چکیده
انقلاب اسلامی که در سال 1357 به ثمر نشست تفاسیر و تبیین‌های متعدد را به دنبال داشت. برخی ریشه‌های اقتصادی برای آن جستجو می‌کردند و برخی دیگر عوامل فرهنگی را برجسته می‌ساختند. گاه عوامل داخلی مهم تلقی می‌شد و گاه تغییر و تحولات جهانی یکی از نظراتی که کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و در عین حال در مورد انقلاب طرح شده، این است که انقلاب ایران نتیجه برنامه توطئه‌گران خارجی برای ایران بوده است. البته لازم به ذکر است مشابه این دید در مورد حکومت پهلوی نیز وجود دارد.
با این حال مطرح‌کنندگان این ایده بنا به دلایلی آن را بر زبان می‌آورند و اهداف مشخصی را نیز پی می‌گیرند. اینکه زمینه‌های شکل‌گیری این اندیشه چه بوده و قائلین به نظریه توطئه چه اهدافی را دنبال می‌کنند سؤال اصلی این پژوهش است. مدعایی که در ابتدا مطرح شد این بود که هدف اصلی این افراد ترسیم تصویری غیرواقعی از رخدادهای سیاسی و علی‌الخصوص انقلاب اسلامی است که به تبع آن هر نوع اقدامی مجاز می‌شود.
بدین ترتیب شرایط تاریخی ـ اجتماعی ایران در طول تاریخ معاصر، همچنین گفتمان‌های فکری غالب در دوره پهلوی، و نیز بنیان‌های فکری که اندیشه افراد را شکل می‌دهد، در نهایت منجر به بیان این نظر گردید که انقلاب ایر ان توطئه بیگانگان است. خود این شیوه تحلیل از یک رخداد سیاسی نمایانگر ضعف اطلاع‌رسانی عمومی،؛ عمداً یا سهواً، و نیز سست بودن بنیان‌های تاریخنگاری در ایران است.
[[page 1]]