تدوین ولایت فقیه در قانون اساسی

‏‏تدوین ولایت فقیه در قانون اساسی‏‏ ‏

‏‏اصل ولایت فقیه و محتوای آن را، امام، سالها پیش در نجف بحث کرده بودند و تقریباً از‏‎ ‎‏نظر تئوری موضوع روشن بود، امّا در مورد شکل اجرایی آن، فکری نشده بود.‏

‏‏به همین دلیل در پیش نویس قانون اساسی ـ که جمعی از کارشناسان و حقوق دانان با‏‎ ‎‏دیدن قوانین اساسی دنیا، آن را تهیه کرده بودند ـ بحثی از ولایت فقیه نیامده بود. آن‏‎ ‎‏پیش نویس در شورای انقلاب که آمد، آنجا هم این بحث، به ذهنمان نرسید که بگنجانیم‏‎ ‎‏و وقتی هم این پیش نویس را پس از تصویب شورای انقلاب، خدمت امام دادیم و‏‎ ‎‏حضرات آیات گلپایگانی، شریعتمداری، نجفی مرعشی و دیگر علمایی که آن موقع‏‎ ‎‏بودند، آن را دیدند؛ آنها هم گنجاندن این بحث در متن قانون به ذهن شان نرسید.‏

‏‏البته اینکه محتوای نظام، باید اسلامی باشد، آن هم بر اساس تشیّع باشد، مورد توجه‏‎ ‎‏همه بود ولی روی شکل حکومت و قالب آن، نظری نبود نه اینکه راجع به محتوای آن‏‎ ‎‏هم نظری نداشتیم. ملت ما با همه پرسی، تثبیت کرده بود که حکومت، اسلامی است.‏‎ ‎‏بنابراین، میان همه ما محرز بود که باید معارف و احکام اسلامی اجرا شود؛ آن هم در‏‎ ‎‏همه سطوح، امّا این که در قالب سیستم ولایت فقیه باشد، یا نه، ما تا آن روز چنین‏‎ ‎‏تصوری نداشتیم، بلکه همین بحث «علمای طراز اول» که در زمان مشروطیت بود،‏‎ ‎‏همچنان مطرح بود.‏

‏‏امام هم وقتی که این بحث به طور جدّی مطرح و متوجه شدند این نقص در‏‎ ‎‏پیش نویس قانون اساسی بوده است، خیلی محکم ایستادند و از آوردن مسأله ولایت فقیه‏‎ ‎‏در قانون اساسی دفاع کردند. به طوری که وقتی ایشان فهمیدند آقای مهندس بازرگان در‏‎ ‎‏اعتراض به گنجاندن ولایت فقیه در قانون اساسی «تصمیم گرفته اند که یا انحلال مجلس‏‎ ‎‏خبرگان را مطرح کنند و یا استعفای دسته جمعی بدهند» در مقابل آنها ایستادند و به آنها‏‎ ‎‏هشدار دادند و فرمودند که با استعفایشان موافقت خواهند کرد. این موضع گیری امام و‏‎ ‎‏بعد هم حمایت صریح ایشان از مجلس خبرگان و اصل ولایت فقیه به همگان نشان داد‏‎ ‎

‏
‏‎[[page 113]]‎‏که امام در تأیید و تثبیت این اصل در قانون اساسی، تأکید و اصرار بسیار دارند. ‏‎[1]‎

‏‎ ‎

‏‎[[page 114]]‎