ایقاظٌ ایمانیٌ
بدان ای عزیز که ماتا در این حجب غلیظ عالم طبیعت هستیم و صرف وقت در تعمیر دنیا و لذائذ آن می کنیم و از حق تعالی و ذکر و فکر او غافل می باشیم، تمام عبادات و اذکار و قرائات ما بی حقیقت است ـ نه در الحمدللّه محامد را می توانیم به حق منحصر کنیم، و نه در اِیّاکَ نَعْبُدُ وَ اِیّاکَ نَسْتَعین راهی از حقیقت می پوییم؛ بلکه با این دعاوی بی مغز در محضر حق تعالی و ملائکۀ مقربین و انبیاء مرسلین و اولیاء معصومین رسوا و سرشکسته هستیم. کسی که زبان حال و قالش مشحون به مدح اهل دنیا است، چه طور الحمدللّه گوید؟ و کسی که وجهۀ قلبش طبیعی و بویی از الهیّت در آن نیست و اعتماد و اتکالش به خلق است، با چه زبان اِیّاکَ نَعْبُدُ وَ اِیّاکَ نَسْتَعین گوید؟ پس اگر مرد این میدانی، دامن همّت به کمر زن و با شدّت تذکّر و تفکّر در عظمت حقّ و ذلّت و عجز و فقر مخلوق، در اوائل امر این حقایق و لطایف را که در خلال این رساله
[[page 282]]مذکور شد به قلب خود برسان و دل خود را به ذکر حق تعالی زنده کن تا بویی از توحید به شامّۀ قلبت برسد، و بامدد غیبی راهی به نماز اهل معرفت پیدا کنی. و اگر مرد این میدان نیستی، لااقل نقص خود را نصب العین خود کن و به ذلّت و عجز خود توجّه کن، و از روی خجلت و شرمساری قیام به امر کن و از دعوی عبودیّت حذر کن؛ و این آیات شریفه را که به لطایف آن متحقّق نیستی یا از زبان کمّل بخوان، و یا صرف قرائت صورت قرآن در نظرت باشد که اقلاً دعوی باطل و ادعای کاذب نکنی.
[[page 283]]