیدار که پیرامون حاکمیت قانون بود، حکومت اسلامی را حکومت قانون نامیده و بیان داشتند:
«ما موظفیم حالا که جمهوری اسلامی رژیم رسمی ما شده است، همه بر طبق جمهوری اسلامی عمل کنیم. جمهوری اسلامی یعنی رژیم به خواست مردم، و احکامْ احکام اسلام. رژیم به خواست مردم تحقق پیدا کرد و از صد، 99 رأی دادند؛ و الآن رژیم رسمی ما جمهوری اسلامی است. مانده است اینکه احکام، احکام اسلامی بشود. مجردِ بودنِ رژیم اسلامی، این، مقصد نیست. مقصد این است که در حکومت اسلامی اسلام حکومت کند، قانون حکومت کند، اشخاص به رأی خودشان به فکر خودشان حکومت نکنند. رأی ندهند کسانی که خودشان را خیال می کنند صاحب رأی هستند، خودشان را متفکر می دانند، خودشان را روشنفکر می دانند؛ اینها رأی ندهند؛ برای اینکه آرای مردم در مقابل حکم خدا رأی نیست؛ ضلالت است. ما می خواهیم که احکام اسلام در همه جا جریان پیدا بکند و احکام خدای تبارک و تعالی حکومت کند. در اسلام حکومت حکومت قانون است. حتی حکومت رسول الله، حکومت امیر المؤمنین - سلام الله علیه - حکومت قانون است. یعنی قانون آنها را سرِ کار آورده است. أَطِیعُوا الله و أَطِیعُوا الرَّسُولَ و أُولِی الأَمْرِ مِنکُم حکم خداست. آنها به حکم قانون، واجب الاطاعه هستند. پس حکم مال قانون است؛ قانون حکومت می کند در مملکت اسلامی؛ غیر قانون هیچ حکومتی ندارد.»
ایشان جمهوری اسلامی را نه فقط یک شکل حکومتی بلکه نظامی دانستند که محتوای اسلامی داشته باشد:
«ما جمهوری اسلامی لفظی نخواستیم؛ اینکه ما دائماً راجع به این معنا سفارش می کنیم که باید حالا که رژیم رژیم اسلامی شده است محتوا محتوای اسلامی باشد، برای این است که یک مملکتی مدعی است من مسْلم هستم، افرادش ادعا می کنند که ما مسْلم هستیم لکن در بسیاری جاها دیده می شود که پایبند احکام اسلام نیستند. بسیاری از اشخاص ادعای اسلام می کنند، همان ادعاست؛ دیگر در عمل وقتی که مشاهده بکنید می بینید که خبری از اسلام نیست. ما که می گوییم حکومت همان طور که اسلامی است، محتوایش هم اسلامی باشد، یعنی هرجا که شما بروید، در هر وزارتخانه که شما بروید، در هر اداره که شما بروید، در هر کوچه و برزن که شما بروید، در هر بازار که شما بروید، در هر مدرسه و دانشگاه که شما بروید، آنجا اسلام را ببینید؛ احکام اسلام را ببینید. این برای این است که ما حکومت اسلامی خواستیم. ما جمهوری اسلامیِ لفظی نخواستیم. ما خواستیم که حکومت الله در مملکتمان -و ان شاء الله در سایر ممالک هم - اجرا بشود.»
امام تحقق حکومت اسلامی را بدون خودسازی غیر ممکن دانستند و فرمودند:
«الآن وظیفه ما این است که هر کداممان، در هر جا که هستیم و در حدی که هستیم، ما جدیت کنیم که قوانین اسلام را از خودمان شروع کنیم. اگر چنانچه ما خودمان خودمان را اصلاح نکنیم و قوانین اسلام را در خودمان اجرا نکنیم، نمی توانیم یک حکومت اسلامی تشکیل بدهیم. اگر آن کسی که در رأس حکومت است، مثلِ مثلًا رئیس جمهور یا نخست وزیر، اگر خودش اصلاح نکند خودش را و اگر خودش تابع قوانین اسلام نباشد، قوانین اسلام را در مملکت وجود خودش اجرا نکند، این نمی تواند حکومت اسلامی باشد و حاکم اسلام باشد. و هر یک از آن قدرتها، صاحب قدرتها کسانی که در رأس قدرتها واقع شده اند، مثلِ مثلًا رئیس ستاد، مثل رئیس کل ژاندارمری، مثل سایر رؤسا، تا قوانین اسلام را در وجود خودشان اجرا نکنند، اینها نمی توانند ریاست اسلامی داشته باشند. اسلام نمی پذیرد یک رئیسی را که بر خلاف قوانین اسلام عمل بکند. لشکر اسلام نمی پذیرد یک کسی را که در رأس باشد و عمل به اسلام نکند. نمی پذیرد یک اداره ای را که احکام اسلام در آن جاری نباشد. ما الآن ناقص داریم؛ و بسیار ناقص داریم ما الآن مملکتمان باز اسلامی نیست. هر جا که دست بگذاریم، باز می بینیم که یک آثاری از طاغوت هست؛ یک افرادی هست؛ یک افراد توطئه گر هست. نمی توانیم ما بپذیریم که در وزارتخانه ها، در ادارات، افراد توطئه گر باشند. باید اصلاح بشوند اینها. مملکت باید اسلامی بشود. و الّا یک مملکتی باشد که یک مهره هایی را برداشتند یک مهره هایی دیگر جایش گذاشتند، و همان کارها را بکنند، ما همچه چیزی نمی خواستیم. مردم خون ندادند که محمد رضا برود، یک کسی دیگری بیاید و همان اعمال او را بکند؛ همان کارهای او را بکند.»
بنیانگذار جمهوی اسلامی در پایان سخنانشان خطاب به پاسداران فرمودند:
«شماها که پاسدار هستید اول باید خودتان را اصلاح کنید. خیال نکنید که ما حالا آزاد هستیم، تفنگ هم داریم، حالا باید به مردم اذیت بکنیم. شما الآن تکلیف دارید. شما الآن تحت نظر هستید. تحت نظر خدا هستید. تحت نظر امام زمان -سلام الله علیه- هستید. شما را مراقبت می کنند. نامه اعمال شما را به امام زمان عرضه می دارند، هفته ای دو دفعه -به حسب بعضی روایات- عرضه می دارند نامه اعمال ما را. باید متوجه باشید مبادا از این اختیاراتی که حالا پیدا کردید، از این قدرتی که حالا پیدا کردید، از زیر بار آن قدرت ظالم بیرون رفتید، خودتان یک قدرت ظالمه باشید. مبادا به برادران خودتان تعدی کنید. مبادا یک کسی را بیجا بگیرید. به واسطه اغراض شخصی که دارید یک کسی را بیجا محاکمه کنید. یک کسی را بیجا محکوم کنید. اینها تحت مراقبت است. خدای تبارک و تعالی از ما سؤال خواهد کرد.»
صحیفه امام؛ ج 8، ص 281 - 285