چکیده
به‌طور کلی هر پدیده‌ای ممکن است در معرض آسیبهای متفاوتی قرار گیرد. دین نیز به‌عنوان یکی از این پدیده‌ها از این قاعده مستثنی نمی‌باشد. به همین خاطر پرداختن به آسیبهایی که به دین وارد میشود، صرف نظر از اینکه این آسیبها داخلی هستند یا خارجی و با چشم‌پوشی از اینکه از ناحیه چه کسانی و در چه زمانی به دین آسیب می‌رسانند یکی از مباحث مهم در دین‌شناسی بوده که تحت عنوان آسیب‌شناسی دینی بدان پرداخته میشود. از آنجایی که این آسیبها مانند بیماری باعث ضربه زدن، ناکارآمد کردن و حتی میراندن دین میشود، در درجه اول شناخت و در مرحله بعد درمان این آسیبها یکی از دغدغه‌های مهم دینداران و دین‌شناسان می‌باشد. آسیبهای زیادی در طول زمان بر دین وارد می‌آید که تحجر و روشنفکری از مهمترین آنهاست.
تحجر باعث انحطاط و عقب ماندن دین گشته و متحجران با عدم توجه به شرایط و مقتضیات زمان و مکان باعث ناکارآمدی دین در عرصه‌های سیاسی- اجتماعی می‌گردند. همچنین برداشتهای روشنفکرانه از مفاهیم و آموزه‌های دینی نیز باعث از بین رفتن خلوص دین می‌گردد و منجر به یک دین التقاطی میشود. از دیدگاه امام (ره) راه‌حل این دو آفت در وهله اول روشنگری و تبیین درست مفاهیم و آموزه‌های دینی است و در مرحله بعد نصیحت کردن، مبارزه و حتی طرد و اخراج افرادی که دارای چنین تفکراتی هستند و باعث این آسیبها می‌گردند مدنظر قرار می‌گیرد.
[[page 1]]