حوزه هاى علمیه
نقش حوزه هاى علمیه در حفاظت از اسلام
تردیدى نیست که حوزه هاى علمیه و علماى متعهد در طول تاریخ اسلام و تشیع مهمترین پایگاه محکم اسلام در برابر حملات و انحرافات و کجرویها بوده اند. علماى بزرگ اسلام در همه عمر
[[page 347]]
خود تلاش نموده اند تا مسائل حلال و حرام الهى را بدون دخل و تصرف ترویج نمایند.
اگر فقهاى عزیز نبودند، معلوم نبود امروز چه علومى به عنوان علوم قرآن و اسلام و اهل بیت- علیهم السلام- به خورد توده ها داده بودند. جمع آورى و نگهدارى علوم قرآن و اسلام و آثار و احادیث پیامبر بزرگوار و سنت و سیره معصومین- علیهم السلام- و ثبت و تبویب و تنقیح آنان در شرایطى که امکانات بسیار کم بوده است و سلاطین و ستمگران در محو آثار رسالت همه امکانات خود را به کار مى گرفتند، کار آسانى نبوده است که بحمدالله امروز نتیجه آن زحمات را در آثار و کتب با برکتى همچون «کتب اربعه» و کتابهاى دیگر متقدمین و متأخرین از فقه و فلسفه، ریاضیات و نجوم و اصول و کلام و حدیث و رجال، تفسیر و ادب و عرفان و لغت و تمامى رشته هاى متنوع علوم مشاهده مى کنیم. اگر ما نام اینهمه زحمت و مرارت را جهاد فى سبیل الله نگذاریم، چه باید بگذاریم؟
در بُعد خدمات علمى حوزه هاى علمیه سخن بسیار است که ذکر آن در این مختصر نمى گنجد. بحمدالله حوزه ها از نظر منابع و شیوه هاى بحث و اجتهاد، غنى و داراى ابتکار است. تصور نمى کنم براى بررسى عمیق همه جانبه علوم اسلامى طریقه اى مناسبتر از شیوه علماى سلف یافت شود. تاریخ بیش از هزار ساله تحقیق و تتبع علماى راستین اسلام گواه بر ادعاى ما در راه بارور ساختن نهال مقدس اسلام است. 239
***
[[page 348]]