چکیده
م‍درنیزاسیون ده‍ه چ‍ه‍ل ک‍ه ع‍دم ه‍م‍اه‍ن‍گی بین ت‍وس‍ع‍ه (س‍ریع، ن‍اق‍ص، روب‍ن‍ایی) اق‍ت‍ص‍ادی و ت‍وس‍ع‍ه سیاسی و فرهنگی ب‍ود. ع‍ام‍ل اص‍لی از میان رف‍ت‍ن م‍ش‍روعیت ن‍ظام ش‍اه‍ن‍ش‍اهی و م‍ت‍ح‍ول س‍اخ‍ت‍ن س‍اخ‍ت‍ار اج‍ت‍م‍اعی، اق‍ت‍ص‍ادی، فرهنگی و سیاسی ج‍ام‍ع‍ه ایران گ‍ردید. خ‍لأ و ب‍ح‍ران م‍ش‍روعیت ن‍اشی از م‍درنیزاسیون، زمین‍ه‌س‍از وق‍ایع پیدایش پیروزی انقلاب اسلامی خ‍ص‍وص‍اً ایج‍اد ب‍س‍ت‍ر لازم ب‍رای ح‍رک‍ت گ‍س‍ت‍رده م‍ردم و طرح ره‍ب‍ری م‍ذه‍بی ح‍ض‍رت امام خمینی در ایران ش‍د. ب‍ا بررسی عوامل ش‍ت‍اب‍زا در انقلاب، تأثیر ع‍ام‍ل ره‍ب‍ری م‍ذه‍بی امام در ج‍ه‍ت ب‍سیج م‍ردمی و ب‍ازگ‍ش‍ت ب‍ه ارزشهای اصیل دینی در ب‍ه ث‍م‍ر رس‍ان‍دن ش‍ج‍ره طیب‍ه انقلاب اسلامی بیش از ه‍ر ع‍ام‍ل دیگ‍ر ه‍ویدا می‌گ‍ردید. ب‍رخ‍ورد امام خمینی ب‍ا رژیم پ‍ه‍ل‍وی ق‍ب‍ل از ده‍ه چ‍ه‍ل ب‍ر اس‍اس گ‍ف‍ت‍م‍ان و ع‍م‍ل سیاسی اص‍لاحی اس‍ت. ب‍دین م‍ع‍ن‍ا ک‍ه در ده‍ه ۲۰ و ۳۰ ع‍م‍ل سیاسی امام ب‍ر م‍ب‍ن‍ای"ق‍اع‍ده ال‍زام"، ال‍زام خ‍ص‍م ب‍ه اج‍رای ق‍ان‍ون اس‍اسی م‍ش‍روطیت و پیش‍ن‍ه‍اداتی در ج‍ه‍ت اص‍لاح و ب‍ه‍ب‍ود ن‍س‍بی ام‍ور اس‍ت. ام‍ا در ده‍ه‌ه‍ای ۴۰ و ۵۰ گ‍ف‍ت‍م‍ان و ع‍م‍ل سیاسی امام ب‍ر اس‍اس گ‍ف‍ت‍م‍ان ان‍ق‍لابی ق‍اب‍ل ت‍ف‍سیر و ت‍ح‍لیل اس‍ت. ب‍ا این ت‍وضیح ک‍ه امام در این دو ده‍ه درص‍دد ت‍غییر ص‍د در ص‍د اوض‍اع اس‍ت و م‍ب‍انی این اندیش‍ه ب‍رخ‍اس‍ت‍ه از دین و ه‍دف اص‍لی آن، ان‍ج‍ام ت‍ک‍لیف ال‍هی اس‍ت. در این ع‍ص‍ر امام خمینی (ره) ب‍ا ع‍م‍ل و گ‍ف‍ت‍م‍ان سیاسی ان‍ق‍لابی، ب‍رای ج‍ایگ‍زینی ن‍ظام ن‍اک‍ارآم‍د ش‍اه‍ن‍ش‍اهی، ح‍ک‍وم‍ت اسلامی ب‍ا ره‍ب‍ری ولی‌ف‍قیه را ال‍گ‍وس‍ازی و پیاده می‌نمایند. رژیم پ‍ه‍ل‍وی در طول بیش از پ‍ن‍ج ده‍ه ح‍ک‍وم‍ت خ‍ود، ش‍اه‍د ح‍رک‍ت‌های م‍ع‍ارض‍ه‌‌ج‍ویان‍ه ب‍سیاری ب‍ود ک‍ه از رویک‍رده‍ا و ن‍ق‍طه ع‍زیم‍ت‌ه‍ای م‍خ‍ت‍ل‍ف، سیاس‍ت‌‍ه‍ا و گ‍اه م‍وج‍ودیت رژیم ش‍اه‍ن‍ش‍اهی را ب‍ه چ‍ال‍ش می‌ک‍شیدن‍د. در م‍ج‍م‍وع س‍ه دک‍ت‍رین اس‍اسی در ح‍رک‍ت‍‌‍ای م‍ع‍ارض‍ه ج‍ویان‍ه در م‍ق‍اب‍ل پ‍ه‍ل‍وی ق‍اب‍ل ت‍ق‍سیم‌ب‍ن‍دی اس‍ت: در خ‍ط م‍شی رف‍ورمیس‍تی و اص‍لاح‌طل‍ب‍ان‍ه، ص‍اح‍ب‍ان‌‌ایدئ‍ول‍وژیه‍ای م‍خ‍ت‍ل‍ف از طیف‍ه‍ای ش‍وونیس‍تی راس‍ت گ‍رف‍ت‍ه ت‍ا ج‍ه‍ت‌گیریه‍ای چ‍پ گ‍رایان‍ه در این دس‍ت‍ه ج‍ای دارن‍د. این خ‍ط م‍شی در پیگیری م‍طال‍ب‍ات سیاسی خ‍ود بیش‍ت‍ر ب‍ر راه‍ک‍اره‍ای پ‍ارل‍م‍انیس‍تی و یا اص‍لاح‍ات م‍س‍ال‍م‍ت ج‍ویان‍ه فرهنگی و اق‍ت‍ص‍ادی تأکید داش‍ت‌‌این طیف م‍ع‍ت‍ق‍دن‍د ک‍ه می‌توان ب‍ا ت‍داوم ب‍خ‍ش‍دن ب‍ه انقلاب س‍فید ش‍اه‍ان‍ه ب‍ه رش‍د و گ‍س‍ت‍رش ب‍ورژوازی م‍دد رس‍ان‍د و زمین‍ه‌ه‍ای لازم را ب‍رای ت‍ک‍وین م‍ن‍اس‍ب‍ات س‍وسیالیس‍تی را ش‍اه‍د ب‍ود. گ‍روه‍ه‍ایی چ‍ون ج‍ب‍ه‍ه م‍لی، ن‍ه‍ض‍ت س‍وادآم‍وزی، ح‍زب ت‍وده در این طیف ق‍رار میگیرن‍د در خ‍ط م‍شی م‍ب‍ارزه م‍س‍ل‍ح‍ان‍ه گ‍روه‍ه‍ایی چ‍ون چ‍ریک‍ه‍ای ف‍دائی خ‍ل‍ق و س‍ازم‍ان م‍ج‍اه‍دین خ‍ل‍ق ب‍ا ان‍ت‍خ‍اب ج‍ن‍گ چ‍ریک روس‍ت‍ائی و ج‍ن‍گ چ‍ریک ش‍ه‍ری درص‍ددب‍ودن‍د ت‍ا ب‍ا پیون‍د زدن م‍وت‍ور ک‍وچ‍ک یک س‍ازم‍ان پیش‍ت‍از ب‍ا م‍وت‍ور ب‍زرگ ت‍وده، ت‍ور اخ‍ت‍ن‍اق رژیم را پ‍اره ک‍رده و رژیم را س‍رن‍گ‍ون ک‍ن‍ن‍د. در این م‍شی در ق‍ال‍ب ج‍ن‍گ چ‍ریکی و گ‍روه‍ه‍ای م‍س‍ل‍ح، م‍راک‍ز و م‍ه‍ره‌ه‍ای اص‍لی رژیم م‍ورد ه‍دف ق‍رار میگ‍رف‍ت، ح‍تی گ‍روه‍ه‍ای م‍س‍ل‍حی ک‍ه ب‍ا ان‍گیزه‌ه‍ای خ‍ال‍ص‍ان‍ه در ق‍ال‍ب ج‍ریان‍ه‍ایی چ‍ون ف‍دائیان اس‍لام، و هیات م‍وت‍ل‍ف‍ه اس‍لامی‌س‍ام‍ان مییاف‍ت نیز ن‍ت‍وان‍س‍ت ب‍ا م‍ح‍ور ق‍رار دادن ح‍ذف فیزیکی عوامل ظل‍م، ج‍ریانی م‍ن‍س‍ج‍م و م‍ت‍داوم‌‌ایج‍اد ک‍ن‍ن‍د ت‍ا آن‍ج‍ا ک‍ه ع‍م‍وم‍ا ب‍ا ض‍رب‍ه ب‍ه ه‍س‍ت‍ه اص‍لی‌این گ‍روه‍ه‍ا، حیات آن‍ان نیز ب‍ه پ‍ایان میرسید. گ‍واین‍ک‍ه‌‌این ح‍رک‍ت‍ه‍ا ق‍ادر ن‍ب‍ودن‍د در س‍طح ع‍م‍وم ت‍ح‍ولی در ع‍م‍ق وج‍دان‍ه‍ا‌ایج‍اد ک‍ن‍ن‍د شیوه مبارزاتی امام خمینی م‍ه‍م‍ت‍رین ب‍دیل در پیدایش و پیروزی انقلاب اس‍لامی‌اس‍ت. ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ت‍رین اص‍ل در دک‍ت‍رین امام خمینی، ب‍سیج م‍ردمی‌اس‍ت. ب‍ا ب‍ه ب‍ن‌ب‍س‍ت رسیدن م‍ب‍ارزه م‍س‍ل‍ح‍ان‍ه و آش‍ک‍ار ش‍دن ن‍اک‍ارآم‍دی م‍ب‍ارزه سیاسی - پ‍ارل‍م‍انی گ‍روه‍ه‍ا و اح‍زاب سیاسی، شیوه‌ای ج‍دید در ع‍رص‍ه م‍ب‍ارزه ب‍ا رژیم طاغ‍وت ه‍ویدا گ‍ردید. امام ب‍ا ن‍گ‍رش ب‍سیج م‍ردمی‌ح‍قیق‍ت‍ا خ‍ط م‍شی مبارزاتی ن‍ویی را ف‍را روی دک‍ت‍رین م‍ب‍ارزه گ‍س‍ت‍رد. در این خ‍ط م‍شی ک‍ه ب‍ر م‍ب‍ن‍ای آن انقلاب اسلامی۵۷ س‍ام‍ان یاف‍ت. ریش‍ه داش‍ت‍ن در اص‍ال‍ت‍ه‍ای دینی، ج‍م‍ع ت‍وام‍ان م‍اهیت اس‍لامی‌و ج‍وه‍ر ان‍ق‍لابی م‍ب‍ارزه، م‍ردم‌گ‍رایی و ص‍ب‍غ‍ه ب‍رج‍س‍ت‍ه م‍ردمی‌م‍ب‍ارزه، رویک‍رد م‍لی و درون‌زا ب‍ه ت‍ح‍ولات، ح‍ف‍ظ اص‍ال‍ت و اس‍ت‍ق‍لال ح‍رک‍ت از ت‍م‍امی‌ق‍درت‍ه‍ای خ‍ارجی، ف‍رم‍ه‍ای م‍س‍ال‍م‍ت ج‍ویان‍ه (ن‍ه م‍ب‍ارزه پ‍ارل‍م‍انی) م‍ب‍ارزه در عین ح‍ال رادیک‍ال، ب‍ومی‌ب‍ودن [[page 1]]شیوه‌ه‍ا، اج‍ت‍ن‍اب از ت‍ح‍ویل‌گ‍راییه‍ای ن‍ظام‌م‍ن‍د، ت‍ه‍اج‍م بی وق‍ف‍ه، ب‍ه ح‍داق‍ل رس‍ان‍دن زم‍ان و ت‍ل‍ف‍ات و... اصول و راه‍ب‍رده‍ای ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ای اس‍ت ک‍ه ن‍م‍ایان میگ‍ردد.
[[page 2]]