«در جنگ ها هم جنگ طاغوتى هست و [هم]جنگ توحیدى. جنگ هایى که پیغمبرها مىکردند، اولیا مىکردند، مؤمنین مىکردند براى این بود که اشخاص سرکش را از آن سرکشی ها برگردانند و تأدیب کنند. این جنگ، جنگ الهى است و آن جنگ هایى که براى احراز مقام است، براى به دست آوردن قدرت است، براى تحمیل بر جامعههاست، براى جنایتکارى این ابرقدرت هاست یا هر قدرتى، این جنگ ها جنگ هاى ابلیسى است و جنگ هاى طاغوت است. عالَم از این دو حال خارج نیست. هر حرکتى که از انسان صادر بشود، چه حرکت هاى قلبى و چه حرکت هاى روحى و چه حرکت هاى جوارحى، از این دو حد خارج نیست: یا به طرف صراط مستقیم و اللَّه است و یا طاغوتى است؛ منحرف یا به طرف چپ یا به طرف راست.» (صحیفه امام، ج13: ص174)
در 31 شهریور 1359 رژیم بعثی عراق با تصمیم و طرح قبلی و با هدف برانداختن نظام نوپای جمهوری اسلامی جنگی تمام عیار را علیه ایران اسلامی آغاز کرد. صدام حسین رییس جمهور وقت عراق با ظاهر شدن در برابر دوربین های تلویزیون عراق با پاره کردن قرارداد 1975 الجزایر، آغاز تجاوز رژیم بعثی به خاک ایران را اعلام کرد. بدین ترتیب جنگی نابرابر در شرایطی به ایران اسلامی تحمیل شد که از جانب استکبار جهانی بویژه آمریکا تحت فشار شدیدی قرار داشت و در داخل کشور نیز جناح های وابسته به غرب و شرق، با ایجاد هیاهوی تبلیغاتی و ایجاد درگیری‌های نظامی در صدد تضعیف نظام بودند و نیروهای نظامی نیز به خاطر تبعات قهری انقلاب، هنوز مراحل بازسازی و ساماندهی را به طور کامل پشت سر ننهاده بودند. آمریکا برای به سازش کشاندن جمهوری اسلامی و در نهایت تسلیم آن‌ها حمایت پنهان و آشکار خود را در کلیه زمینه‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی و ... از رژیم بعثی عراق به اجرا گذاشت. از سوی دیگر نیز ابرقدرت دیگر جهان یعنی شوروی که متحد عراق محسوب می‌شد، خصومتش را با نظام اسلامی که شعار نه شرقی و نه غربی را سرلوحه کار خود قرار داده بود و در جریان اشغال افغانستان توسط شوروی، این تجاوز را محکوم کرده بود، بیش از پیش نمود.
ارتش عراق که بر اساس محاسبات خود از وضعیت داخلی و خارجی ایران، فتح یک هفته‌ای تهران را در سر می‌پرورانید، در روزهای نخست تجاوز، بدون مانعی جدی در مرزها تا دروازه‌های اهواز و خرمشهر پیش تاخت. تحت چنین شرایطی امام خمینی (س) به خروش آمد و ندای ملکوتیش دل های شیفتگان انقلاب و نظام را متوجه دفاع از کیان میهن اسلامی نمود.
در همین زمینه همانگونه که انقلاب اسلامی با رهبری امام خمینی(س) به پیروزی رسید، در دفاع مقدس نیز با رهنمودها و فرماندهی ایشان ادامهع یافت و آنچه حاصل شد، دستاوردی عظیم بود. تأمل در چند و چون دوران جنگ تحمیلی و فرماندهی امام راحل و بسیج همگانی در جهت فراخوانی دفاع از کیش و وطن، ره توشه های بسیاری برای نسل امروز و آیندگان به همراه دارد. مروری بر سخنرانی ها و بیانات انسان ساز رهبر کبیر انقلاب در این دوران بحرانی نسل جدید انقلاب را به عمق مدیریت پیامبرگونه حضرت امام(س) در دوران هشت ساله دفاع مقدس بیشتر و بهتر رهنمون می سازد.
در همین ارتباط برای آشنایی با آن دسته از رهنمودهای آن رهبر بزرگ در ارتباط با دوران حماسه دفاع که به درستی «دفاع مقدس» نام گرفت، به معرفی دو تبیان با موضوع «دفاع مقدس» و «جنگ و دفاع در اندیشه حضرت امام» خواهیم پرداخت.
کتاب «دفاع مقدس (جنگ تحمیلی) در اندیشه امام خمینی» دفتر بیست و پنجم از آثار موضوعی تبیان ها است که توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) استخراج و تنظیم شده است. این تبیان در برگیرنده، افکار و نظرات امام راحل در ارتباط با «علل جنگ و هویت ما در جنگ تحمیلی»، «ایجاد روحیه جنگی و دفاعی»، «نقش مردم در جنگ»، «نقش نهادها در جنگ»،«تبلیغات در دفاع مقدس»، «تذکرات و اخطارها»، «دشمن در جنگ تحمیلی»، «صلح و پذیرش قطعنامه 598» و «برکات و دستاوردهای جنگ» است.
دفاع مقدس (جنگ تحمیلی) در اندیشه امام خمینی(س)
کتاب «جنگ و دفاع در اندیشه امام خمینی» از آثار موضوعی دیگری است که توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) به چاپ رسیده است. این اثر بیانات، پیام ها، فرمان ها و رهنمودهای امام خمینی (س) در زمینه جنگ و دفاع است که در چهار فصل تنظیم شده است. فصل اول با عنوان «جنگهای حق و باطل» به مباحثی درباره جنگ در قرآن و اهداف جنگ های حق طلبانه و جنگهای باطل و تفاوت ماهوی جنگ ها مربوط می شود.فصل دوم با عنوان «وجوب دفاع و استقامت» به مباحثی همچون ضرورت دفاع، ضرورت آمادگی دفاعی، استقامت در قرآن، ضرورت استقامت، نقش مساجد در جنگ و دفاع اختصاص دارد. در فصل سوم «ویژگی های رزمندگان صدر اسلام» با عناوینی همچون فداکاری، عقیده و ایمان، شهادت طلبی توصیف شده است. فصل چهارم نیز درباره «احکام فقهی دفاع و جهاد» است که با این موضوعات آورده شده است: دفاع فردی، دفاع جمعی، شرایط دفاع، وجوب آموزش و آمادگی دفاعی، وجوب کفایی حضور در جبهه، اذن والدین، احکام دفاع و زمین، دفاع و دولت، احکام اطلاعات از فرماندهان جنگ، احکام سربازی در زمان جنگ، احکام اموال، وسایل، اسلحه و مهمات در جنگ، سپر قرار دادن مردم در جنگ، همکاری با دشمن، پشتیبانی از جنگ، احکام اسرا، غنایم جنگی و احکام متفرقه مربوط به جنگ.
جنگ و دفاع در اندیشه امام خمینی(س)