استاد وقتی شما در مشهد بودید آوازه مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی در مشهد چقدر بود؟
آیت‌الله العظمی بروجردی، یک مرجع منحصر به فردی بود، یعنی
[[page 15]]شخصیتی بود که بسیاری از بزرگان نگران بودند که اگر ایشان در میان ما نباشد چه خواهیم کرد؟ کما اینکه نسبت به امام هم این نگرانی بود که اگر خدای نکرده حادثه ای پیش بیاید امام در بین ما نباشد چه خواهیم کرد؟ و این مسئله نسبت به بسیاری از مراجع دیگر هم وجود داشته چنانچه قبل از آیت‌الله بروجردی، مرحوم حاج سید ابوالحسن اصفهانی
[[page 16]]هم شخصیتی پیدا کرده بود که بزرگان می گفتند اگر آقا سید ابوالحسن بمیرد دیگر مرجعی مثل ایشان نیست، بعد از آیت‌الله العظمی بروجردی باز گفته می شد که چنین مرجعی دیگر نخواهد آمد که ما دیدیم امام آمد و مرجعیتی پیدا کرد و رهبری پیدا کرد که در تاریخ تشیع بی سابقه بود.
آیت‌الله العظمی بروجردی در استان خراسان و اصلاً در سراسر ایران مرجعیت واحد بود، یعنی کسی در آن زمان از کس دیگری تقلید نمی کرد، به لحاظ علمی هم مرجعیت واحد داشت، چون مرجعیت واحد در آن زمان داشتیم، شاه و دستگاه سلطنت جرات نمی کردند قدمی بر خلاف اسلام و مقررات اسلام بردارند کما اینکه خود دکتر اقبال بعد از فوت مرحوم آیت‌الله بروجردی در نطقی که در شیراز ایراد کرد گفت که ما تصمیم داشتیم دو سال قبل برخی برنامه ها را اجرا کنیم ولی خارهایی سر راه ما بود که فعلاً آن خارها برداشته شده است و مرادش از خارها یکی مرحوم آیت‌الله بروجردی بود.
[[page 17]]