در فکر معنویات اسلام باشید

 در روز دوم شهریور ماه سال 1362 اعضای شورای عالی تبلیغات با امام‌خمینی (س) در جماران دیدار کردند. امام در این دیدار درباره‌ لزوم مرتب و منظم بودن برنامه حوزه ها و اصول تبلیغی برای حاضران سخنرانی کردند و بر تبلیغ بر اساس معنویات تاکید کردند. امام در بخشی از سخنانشان فرمودند: «کتاب ها و چیزهای دیگری که از قم منتشر می شود غیر از کتاب هایی است که در سایر شهرها منتشر می شود. قم شهر علم و اسلام است اگر خطایی از قم منتشر شود در دنیا علم می شود» متن کامل سخنان امام در ادامه آمده است:

بسم اللَّه الرحمن الرحیم
تقویت فقه و اهتمام به مسائل دیگر در حوزه ها
آمار و مطالبی که فرمودید امیدبخش است. در قدیم حوزه ها محصور شده بود در چار دیواری که کسی نمی توانست از آن بیرون بیاید. تبلیغات سوء به صورتی بود که اگر طلبه ای می خواست حرفش را بزند و در فکر تشکیلات باشد، مورد طعن قرار می گرفت. همیشه صحبت «نظم در بی نظمی است» مورد تأیید بود. همه باید متأسف باشیم که این انقلاب دیر پیروز شد. اگر این انقلاب سی سال پیش پیروز می شد، وضع حوزه ها غیر از این بود. البته روحانیت خوب عمل کرد و فقه اسلام را که فقه جعفری است با مجاهدت های زیاد زنده نگاه داشت، ولی بالاخره محصور شده بودند در همان جهت فقهی، ولی همان را خوب عمل کردند. اشکال به ما این بود که به غیر از مسائل عبادی فقه هیچ کاری نمی کردیم. حوزه ها در زمینه های دیگر حرکتی نداشتند. تازه علمای بزرگ هم منبر نمی رفتند و تبلیغی که اساس کار است انجام نمی دادند. وضع فلسفه هم به صورت امروز نبود. آقای شاه آبادی - رحمة اللَّه علیه- می گفت، مرحوم آقا میرزا علی اکبر یزدی که یکی از فلاسفه بزرگ و مردی عالم و صادق و پرهیزکار بود وقتی فوت کرد « شخصی برای تعریف از او در منبر گفت، خودم دیدم که او قرآن می خواند. وضع  حوزه ها این گونه بود. علوم ریاضی یا سایر علوم یا نبود یا کم بود. اصولًا کسی به این فکر نبود که چه چیزهایی باشد و چه چیزهایی نباشد. حرکت در حوزه ها نبود. حوزه کسی را به عنوان مبلّغ اعزام نمی کرد. البته افراد، خودشان برای تبلیغ می رفتند ولی حوزه کسی را نمی فرستاد. اعزام به خارج که در ذهن ها نبود و هیچ کس هم فکر نمی کرد که امکان دارد کسی را به خارج فرستاد. ولی بحمد اللَّه امروز در حوزه ها این مسائل حل شده است. من باز عرض می کنم که فقه را نباید فراموش کرد. فقه به همان صورتی که بوده است باید باشد. «فقه جواهری» باید تقویت شود. باید حوزه ها وقت وافرشان را صرف فقه و اصول و فلسفه و مباحثه کنند زیرا فقه در رأس دروس است، ولی مسائل دیگر هم مهم است که باید به آنها عمل شود.
صدور انقلاب با تبلیغ بر اساس معنویت
وضع تبلیغات باید متناسب با نیازها و وضع حوزه ها باشد. باید آقایان توجه داشته باشند، همیشه دنبال مسائل واقعی بروند. کتاب هایی را که می خواهید منتشر کنید، حتماً بدهید عده ای از فضلا بخوانند و نظر دهند و خودتان دقیقاً بررسی کنید. اعزام مبلّغ از امور بسیار لازم است که باید با دقت عمل شود. ما که می گوییم می خواهیم انقلابمان را صادر کنیم، نمی خواهیم با شمشیر باشد بلکه می خواهیم با تبلیغ باشد. ما می خواهیم تبلیغات گسترده ای را که کمونیست ها و دیگران بر ضد اسلام می کنند، با تبلیغات صحیح خنثی کنیم، و بگوییم که اسلام همه چیز دارد. اسلام مثل مسیحیت کنونی نیست. از اول نقشه بود که اسلام را مثل مسیحیت که در کلیسا محبوس است، در مدرسه ها محبوس کنند. متأسفانه خودمان به این نوع تفکر کمک کردیم. به زبان آوردن کلمه «سیاست» جرم بود برای اینکه، القا کرده بودند که سیاست مال منحرفین است. اصولًا اساس اسلام از سیاست است. به وسیله پیغمبر اسلام و پس از آن تا مدت ها حکومت تشکیل داده می شد، و آنها تمام امور سیاسی را در دست می گرفتند، لکن در زمان ما کلمه و لغت سیاست را نمی شد به کار برد. شما یادتان نیست در قدیم وضع خاصی بود. فلسفه و عرفان، کفر مطلق بود، و اینکه فضلا زبان خارجی بدانند که بتوانند در خارج تبلیغ کنند در حد کفر بود، و واقعاً فکرها عقب افتاده بود. اگر ما همه زبان ها را برای تبلیغ اسلام بدانیم عبادتی بزرگ است. ما با زبان اینجا که نمی توانیم برای مردم امریکا و سایر کشورها مسائل اسلام را بگوییم. امروز اسلام در اکثر کشورها مطرح است.
امیدوارم که شما بتوانید اسلام را برای مردم جهان عرضه کنید. ان شاء اللَّه خداوند به شما اجر دهد. البته تبلیغات باید بر اساس معنویات باشد، معنویات اساس اسلام است.
سعی کنید معنویات را زیاد کنید و از تشریفات تا آنجا که مقدور است بکاهید. همه اش در فکر درست کردن سالن و ساختمان نباشید بلکه در فکر معنویات اسلام باشید.
انتشار نیافتن مطالب خلاف از شهر قم
توجه داشته باشید کتاب ها و چیزهای دیگری که از قم منتشر می شود غیر از کتاب هایی است که در سایر شهرها منتشر می شود. قم شهر علم و اسلام است. اگر خطایی از قم منتشر شود در دنیا عَلَم می شود. این موضوع هم باید مورد توجه باشد که از قم چیز خلافی منتشر نشود. خداوند به همه شما توفیق دهد.
و السلام علیکم و رحمة اللَّه.
(صحیفه امام، ج 18، ص: تا 7371)