الحدیث الثانی و الثلاثون
بالسّند المتّصل إلی محمّد بن یعقوب الکلینیّ، عن الحسین بن محمّد، عن المعلیّ بن محمّد، عن الحسن بن علیّ الوشّاء، عن عبد الله بن سنان، عن أبی عبد الله، علیه السّلام، قال: من صحّة یقین المرء المسلم أن لا یرضی النّاس بسخط الله، و لا یلومهم علی ما لم یؤته الله، فإنّ الرّزق لا یسوقه حرص حریص، و لا یردّه کراهیة کاره، و لو أنّ أحدکم فرّ من رزقه کما یفرّ من الموت، لأدرکه رزقه کما یدرکه الموت. ثمّ قال: إنّ الله بعدله و قسطه جعل الرّوح و الرّاحة فی الیقین و الرّضا، و جعل الهمّ و الحزن فی الشّکّ و السّخط. ترجمه «حضرت صادق، علیه السلام، فرماید: «از درستی یقین مرد مسلمان آن است که راضی نکند مردم را به خشم و سخط خدا، و ملامت نکند آنها را بر آنچه خدای تعالی بر آنها عطا نفرموده، زیرا که روزی را نیاورد حرص و آز دارای حرص، و بر نگرداند آن را کراهت کسی. و اگر یکی از شماها از روزی خود فرار کند، آن سان که از مردن فرار می کند، روزیش به او برسد، چنانچه مرگ به او می رسد.» پس از آن فرمود: «همانا خداوند به عدالت خود استراحت و سکونت را در یقین و رضا قرار داد، و غم و اندوه را در شک و خشم قرار داد.» شرح جوهری گوید: «سخط» بر وزن فرس، و سخط چون قفل، خلاف رضاست.
و قد سخط، أی غضب فهو ساخط.
«القسط» به کسر قاف، به معنی عدل [است ]، پس عطف تفسیری است.
[[page 557]]«الرّوح و الرّاحة» به معنی واحد است. و آن استراحت است، چنانچه جوهری گوید. پس عطف نیز تفسیری است. یا آنکه «روح» راحت قلب است، و «راحت» استراحت بدن است، چنانچه مجلسی فرماید. «و الهمّ و الحزن» جوهری این دو را به یک معنا داند، پس عطف تفسیری نیز شود. و مجلسی فرماید شاید «همّ» اضطراب نفس در وقت تحصیل باشد، و «حزن» جزع و اندوه بعد از فوت آن باشد.
[[page 558]]