چکیده
این رساله حاوی دو بخش ترجمه و تحقیق است. بخش ترجمه، برگردان کامل کتاب "شب تیره‌ی نفس" اثر خوان دلاکروث است و در بخش دوم نیز در سه فصل جداگانه به بررسی دیدگاه‌های خوان دلاکروث و امام خمینی (ره) در مقوله‌ی جایگاه عشق در سلوک عرفانی و مقایسه‌ی نظریات دو عارف پرداخته شده است. هر دو عارف، به وجود مراتب و مراحلی در سیر و سلوک عرفانی معتقد بوده و مراحل سلوک نفس را در سه مرحله‌ی تطهیر، تنویر و اتحاد شرح می‌دهند. از نظر ایشان، تطهیر که مهمترین مرحله در سیر و سلوک عرفانی است، طی دو مرحله ی تطهیر فعالانه و منفعلانه صورت می‌پذیرد. تطهیر فعالانه حاصل تلاش و کوشش شخصی سالک بوده و تطهیر منفعلانه در نتیجه‌ی عنایت خاصّه‌ی حق صورت می‌پذیرد و کمال این تطهیر منفعلانه از رهگذر عشق الوهی است. بر این اساس، هر دو عارف عشق را یک امر موهوبی و حاصل جذبه و عنایت پروردگار می‌دانند که اعلی مرتبه‌ی آن، تنها نصیب بندگان مخلص خداوند می‌گردد، و بهترین هادی و رهنما در طریق سلوک، و مهمترین عامل تزکیه و تطهیر نفس می‌باشد. عشق از دیدگاه هر دو عارف، تنها ابزار نیل به جایگاه اتحاد با خداوند و دستیابی به مرتبه‌ی فنای فی‌الله است.
[[page 1]]