چکیده
با پیروزی انقلاب اسلامی، نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر آموزه‌های اسلام تکوین یافت. جمهوری اسلامی ضمن پذیرش نهادهای مدرنی چون ریاست جمهوری، مجلس شورا و ... در پی احیا و بسط ارزش‌های اسلامی برآمد. آن‌چه به رأی‌العین قابل مشاهده است، آن است که علیرغم وجود نهادهای مدرن در ساختار جمهوری اسلامی، و شباهت ساختاری میان این نظام و نظام‌های مدرن لیبرال دموکراتیک، عملکرد این دو سیستم سیاسی با یکدیگر متفاوت و متضاد است. مطابق یافته‌های این تحقیق،دلیل تفاوت و تضاد در عملکرد و الزامات این دو سیستم سیاسی، به تفاوت ایده دولت مدرن و ایده دولت در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) بازمی‌گردد.که خود ریشه در تفاوت مبانی فکری فلسفی ایده مدرن دولت و ایده دولت در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) دارد. در اندیشه مدرن، انسان موجودی خودبنیاد و خودمختار تلقی می‌شود که به هیچ مرجعی ورای خویش مقید و ملتزم نیست، بنابراین در تنظیم امور زندگی خود بر عقل و علم خویش متکی بوده و صرفاً در پی ارضا و اشباع هر چه بهتر و بیشتر امیال مادی خود است، و غایت و سعادت خود را آزادی و همچنین تمتع روزافزون از مواهب دنیوی حیات می‌داند. با توجه به این نگرش انسان‌شناختی، نهادهای سیاسی و اجتماعی مشروعیت خود را از اراده افراد بشر کسب نموده و غایت و هدفشان ایجاد زمینه مناسب برای تأمین بهتر و بیشتر امیال بشر، از طریق ایجاد نظم و امنیت در جامعه می‌باشد. در تقابل با این نگرش،در اندیشه امام خمینی (ره) انسان، نه موجودی خودبنیاد و مستقل، بلکه بنده خداوند تلقی می‌گردد، که سعادت و کمال مطلوب او در قرب الهی تبلور می‌یابد. با توجه به این تلقی از ماهیت انسان،دولت موردنظر امام، متکفل ایجاد زمینه مناسب برای رشد و تکامل معنوی افراد جامعه بوده و همچنین با توجه به حاکمیت مطلق خداوند بر هستی و انسان، مشروعیت خود را از اذن الهی کسب می‌نماید. به این ترتیب علیرغم وجود شباهت‌های نهادی و ساختاری میان نظام جمهوری اسلامی و نظام‌های سیاسی مدرن لیبرال دمکراتیک، این دو سیستم سیاسی به لحاظ ایده، ماهیت و عملکرد دارای جهت‌گیری متفاوت و متضادی با یکدیگرند.
[[page 1]]