مساله 1 ـ شرایط صحیح بودن وضو چند چیز است و با نبودن هر یک از این شرایط وضو باطل است:
شرطها
اول و دوم: پاک بودن آب و مطلق بودن آن.
مساله 2 ـ اگر دو ظرف آب یا بیشتر داشته باشد و بداند که یکی از آنها نجس است، ولی معلوم نباشد که کدام یک از آنها نجس است، باید برای نماز تیمّم کند؛ وضو گرفتن با هیچ کدام از ظرفها صحیح نیست و احتیاط آن است که آبها را بریزد بعد تیمم کند.
مساله 3 ـ وضو با آب نجس و آب مضاف باطل است، اگر چه انسان نجس بودن و یا مضاف بودن آن را نداند یا فراموش کرده باشد، و اگر با آن نماز هم خوانده باشد باید آن نماز را با وضوی صحیح بخواند.
شرط سوم: آنکه آب وضو مباح باشد.
مساله 4 ـ اگر دو ظرف آب یا بیشتر داشته باشد و بداند که یکی از آنها غصبی است، ولی نداند کدام یک از آنها است، وضو گرفتن با هیچ یک از آنها صحیح نیست، و اگر آب مباح دیگری ندارد برای نماز باید تیمم نماید.
[[page 21]]مساله 5 ـ وضو گرفتن در نهرهای بزرگ مثل قنات و غیر آن؛ اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضی است اشکال ندارد، هرچند بداند بعضی از صاحبان آن صغیر و یا دیوانه اند، ولی اگر صاحبان آنها و یا یک نفر از آنها از وضو گرفتن جلوگیری نمایند باید از آنها وضو نگیرد، بنابر احتیاط واجب.
مساله 6 ـ وضو گرفتن از حوض مدرسه ای که انسان نمی داند آن حوض را برای همۀ مردم وقف کرده اند یا برای محصلین همان مدرسه، در صورتی که معمولاً مردم از آن حوض وضو می گیرند اشکال ندارد.
مساله 7 ـ کسی که نمی خواهد در مسجدی نماز بخواند، اگر نداند حوض آن را برای همۀ مردم وقف کرده اند یا برای کسانی که در آنجا نماز می خوانند، نمی تواند از حوض آن وضو بگیرد، ولی اگر معمولاً کسانی که نمی خواهند در آنجا نماز بخوانند از حوض آن وضو می گیرند می تواند از حوض آن وضو بگیرد.
شرط چهارم: آنکه اعضاء وضو و مسح موقع شستن و مسح کردن پاک باشد.
مساله 8 ـ اگر یکی از اعضاء وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پیش از وضو آنجا را آب کشیده یا نه، چنانچه بداند موقع وضو ملتفت پاک بودن و نجس بودن آن نبوده وضو باطل است، و اگر نداند که ملتفت بوده یا نه، وضو صحیح است و در هر صورت جایی را که نجس بوده برای اعمال دیگر باید آب بکشد.
شرط پنجم: آنکه در اعضاء وضو مانعی از رسیدن آب نباشد.
مساله 9 ـ اگرانسان شک کند که به اعضای وضو چیزی چسبیده یا نه، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد و یا به بودن آن قبل از وضو یقین داشته ولی نمی داند الآن برطرف شده یا نه، باید وارسی کند که اگر چیزی به اعضای وضوی او چسبیده برطرف کند.
[[page 22]]مساله 10 ـ اگر بعد از تمام شدن وضو شک کند که به اعضای وضو چیزی چسبیده بوده یا نه، وضو صحیح است.
مساله 11 ـ اگر بداند که قبل از وضو چیزی به اعضای وضو چسبیده بود و بعد از وضو شک کند که آن را در حال وضو از بین برده و یا آب را به زیر آن رسانیده یا نه؛ چنانچه احتمال دهد که در حال وضو به آن مانع التفات داشته، وضوی آن صحیح است.
مساله 12 ـ اگر بعد از وضو ببیند که چیزی به اعضای وضو چسبیده، ولی نداند که بعد از وضو پیدا شده یا قبل از آن، وضوی او صحیح است.
مساله 13 ـ اگر در بعضی از اعضای وضو مانعی باشد، که گاهی آب به خودی خود زیر آن می رسد و گاهی نمی رسد، و انسان بعد از وضو شک کند که آب زیر آن رسیده یا نه چنانچه بداند موقع وضو ملتفت رسیدن آب به زیر آن نبوده، باید دوباره وضو بگیرد.
شرط ششم: آنکه ظرف آب وضو مباح و از طلا و نقره نباشد.
مساله 14 ـ اگر آب وضو در ظرف غصبی یا طلا و نقره باشد و غیر آن آب دیگری نداشته باشد باید تیمم کند و نمی تواند با آب آنها وضو بگیرد، و اگر آب دیگری دارد، چنانچه در ظرف غصبی یا طلا و نقره وضوی ارتماسی بگیرد یا با آنها آب را به صورت و دستها بریزد وضوی او باطل است، بنابر احتیاط واجب، و در صورتی که با مشت یا چیز دیگر آب را از آنها بردارد و به صورت و دستها بریزد وضوی او صحیح است.
شرط هفتم: آنکه استعمال آب برای او مانعی نداشته باشد.
مساله 15 ـ کسی که می ترسد اگر وضو بگیرد مریض شود، یا اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد.
شرط هشتم: آنکه شستن صورت و دستها و مسح پا و سر را خود انسان
[[page 23]]انجام دهد، و اگر دیگری او را وضو دهد یا در رساندن آب به صورت و دستها و مسح سر و پاها به او کمک نماید، وضو باطل است.
مساله 16 ـ کسی که نمی تواند وضو بگیرد باید نایب بگیرد که او را وضو دهد، ولی باید خود او نیت وضو کند و بهتر آن است که نایب هم نیت وضو کند و با دست خود مسح نماید، و اگر نمی تواند باید نایبش دست او را بگیرد و به جای مسح او بکشد، و اگر این هم ممکن نیست باید از دست او رطوبت بگیرد و با آن رطوبت سر و پای او را مسح کند، و بهتر آن است که اگر ممکن باشد تیمم هم بنماید.
شرط نهم: آنکه وضو را به ترتیبی که گفته شد بجا آورد؛ یعنی اول صورت و بعد دست راست و بعد دست چپ را بشوید و بعد از آن مسح سر و بعد مسح پای راست و بعد مسح پای چپ بنماید.
شرط دهم: آنکه کارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد.
مساله 17 ـ اگر بین کارهای وضو به قدری فاصله شود که وقتی بخواهد جایی را بشوید یا مسح کند، رطوبت جاهایی که پیش از آن شسته یا مسح کرده خشک شده باشد، وضو باطل است.
مساله 18 ـ اگر بین کارهای وضو عرفاً فاصله نشود، ولی در اثر حرارت هوا یا چیز دیگر اعضا خشک شود، وضو باطل نمی شود.
مساله 19 ـ اگر کارهای وضو را پشت سر هم بجا نیاورد، ولی در اثر سردی و رطوبت هوا، رطوبت اعضا خشک نشود، به طوری که اگر هوا ملایم بود خشک می شد، وضو باطل نیست. پس در وضو اگر هر یک از این دو شرط باشد، وضو صحیح است؛ یا باید کارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد یا در وقتی که می خواهد جایی را بشوید یا مسح کند، رطوبت جاهایی که پیش از آن شسته یا مسح کرده خشک نشده باشد، هرچند پشت سر هم انجام نداده باشد.
[[page 24]]شرط یازدهم: آنکه به قصد امتثال، یعنی فقط برای انجام فرمان خداوند عالم، وضو بگیرد، و اگر برای خشک شدن یا به قصد دیگر وضو بگیرد، باطل است.
مساله 20 ـ لازم نیست نیت وضو را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذراند، ولی باید در تمام وضو متوجه باشد که وضو می گیرد، به طوری که اگر از او بپرسند چه می کنی؟ بگوید وضو می گیرم.
مساله 21 ـ کافی است در وضو قصد قربت کردن و دیگر قصد وجوب و استحباب لازم نیست، بلکه اگر اشتباهاً در جایی که وضو واجب است قصد استحباب کند یا برعکس، چنانچه قصد قربت کرده باشد، وضو صحیح است.
مساله 22 ـ اگر به خیال اینکه وضو دارد به قصد تجدید وضو، وضو بگیرد، بعد معلوم شود که وضو نداشته وضویش صحیح است و نماز با آن درست است.
[[page 25]]