بیانات خطاب به سفیر سومالی (شهادت ـ عدل ـ اختلافات در جهان اسلام)

‏‏بیانات‏

‏‏زمان: 17 اردیبهشت 1358 / 10 جمادی الثانی 1399‏

‏‏مکان: قم‏

‏‏موضوع: شهادت در اسلام ـ مسئلۀ اقامۀ عدل ـ اختلافات در جهان اسلام‏

‏‏مناسبت: شهادت آقای مرتضی مطهری‏

‏‏مخاطب: سفیر سومالی‏

‏‏بسم الله الرحمن الرحیم‏

‏‏شهادت در راه هدف‏

‏‏     از اینکه راجع به این مصیبت بزرگ که به ما و به ملت ما ـ بلکه به ملت اسلام ـ وارد‏‎ ‎‏شد، شما حامل تسلیت از طرف رئیس و دولت و شَعْب‏‎[1]‎‏ هستید، تشکر می کنم. لکن ما‏‎ ‎‏در راه اسلام باید از این شهدا بدهیم. اسلام از روز اول که ظهور پیدا کرد، با شهادت، این‏‎ ‎‏دین حنیف را ترویج کرد. اسلام شهدای بزرگ داشته است و مفتخر است به اینکه در راه‏‎ ‎‏خدا و در راه هدف، شهدای بزرگ داده است. ما هم مفتخریم به اینکه در راه اسلام و در‏‎ ‎‏راه هدفمان شهید بدهیم؛ و این آخرْ شهید ما نیست. ما باز شهدایی ممکن است بدهیم؛ و‏‎ ‎‏برای ما زندگی این دنیا مطرح نیست. مطرح هدف است و در راه هدف کوشش می کنیم؛‏‎ ‎‏و هرچه پیش بیاید چون برای هدف است از او استقبال می کنیم.‏

‏‏[‏‏مترجم: در مرحلۀ دوم، ایشان تأییدات دولت و ملت خودشان را از شما اعلان کردند.‏‏]‏

‏‎     ‎‏و اما راجع به تأیید از این نهضت. البته همۀ مسلمین در این نهضت شرکت داشتند و‏‎ ‎‏این نهضتی بود که برای هدف اسلامی بود، نه فقط برای ایران؛ منتها نقطۀ ابتدا از ایران‏‎ ‎‏است و همۀ مسلمین در این هدف شریک هستند. و نهضت برای اقامۀ عدل است که باید‏‎ ‎‏بگویم همۀ بشر در آن شرکت دارند؛ و چون برای اقامۀ اسلام است همۀ مسلمین در آن‏‎ ‎‏شرکت دارند. بنابراین لازم است که همۀ مسلمین با هم یکصدا در این نهضت عظیم‏
‏‎[[page 197]]‎‏اسلامی شرکت بکنند و آن معنایی که در ایران تحقق پیدا کرد ـ که آن حقیقتْ فداکاری‏‎ ‎‏در راه اسلام و وحدت همۀ اقشار ملت برای پیشرفت مقاصد اسلام است ـ این در همۀ‏‎ ‎‏ملتها ان شاءالله حاصل بشود. و اگر همچو وحدت کلمه ای با یک همچو مقصد بزرگی که‏‎ ‎‏اقامۀ عدل است در این کشورها، در کشورهای پهناور اسلام پیدا بشود قدرت عظیمی‏‎ ‎‏است که هیچ قدرت و ابرقدرتی در مقابل آن ایستادگی نمی تواند بکند.‏

‏‏[‏‏مترجم: راجع به اینکه شما از دولت فلسطین تأیید کرده اید و خواهان حق آنها هستید.‏‏]‏

‏‎     ‎‏و اما راجع به تأیید ما از فلسطین و انزجار ما از اسرائیل؛ این تازگی ندارد. ما از‏‎ ‎‏قریب بیست سال پیش از این تا حال، راجع به این مسائل بحث و گفتگو کردیم و‏‎ ‎‏دولتهای عربی را و سایر مسلمین را در این راه نصیحت کردیم که راجع به این مسائل‏‎ ‎‏با هم تشریک مساعی بکنند؛ اگر ... دُوَل عربی ـ که جمعیتهای زیاد و گروههای‏‎ ‎‏زیادی دارند ـ اینها با هم اتفاق داشتند این مصیبتها برای فلسطین و برای قدس‏‎ ‎‏پیش نمی آمد. لکن مع الأسف دولتهای عربی به نصایح ما گوش نکردند و با‏‎ ‎‏اختلافاتی که بین خودشان دستهای اجانب ایجاد کردند توجه نکردند؛ و این‏‎ ‎‏اختلاف الآن هم موجود است و روزافزون می شود. مِن جمله این اختلافی که به‏‎ ‎‏واسطۀ قراردادی که بین مصر و اسرائیل پیدا شد به دست اجانب،‏‎[2]‎‏ این اختلافات بین‏‎ ‎‏مسلمین و بین دوَل اسلام دامن زد، از باب اینکه رشد سیاسی بین اینها نیست، نتوانستند‏‎ ‎‏حل مسائل را بکنند و تن در دادند به یک همچو امر بزرگی. یک همچو خیانتی که دنبال‏‎ ‎‏آن اختلاف بین مسلمین و اختلاف بین دوَل اسلامی بیشتر شد، و موجب تأسف شدید‏‎ ‎‏ماست.‏

‏‏معمای لاینحل‏

‏‏     و اما راجع به آقای صدر؛‏‎[3]‎‏ ما از آن وقت که نجف بودیم و این قضیه واقع شد تا‏‎ ‎‏وقتی که پاریس رفتیم و بعد هم به ایران آمدیم، دنبال این قضیه بودیم. آقای صدر در‏
‏‎[[page 198]]‎‏ایران متولد شده است و ایرانی است، با من سوابق زیاد دارد و بعد از اینکه ایرانی است،‏‎ ‎‏رفته است به لبنان؛ و ما علاقه داریم، هم به اینکه ایرانی است و هم به اینکه در لبنان رئیس‏‎ ‎‏مجلس شیعی بوده است. علاقه داشتیم به اینکه این معما را حل بکنیم و مکرراً با لیبی‏‎ ‎‏اتصال پیدا کردیم. بلکه آقای قطب زاده‏‎[4]‎‏ را یک دفعه فرستادیم به‏‎[5]‎‏ لیبی دنبال این‏‎ ‎‏مطلب. و بعد هم که اینجا آمدیم، هم سفیر لیبی که آمد پیش من، راجع به این مسئله‏‎ ‎‏صحبت کردم و هم نخست وزیر‏‎[6]‎‏ که آمد حل این معما را از ایشان خواستم. و مع الأسف‏‎ ‎‏تاکنون برای ما این معما حل نشده است. امیدوارم که با کوشش دولت ایران و سایر اقشار‏‎ ‎‏علاقه مند به اسلام، این معما حل بشود.‏

‏‏وحدت جهان اسلام‏

‏‏     و اما راجع به روابط ما با دولتهای اسلامی ـ بلکه با همۀ دوَل ـ یک روابطی است؛ اما با‏‎ ‎‏همۀ دوَل یک روابط سیاسی است که البته دولت ما با آنها روابط را یا ایجاد می کنند یا‏‎ ‎‏تحکیم می کنند؛ و روابط ما با دولتهای اسلامی همیشه باید قوی باشد. دولتهای اسلامی‏‎ ‎‏باید به منزلۀ یک دولت باشند؛ کَاَنَّه یک جامعه هستند، یک پرچم دارند، یک کتاب‏‎ ‎‏دارند، یک پیغمبر دارند. اینها همیشه باید با هم متحد باشند، با هم علاقه های همه جانبه‏‎ ‎‏داشته باشند؛ و اگر ... این آمال حاصل بشود که بین دولتهای اسلامی از همۀ جهات‏‎ ‎‏وحدت پیدا بشود، امید است که بر مشکلات خودشان غلبه کنند، و یک قدرتی بزرگتر از‏‎ ‎‏قدرتهای دیگر در مقابل سایر قدرتها باشند.‏

‏‏     و من اخیراً تشکر می کنم از رئیس و دولت و ملت شما؛ و امیدوارم که همۀ مسلمین به‏‎ ‎‏سعادت و سلامت برسند و از شرّ اجانب خلاص شوند.‏

‏‏والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته‏

‏‎ ‎

‏‎[[page 199]]‎