چکیده
هدف از این پژوهش «بررسی اندیشه‌ها و آثار تربیتی و فرهنگی امام خمینی» است. نوع پژوهش، کتابخانه‌ای و روش پژوهش، توصیفی است که دیدگاه‌های امام خمینی در مورد مبانی، اصول، اهداف و روش‌های تربیتی از کتب و سخنرانی‌های ایشان، هم‌چنین بیان سرگذشت‌ها و سیره‌ی عملی امام خمینی (ره) به نقل از شاگردان و نزدیکان ایشان تحلیل و تبیین گردیده است. ابتدا مبانی تربیتی امام خمینی شامل جهان‌شناسی توحیدی و خدا محور، انسان‌شناسی با تأکید بر مقوله‌ی فطرت خداجو، معرفت‌شناسی شامل تهذیب و تزکیه نفس و جامعیت تربیت مشتمل بر تربیت پیش از حیات ظاهری و بعد از حیات دنیوی (پس از مرگ) و توجه به جنبه‌های تربیتی اعتقاد به قیامت و پاداش و کیفر اعمال اشاراتی شده است و سپس اصول تربیت به استناد آثار امام خمینی شامل اصل جهت خدامحوری، تربیت، اصل ضرورت و نیاز تربیت انسان، اصل کمال، مطلق‌طلبی، اصل آزادی انسان، اصل انطباق با فطرت انسانی، اصل تقدم اصلاح خود بر اصلاح دیگران، اصل تقدم تزکیه بر تعلیم، اصل گزینش علوم نافع‌‌تر برای تربیت، اصل تأثیر حکومت بر فرایند تربیت اسلامی مطرح گردیده است. در مورد اهداف تربیت از نگاه امام خمینی به ساختن انسان الهی، تربیت معنوی انسان، شکوفایی فطرت انسانی، اصلاح و تهذیب انسان، وصل انسان به کمال مطلق اشاره شده و روش‌های تربیتی به استناد آثار و سیره‌ی عملی امام خمینی تفکر و نگرش انتقادی، تکریم شخصیت، تذکر و تکرار آگاهانه، عبرت‌آموزی مورد نظر واقع شده است. در این پژوهش به مقوله‌های تربیتی دیگر از نظر امام خمینی از جمله نقش خانواده و مادر در تربیت کودک، نقش معلم در تربیت و نتیجه نظام تربیتی امام خمینی اشاراتی شده است.
نتیجه‌گیری کلی پژوهش این است که نظام تربیتی امام خمینی بخشی از نظام جامعی است که امام خمینی مؤسس و معمار آن بوده است و کاربست مؤلفه‌ها و ماحصل این نظام تربیتی یعنی تربیت انسان‌هایی که محصول این نظام تربیتی هستند و فردای این نظام متعلق به آن‌هاست، ضامن بقا و تداوم آن نظام جامع و ارزشمند خواهد بود.
[[page 1]]